Edukacja i (nie)równość społeczna kobiet

Książka Edukacja i (nie)równość społeczna pań. Studium dynamiki dostępu jest skutkiem zainteresowań badawczych szeroko rozumianymi relacjami między tożsamością pań, edukacją, kulturą i społeczeństwem. Autorka sądzi, iż można ją usytuować, podobnie jak poprzednie jej prace, na pograniczu socjologii edukacji oraz gender studies. Z jednej strony podciąga ona problemy związane ze społecznymi funkcjami edukacji, wyjątkowo - socjalizacyjną, selekcyjną i stratyfikacyjną, w odniesieniu do sytuacji kobiet. Z drugiej strony porusza kwestie dotyczące bezpośrednio pań jako grupy społecznej w aspekcie szeroko rozumianego dostępu do przeróżnych form tożsamości, do wykształcenia czy rynku pracy. Książka składa się z dwóch części. Pierwsza z nich jest poświęcona analizom o charakterze teoretycznym i rekonstrukcyjnym. W rozdziale pierwszym dokonano prezentacji wybranych współczesnych koncepcji nierówności, próbując pokazać, w jaki sposób można je wykorzystać do zrozumienia edukacyjnej i społecznej sytuacji pań. Autorka analizuje w nim na dodatek problem roli dostępu do edukacji w otwieraniu/ograniczaniu możliwości życiowych tej grupy społecznej, jaką są kobiety. Drugi rozdział mieści rekonstrukcje relacji między edukacją a tożsamością dziewcząt i chłopców. Rozdział trzeci poświęcony jest na ogół analizom dostępu kobiet do szkolnictwa wyższego (zawiera także pewne dane o niższych szczeblach edukacji). Rozważa w nim kwestie wyborów edukacyjnych chłopców i dziewcząt i dostępu tej drugiej grupy do wybranych kierunków studiów, jak dodatkowo do luksusowych uniwersytetów (np. Harvard i Oxford). W rozdziale czwartym podejmuje próbę przedstawienia trzech dylematów tożsamościowo-edukacyjnych współczesnych pań. Pierwszy z nich związany jest z ideologią neoliberalizmu i paradoksami dotyczącymi jej wpływu na postrzeganie kobiet i ich sytuacji społecznej; drugi odnosi się do potencjalnej maskulinizacji pań sukcesu; trzeci dotyczy przemieszczania społecznych aspiracji dziewcząt (najczęściej w kierunku samorealizacji na płaszczyźnie wyróznionej poprzez dyskursy kultury modnej). Istotą rozważań w rozdziale piątym jest ten podstawowy problem współczesnych wykształconych kobiet, który jednoczy się z rolą macierzyństwa - w aspekcie ich tożsamości i możliwości odniesienia społeczno-zawodowego sukcesu (tytuły obu znajdujących się w nim podrozdziałów poprawnie- odzwierciedlają jego treść: "Macierzyństwo jako dominująca budowa kobiecości", "Dyplom jako kredencjał małżeński i problem dostępu matek do sukcesu zawodowego"). Tematem szóstego rozdziału jest segregacja płciowa na rynku pracy i jej rola w ciągle ograniczonych, a jednak rosnących możliwościach odniesienia sukcesu zawodowego poprzez kobiety, w kontekście dostępu do (prestiżowych) zawodów, wysokich stanowisk i prawidłowej pozycji społecznej, a także problemu nierównoważnych dochodów kobiet i mężczyzn. W pierwszej części pracy ważne jest podsumowanie, w którym przedstawiono wybrane paradoksy w relacjach pomiędzy edukacją, tożsamością a sytuacją życiową kobiet. W drugiej części książki Autorka przytacza wyniki przeprowadzonych poprzez nią badań jakościowych, w których wzięły udział kobiety sukcesu - polskie menedżerki (na kierowniczych stanowiskach) i akademiczki-humanistki (pracujące na uczelni i posiadające przynajmniej stopień doktora). W kontekście badawczym podejmuje te zagadnienia, które wcześniej były przeanalizowane w części teoretycznej...