Tytuł Podkultura więzienna - wielowymiarowość rzeczywistości penitencjarnej Autor Sławomir Przybyliński Język polski Wydawnictwo Impuls ISBN 978-83-7850-362-0 Rok wydania 2007 Kraków Wydanie 1 liczba stron 276 Format pdf Spis treści WSTĘP 9
Rozdział 1. PODKULTURA WIĘZIENNA – ISTOTA I CHARAKTERYSTYKA 13
Zależność podkultury od kultury dominującej 13
„Podkultura więzienna"– pochodzenie i wyjaśnienie terminologii 17
„Podkultura" – problemy definicyjne 17
Etiologia podkultury więziennej 23
Podział i charakterystyka grup nieformalnych w zakładzie karnym 27
Hierarchiczny układ władzy w więziennej grupie nieformalnej 44
Struktura populacji „grypsujących" 44
Przywództwo w „drugim życiu" 47
Rozdział 2. SPECYFIKA POPULACJI WIĘŹNIÓW MŁODOCIANYCH 51
Skazani młodociani w świetle obecnych uregulowań prawnych 51
Polskie unormowania prawne dotyczące młodocianych 51
Mechanizmy łączenia się skazanych z podkulturą więzienną 55
Relacje miedzy grupami osób młodocianych w przypadku wyizolowania 58
Stosunki interpersonalne na styku więzień „grypsujący" – „niegrypsujący" 58
Problematyka osadzania więźniów w celach mieszkalnych „jednolitych" – „mieszanych" 62
Rozdział 3. POZAFORMALNE korzystnieŚCI REGULUJĄCE IZOLOWANE ŻYCIE SKAZANYCH 65
System wartości i norm – niejawny kodeks innowacyjnania więźniów 65
Pozaformalne „prawo" więzienne 65
Wartości nadrzędne skazanych uwikłanych w podkulturę 66
Normy zachowania osób „grypsujących" 70
Środki zabezpieczające funkcjonowanie społeczności „grypsującej" 79
Sankcje broniące nieformalne przepisy nowoczesnania 79
Wykluczenie ze środowiska „grypsujących" 82
Rozdział 4. TRANSPOZYCJA W OBRĘBIE „DRUGIEGO NURTU WIEZIENIA" 85
Transformacja ustrojowa w Polsce a zmiany w obrazie podkultury więziennej 85
Współczesny wizerunek podkultury na tle przemian społecznych 85
Wpływ pieniądza na układ wartości i norm podkulturowych 87
Egzemplifikacja zacierania się różnic wynikających z podkultury – „ziomkostwa" 89
Przeludnienie jednostek penitencjarnych i wynikające z tego implikacje 90
Zorganizowana przestępczość a „drugie życie" 98
Narkotyki i leki psychotropowe w zakładzie karnym 105
Podkultura więzienna a resocjalizacja 114
Rozdział 5. UJEMNE KONSEKWENCJE IZOLACJI WIĘZIENNEJ 119
Odizolowanie jako sytuacja skomplikowana 119
Wiezienie i jego niecodzienne uwarunkowania 119
Zjawisko deprywacji potrzeb 120
Przeciążenia i utrudnienia jako elementy cechujące zakład penitencjarny 122
Zakład karny jako instytucja konfliktogenna 123
Sposoby przezwyciężenia więziennej sytuacji trudnej 129
ergonomiczna natura podkultury więziennej 133
Rozdział 6. WIELOASPEKTOWOŚĆ ZABURZEŃ WYSTĘPUJĄCYCH U OSÓB INKARCEROWANYCH 137
Zaburzenia psychiczne jako efekt uwiezienia 137
Izolacja więzienna i jej wpływ na zdrowie psychiczne skazanych 137
Zaburzenia emocjonalne następstwem izolacji penitencjarnej 139
Choroby psychiczne u osób skazanych na karę pozbawienia wolności 141
Nerwice determinantem uwiezienia 143
Zaburzenia w sferze seksualnej więźniów 146
Rozdział 7. SPOŁECZNOŚĆ FUNKCJONARIUSZY WIĘZIENNYCH 153
Służba więzienna – zasady organizacyjne 153
Umundurowanie i dystynkcje więzienników 158
Zakres kompetencji personelu więziennego 161
Etyka zawodowa kadry penitencjarnej 163
Personel penitencjarny w świetle polskich i międzynarodowych uregulowań legislacyjnych 167
Rozdział 8. SPECYFIKA PRACY PERSONELU PENITENCJARNEGO 171
Zakład karny jako skupisko dwóch społeczności 171
Bipolarna populacja więzienna – personel i więźniowie 171
Relacje funkcjonariusz – skazany 173
Środowisko więzienne jako źródło stresu zawodowego 176
Stres w pracy penitencjarysty 176
Funkcjonowanie w sytuacji stresu 180
Wypalenie zawodowe funkcjonariuszy więziennych 183
komponenty patologii instytucji penitencjarnej 185
Rozdział 9. PERCEPCJA PODKULTURY WIĘZIENNEJ – SYNTEZA BADAN WŁASNYCH 195
Wprowadzenie 195
dane socjodemograficzne badanej dwuczłonowej społeczności więziennej 200
dane socjodemograficzne personelu penitencjarnego
207
Przynależność podkulturowa diagnozowanych skazanych młodocianych a ich percepcja znacznych elementów środowiska penitencjarnego
214
Pochodzenie społeczne, wcześniejsza karalność i miejsce odbywania kary przez więźniów a ich ocena wyraźnych części uwiezienia
219
Pozycja zawodowa diagnozowanego personelu więziennego a jego percepcja widocznych komponentów środowiska penitencjarnego
227
Pochodzenie społeczne, staż pracy i miejsce pracy funkcjonariuszy służby więziennej a ich ocena pokaźnych części uwiezienia
232
ZAKOŃCZENIE I WNIOSKI
243
BIBLIOGRAFIA
253
Rozdział 1. PODKULTURA WIĘZIENNA – ISTOTA I CHARAKTERYSTYKA 13
Zależność podkultury od kultury dominującej 13
„Podkultura więzienna"– pochodzenie i wyjaśnienie terminologii 17
„Podkultura" – problemy definicyjne 17
Etiologia podkultury więziennej 23
Podział i charakterystyka grup nieformalnych w zakładzie karnym 27
Hierarchiczny układ władzy w więziennej grupie nieformalnej 44
Struktura populacji „grypsujących" 44
Przywództwo w „drugim życiu" 47
Rozdział 2. SPECYFIKA POPULACJI WIĘŹNIÓW MŁODOCIANYCH 51
Skazani młodociani w świetle obecnych uregulowań prawnych 51
Polskie unormowania prawne dotyczące młodocianych 51
Mechanizmy łączenia się skazanych z podkulturą więzienną 55
Relacje miedzy grupami osób młodocianych w przypadku wyizolowania 58
Stosunki interpersonalne na styku więzień „grypsujący" – „niegrypsujący" 58
Problematyka osadzania więźniów w celach mieszkalnych „jednolitych" – „mieszanych" 62
Rozdział 3. POZAFORMALNE korzystnieŚCI REGULUJĄCE IZOLOWANE ŻYCIE SKAZANYCH 65
System wartości i norm – niejawny kodeks innowacyjnania więźniów 65
Pozaformalne „prawo" więzienne 65
Wartości nadrzędne skazanych uwikłanych w podkulturę 66
Normy zachowania osób „grypsujących" 70
Środki zabezpieczające funkcjonowanie społeczności „grypsującej" 79
Sankcje broniące nieformalne przepisy nowoczesnania 79
Wykluczenie ze środowiska „grypsujących" 82
Rozdział 4. TRANSPOZYCJA W OBRĘBIE „DRUGIEGO NURTU WIEZIENIA" 85
Transformacja ustrojowa w Polsce a zmiany w obrazie podkultury więziennej 85
Współczesny wizerunek podkultury na tle przemian społecznych 85
Wpływ pieniądza na układ wartości i norm podkulturowych 87
Egzemplifikacja zacierania się różnic wynikających z podkultury – „ziomkostwa" 89
Przeludnienie jednostek penitencjarnych i wynikające z tego implikacje 90
Zorganizowana przestępczość a „drugie życie" 98
Narkotyki i leki psychotropowe w zakładzie karnym 105
Podkultura więzienna a resocjalizacja 114
Rozdział 5. UJEMNE KONSEKWENCJE IZOLACJI WIĘZIENNEJ 119
Odizolowanie jako sytuacja skomplikowana 119
Wiezienie i jego niecodzienne uwarunkowania 119
Zjawisko deprywacji potrzeb 120
Przeciążenia i utrudnienia jako elementy cechujące zakład penitencjarny 122
Zakład karny jako instytucja konfliktogenna 123
Sposoby przezwyciężenia więziennej sytuacji trudnej 129
ergonomiczna natura podkultury więziennej 133
Rozdział 6. WIELOASPEKTOWOŚĆ ZABURZEŃ WYSTĘPUJĄCYCH U OSÓB INKARCEROWANYCH 137
Zaburzenia psychiczne jako efekt uwiezienia 137
Izolacja więzienna i jej wpływ na zdrowie psychiczne skazanych 137
Zaburzenia emocjonalne następstwem izolacji penitencjarnej 139
Choroby psychiczne u osób skazanych na karę pozbawienia wolności 141
Nerwice determinantem uwiezienia 143
Zaburzenia w sferze seksualnej więźniów 146
Rozdział 7. SPOŁECZNOŚĆ FUNKCJONARIUSZY WIĘZIENNYCH 153
Służba więzienna – zasady organizacyjne 153
Umundurowanie i dystynkcje więzienników 158
Zakres kompetencji personelu więziennego 161
Etyka zawodowa kadry penitencjarnej 163
Personel penitencjarny w świetle polskich i międzynarodowych uregulowań legislacyjnych 167
Rozdział 8. SPECYFIKA PRACY PERSONELU PENITENCJARNEGO 171
Zakład karny jako skupisko dwóch społeczności 171
Bipolarna populacja więzienna – personel i więźniowie 171
Relacje funkcjonariusz – skazany 173
Środowisko więzienne jako źródło stresu zawodowego 176
Stres w pracy penitencjarysty 176
Funkcjonowanie w sytuacji stresu 180
Wypalenie zawodowe funkcjonariuszy więziennych 183
komponenty patologii instytucji penitencjarnej 185
Rozdział 9. PERCEPCJA PODKULTURY WIĘZIENNEJ – SYNTEZA BADAN WŁASNYCH 195
Wprowadzenie 195
dane socjodemograficzne badanej dwuczłonowej społeczności więziennej 200
dane socjodemograficzne personelu penitencjarnego
207
Przynależność podkulturowa diagnozowanych skazanych młodocianych a ich percepcja znacznych elementów środowiska penitencjarnego
214
Pochodzenie społeczne, wcześniejsza karalność i miejsce odbywania kary przez więźniów a ich ocena wyraźnych części uwiezienia
219
Pozycja zawodowa diagnozowanego personelu więziennego a jego percepcja widocznych komponentów środowiska penitencjarnego
227
Pochodzenie społeczne, staż pracy i miejsce pracy funkcjonariuszy służby więziennej a ich ocena pokaźnych części uwiezienia
232
ZAKOŃCZENIE I WNIOSKI
243
BIBLIOGRAFIA
253
