Głównym celem niniejszej książki jest gruntowna analiza grupy późnogotyckich kościołów z terenu Polski, które zaliczają się do specyficznego rodzaju przestrzennego, nazwanego przeze mnie halą z poligonalnym chórem zintegrowanym (termin ten wydaje się być bardziej poprawny aniżeli jego niemiecki odpowiednik - reduzierter Hallenumgangschor). Do typu tego zalicza się taki kościół, który przy zachowaniu układu trójnawowego i jednolitego zarysu bryły zamkniętej od wschodu wielobocznie, pozbawiony jest wydzielonej filarami „wewnętrznej apsydy”. Oznacza to,w środku świątyni podział na nawy przeprowadzony jest za pomocą dwóch rzędów filarów, które biegną równolegle aż do poligonalnej ściany wschodniego zamknięcia budowli.
W literaturze fachowej taki rodzaj ukształtowania kościoła nie cieszył się jak dotychczas pokaźniejszym zainteresowaniem badaczy. Jednak przeanalizowanie licznych przykładów hal z poligonalnym chórem zintegrowanym,, a także prześledzenie genezy tego typu przestrzennego, w sposób dobitny pokazało, iż nieuzasadniony jest dotychczasowy brak zainteresowania tymi budowlami w literaturze fachowej. Integruje się bowiem z nimi interesująca i złożona problematyka artystyczna o ponadregionalnym, europejskim znaczeniu. Hale z poligonalnym chórem zintegrowanym na terenie Polski powinny stanowić ważny punkt odniesienia w badaniach typologii budowli sakralnych późnego gotyku w Środkowej Europie. Ich architektura, choć nie za każdym razem na najwyższym poziomie wykonawczym, bez dwóch zdań nie jest uzasadnieniem dla nieznacznego zainteresowania, jakim się do tej pory cieszyła się w literaturze fachowej. Jednocześnie rozprawa ta poprawnie przedstawia jak sporo jeszcze przeciętniewiecznych kościołów oczekuje wciąż na świeże, właściwe rozpoznanie historyczno-artystyczne.
bezpłatny fragment:
