Tytuł Konteksty kulturowe średniowiecznego eposu irańskiego Garšāspnāme i ich źródła Autor Mirosław Michalak Język polski Wydawnictwo Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego ISBN 978-83-235-4271-1 Rok wydania 2020 Warszawa Wydanie 1 ilość stron 458 Format mobi, pdf, epub Spis treści CZĘŚĆ PIERWSZA
WPROWADZENIE
I. Wstęp 11
1. Uwagi edytorskie 11
2. Uwagi dotyczące terminologii 14
II. Metodologia i stan badań nad Garšāspnāme 16
1. Specyfika badań 16
2. Metodologia 20
3. Stan badań 24
III. Główne założenia monografii 31
CZĘŚĆ DRUGA
CHARAKTERYSTYKA DZIEŁA
IV. Asadi i jego twórczość 39
V. Analiza formalna i omówienie rzeczywistości przedstawionej dzieła 49
1. Forma, język, struktura 50
2. Omówienie treści Garšāspnāme 58
VI. Porządki narracyjne utworu 103
1. Porządek heroiczno-mityczny 104
2. Porządek relacyjno-opisowy 108
3. Realia historyczne 112
4. Język i styl a porządki narracyjne utworu 114
5. Leksyka dzieła w relacji do porządków narracyjnych 120
CZĘŚĆ TRZECIA
KONTEKSTY KULTUROWE GARŠĀSPNĀME I ICH ŹRÓDŁA
VII. Mężny Kэrэsaspa. Konteksty kulturowe porządku heroiczno-mitycznego 129
1. Kərəsāspa i jego czyny w irańskiej tradycji mitycznej i epickiej 129
Awesta 130
Tradycja zachowana w piśmiennictwie przeciętnieperskim 133
Epika nowoperska – Šāhnāme Ferdousiego 145
Pozostałe przekazy 154
2. Postać i czyny Garšāspa z eposu Asadiego w świetle tradycji mitycznej i epickiej 159
Pochodzenie i charakterystyka postaci Garšāspa 160
Garšāsp w roli smokobójcy 162
Motyw awestyjskiego Gandarewy w Garšāspnāme 164
Kābul w tradycji mitycznej i epickiej a przekaz Garšāspnāme 171
Pozostałe czyny Kərəsāspy / Garšāspa w eposie Asadiego 179
3. Garšāsp i Zahhāk w kontekście ortodoksji i heterodoksji w obrębie irańskiego obszaru kulturowego 181
Charakterystyka Zahhāka w tradycji irańskiej i jego relacja z Gar - šāspem 181
Analiza postaci Zahhāka w świetle materiału mitycznego – aspekty smoczy, żeński i bliźniaczy 185
Epicki motyw Haftvāda w kontekście Zahhāka i tożsamości Garšāspa 192
Charakter postaci Kərəsāspy / Garšāspa w świetle relacji z Zahhākiem 197
4. Postać Garšāspa w kontekście pozostałych bohaterów epiki perskiej, a także rola motywu inicjacji 200
Goštāsp 201
Esfandiār i Rostam 203
Czyny bohatera Garšāspnāme w perspektywie mitu inicjacyjnego 207
5. Kontekst topograficzny wybranych wątków narracji porządku heroiczno-mitycznego 211
Charakterystyka Māzandarānu w Šāhnāme 212
Māzandarān w tradycji awestyjskiej i średnioperskiej i informacje Garšāspnāme 215
6. Interferencja porządków heroiczno-mitycznego i relacyjno-opisowego i komponenty kontekstu hellenistycznego 223
Roślinność o ludzkim zarysie, wyspa Simorgha i zaklęte miejsca 224
Legenda o Miedzianym Grodzie 230
Legenda o Aleksandrze Macedońskim 240
7. Podsumowanie 247
VIII. Realia geograficzne i osobliwości odległych krajów i mórz południowych. Konteksty kulturowe porządku relacyjno-opisowego 248
1. Charakterystyka źródeł 248
2. Konteksty kulturowe porządku relacyjno-opisowego Garšāspnāme w świetle dostępnego materiału źródłowego 270
Główne części konstytutywne kontekstów kulturowych porządku relacyjno-opisowego Garšāspnāme 270
Kontekstowość w obszarze topografii 271
Rola toponimiki 271
Chiny 276
Afryka 280
Indie 281
Sarandib 282
Okolice Sarandibu 293
Wyspy i miejsca odpowiadające toponimom poświadczonym
źródłowo 296
Wyspy i miejsca bez nazwy w Garšāspnāme lub nieznane większości pozostałych źródeł 304
Kontekstowość w obszarze zjawisk otaczającego świata 313
Egzotyczna flora i komponenty przyrody nieożywionej 313
Egzotyczna fauna 320
Fantastyczne stworzenia i zjawiska 327
Kontekstowość w obrębie egzotyki etnicznej – „dzicy" i obcy w Garšās pnāme 342
Mieszkańcy odległych krain w zwierciadle demonologii przybyszów 342
Wyspiarze, pływacy, ludożercy, „dzicy" 352
Egzotyka Indii i obyczajowość ich mieszkańców 359
Imiona własne, tytuły, etnonimy 365
3. Ustalenia nauki a konteksty kulturowe porządku relacyjno-opisowego Garšāspnāme 375
Osoby Bohu i Mehrāğa, a także dzieje ich konfliktu 376
Szlak ekspedycji Garšāspa i położenie królestwa Mehrāğa 383
Tradycje nawigacji oceanicznej Irańczyków w epoce przedmuzułmańskiej i w pierwszych wiekach islamu a przekaz Garšāspnāme 396
CZĘŚĆ CZWARTA
PODSUMOWANIE I PERSPEKTYWA DALSZYCH BADAŃ
NAD GARŠĀSPNĀME 423
BIBLIOGRAFIA 431
INDEKS OSÓB I WYBRANYCH POSTACI MITOLOGICZNYCH
I LITERACKICH 444
INDEKS NAZW GEOGRAFICZNYCH 450
WPROWADZENIE
I. Wstęp 11
1. Uwagi edytorskie 11
2. Uwagi dotyczące terminologii 14
II. Metodologia i stan badań nad Garšāspnāme 16
1. Specyfika badań 16
2. Metodologia 20
3. Stan badań 24
III. Główne założenia monografii 31
CZĘŚĆ DRUGA
CHARAKTERYSTYKA DZIEŁA
IV. Asadi i jego twórczość 39
V. Analiza formalna i omówienie rzeczywistości przedstawionej dzieła 49
1. Forma, język, struktura 50
2. Omówienie treści Garšāspnāme 58
VI. Porządki narracyjne utworu 103
1. Porządek heroiczno-mityczny 104
2. Porządek relacyjno-opisowy 108
3. Realia historyczne 112
4. Język i styl a porządki narracyjne utworu 114
5. Leksyka dzieła w relacji do porządków narracyjnych 120
CZĘŚĆ TRZECIA
KONTEKSTY KULTUROWE GARŠĀSPNĀME I ICH ŹRÓDŁA
VII. Mężny Kэrэsaspa. Konteksty kulturowe porządku heroiczno-mitycznego 129
1. Kərəsāspa i jego czyny w irańskiej tradycji mitycznej i epickiej 129
Awesta 130
Tradycja zachowana w piśmiennictwie przeciętnieperskim 133
Epika nowoperska – Šāhnāme Ferdousiego 145
Pozostałe przekazy 154
2. Postać i czyny Garšāspa z eposu Asadiego w świetle tradycji mitycznej i epickiej 159
Pochodzenie i charakterystyka postaci Garšāspa 160
Garšāsp w roli smokobójcy 162
Motyw awestyjskiego Gandarewy w Garšāspnāme 164
Kābul w tradycji mitycznej i epickiej a przekaz Garšāspnāme 171
Pozostałe czyny Kərəsāspy / Garšāspa w eposie Asadiego 179
3. Garšāsp i Zahhāk w kontekście ortodoksji i heterodoksji w obrębie irańskiego obszaru kulturowego 181
Charakterystyka Zahhāka w tradycji irańskiej i jego relacja z Gar - šāspem 181
Analiza postaci Zahhāka w świetle materiału mitycznego – aspekty smoczy, żeński i bliźniaczy 185
Epicki motyw Haftvāda w kontekście Zahhāka i tożsamości Garšāspa 192
Charakter postaci Kərəsāspy / Garšāspa w świetle relacji z Zahhākiem 197
4. Postać Garšāspa w kontekście pozostałych bohaterów epiki perskiej, a także rola motywu inicjacji 200
Goštāsp 201
Esfandiār i Rostam 203
Czyny bohatera Garšāspnāme w perspektywie mitu inicjacyjnego 207
5. Kontekst topograficzny wybranych wątków narracji porządku heroiczno-mitycznego 211
Charakterystyka Māzandarānu w Šāhnāme 212
Māzandarān w tradycji awestyjskiej i średnioperskiej i informacje Garšāspnāme 215
6. Interferencja porządków heroiczno-mitycznego i relacyjno-opisowego i komponenty kontekstu hellenistycznego 223
Roślinność o ludzkim zarysie, wyspa Simorgha i zaklęte miejsca 224
Legenda o Miedzianym Grodzie 230
Legenda o Aleksandrze Macedońskim 240
7. Podsumowanie 247
VIII. Realia geograficzne i osobliwości odległych krajów i mórz południowych. Konteksty kulturowe porządku relacyjno-opisowego 248
1. Charakterystyka źródeł 248
2. Konteksty kulturowe porządku relacyjno-opisowego Garšāspnāme w świetle dostępnego materiału źródłowego 270
Główne części konstytutywne kontekstów kulturowych porządku relacyjno-opisowego Garšāspnāme 270
Kontekstowość w obszarze topografii 271
Rola toponimiki 271
Chiny 276
Afryka 280
Indie 281
Sarandib 282
Okolice Sarandibu 293
Wyspy i miejsca odpowiadające toponimom poświadczonym
źródłowo 296
Wyspy i miejsca bez nazwy w Garšāspnāme lub nieznane większości pozostałych źródeł 304
Kontekstowość w obszarze zjawisk otaczającego świata 313
Egzotyczna flora i komponenty przyrody nieożywionej 313
Egzotyczna fauna 320
Fantastyczne stworzenia i zjawiska 327
Kontekstowość w obrębie egzotyki etnicznej – „dzicy" i obcy w Garšās pnāme 342
Mieszkańcy odległych krain w zwierciadle demonologii przybyszów 342
Wyspiarze, pływacy, ludożercy, „dzicy" 352
Egzotyka Indii i obyczajowość ich mieszkańców 359
Imiona własne, tytuły, etnonimy 365
3. Ustalenia nauki a konteksty kulturowe porządku relacyjno-opisowego Garšāspnāme 375
Osoby Bohu i Mehrāğa, a także dzieje ich konfliktu 376
Szlak ekspedycji Garšāspa i położenie królestwa Mehrāğa 383
Tradycje nawigacji oceanicznej Irańczyków w epoce przedmuzułmańskiej i w pierwszych wiekach islamu a przekaz Garšāspnāme 396
CZĘŚĆ CZWARTA
PODSUMOWANIE I PERSPEKTYWA DALSZYCH BADAŃ
NAD GARŠĀSPNĀME 423
BIBLIOGRAFIA 431
INDEKS OSÓB I WYBRANYCH POSTACI MITOLOGICZNYCH
I LITERACKICH 444
INDEKS NAZW GEOGRAFICZNYCH 450
