Książka Narodziny romantyzmu w Polsce i na świecie posiada teksty przedstawione na IV Sympozjum im. Zofii Trojanowiczowej, w dwusetną rocznicę opublikowania Ballad i romansów Adama Mickiewicza. Autorzy tekstów przyglądają się dynamice wyłaniania się romantyzmu nie tylko w Polsce, lecz także w Europie i poza nią.
Interesuje ich wielość kontekstów i dyskursów, w które był uwikłany od samego początku istnienia. Proponują namysł nie tyle nad „przełomem" romantycznym czy „pierwiosnkami romantyzmu", ale nad różnymi początkami samego romantyzmu i zjawiskami, które mu towarzyszyły, takimi jak m.in.
przemiany paradygmatu pamięci kulturowej, zmiany w modelu komunikacyjnym i typach edukacji, rola przekładu literackiego. Interesuje ich proces narodzin i kształtowania się romantyzmu (a także jego powtórnych narodzin) związany z poszczególnymi miejscami (np.
Wilnem) i instytucjami. Przypominają zarówno obszerne debiuty literackie i nadzwyczajne dzieła literackie, jak i szeroko rozumiane środowiska twórcze, które przyczyniały się do formułowania nowych pomysłów i koncepcji.
Książka poświęcona narodzinom romantyzmu otwiera obfite możliwości: zachęca do ujęć interdyscyplinarnych i refleksji prowadzonej w przeróżnych kluczach metodologicznych. Istotnie znaczna jest tu perspektywa komparatystyczna w obserwacji narodzin romantyzmów narodowych w Europie (z uwzględnieniem romantyzmów mniej przywoływanych w polonistycznej refleksji) i Nowym Świecie (romantyzm amerykański).