Tytuł Prawo do odliczenia i zwrotu podatku naliczonego w VAT Autor Paweł Selera Język polski Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska SA ISBN 978-83-264-7392-0 linia Poradniki podatkowe Rok wydania 2014 liczba stron 372 Format pdf Spis treści Wykaz skrótów | str. 9
Wprowadzenie | str. 15
Rozdział I
Prawo do odliczenia podatku naliczonego jako fundamentalne prawo podatnika i jego przesłanki | str. 19
1. Podatek naliczony - geneza i natura odliczenia | str. 19
2. Prawo do odliczenia - przesłanki podmiotowe | str. 24
3. Związek podatku naliczonego ze sprzedażą opodatkowaną | str. 29
3.1. Wprowadzenie | str. 29
3.2. Podatek naliczony - koncepcja związku bezpośredniego i cenotwórcza rola podatku naliczonego | str. 30
3.3. Podatek naliczony - związek bezpośredni a koszty ogólne | str. 32
3.4. Zakres związku podatku naliczonego ze sprzedażą opodatkowaną w orzecznictwie sądów administracyjnych oraz interpretacjach Ministerstwa Finansów | str. 37
3.5. Prawo do odliczenia - używanie mieszane (działalność opodatkowana i cele prywatne) | str. 49
3.5.1. Dwa modele mieszanego wykorzystywania nabywanych świadczeń | str. 49
3.5.2. Doktryna assets labelling i jej ograniczenie | str. 50
3.6. Sfera prywatna podatnika - pokaźny wokół świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych | str. 58
4. Wybrane problemy dotyczące odliczenia podatku naliczonego | str. 61
4.1. Prawo do odliczenia podatku naliczonego w kontekście świadczeń nieodpłatnych | str. 61
4.2. Prawo do odliczenia podatku naliczonego a wysyłka towarów używanych | str. 63
4.3. Prawo do odliczenia podatku naliczonego w przypadku błędnej implementacji prawa unijnego - zakaz "niesymetrycznego powoływania się na prawo unijne" | str. 65
Rozdział II
Źródła podatku naliczonego, powstawanie i wykonywanie prawa do odliczenia | str. 71
1. Źródła podatku naliczonego | str. 71
2. Powstanie i realizacja (realizowanie) prawa do odliczenia | str. 94
2.1. Pojęcie powstania a pojęcie wykonywania prawa do odliczenia na gruncie prawa unijnego | str. 94
2.2. Powstanie i wykonywanie prawa do odliczenia na gruncie prawa krajowego | str. 95
Rozdział III
Wyłączenia i ograniczenia w prawie do odliczenia podatku naliczonego | str. 117
1. Istota wyłączeń/ograniczeń w prawie do odliczenia | str. 117
2. Wyłączenia (ograniczenia) w prawie do odliczenia na mocy derogacji z art. 395 i 177 dyrektywy 2006/112/WE | str. 120
2.1. Zakres derogacji na podstawie art. 395 dyrektywy 2006/112/WE | str. 120
2.2. Decyzje Rady wydawane na podstawie art. 395 dyrektywy 2006/112/WE w systemie źródeł prawa Unii Europejskiej | str. 122
2.3. Konsultacje w trybie art. 177 dyrektywy 2006/112/WE | str. 123
3. Klauzula stałości w systemie wyłączeń (ograniczeń) w prawie do odliczenia | str. 124
4. Wyłączenia w prawie do odliczenia w prawie polskim (art. 88 ustawy o VAT) | str. 127
4.1. Wprowadzenie i ewolucja regulacji prawnych | str. 127
4.2. Usługi noclegowe i gastronomiczne | str. 131
4.3. Wyłączenie odliczenia w ramach nieodpłatnego świadczenia na gruncie stanu prawnego obowiązującego do 31 marca 2013 r. | str. 134
4.4. Wyłączenie odliczenia w przypadku poniesienia wydatków na rzecz nabywcy (zleceniodawcy), a także wydatków zwracanych pośrednikowi (pełnomocnikowi) | str. 135
4.5. Wyłączenia mające przeciwdziałać oszustwom podatkowym | str. 136
4.5.1. Prawo do odliczenia a zwalczenie oszustw podatkowych na tle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości i praktyki państw członkowskich | str. 136
4.5.2. Przestępstwa karuzelowe | str. 137
4.5.3. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości oraz geneza koncepcji ochrony podatnika działającego w dobrej wierze i jej rozwój | str. 139
4.5.4. Kształt wyłączeń mających przeciwdziałać oszustwom podatkowym na tle ustawy o VAT | str. 146
4.5.5. Zmiana dyrektywy 2006/112/WE posiadająca ułatwić zwalczanie przestępstw karuzelowych | str. 156
4.6. Wyłączenie związane z naruszeniem przepisów dotyczących samofakturowania | str. 158
4.7. Czynności, w stosunku do których nie wykazuje się kwoty podatku | str. 159
4.8. Brak rejestracji jako podatnik VAT czynny przeszkodą w skorzystaniu z prawa do odliczenia | str. 160
4.9. Brak odliczenia w przypadku we wnętrzuwspólnotowego nabycia towarów | str. 161
5. Ograniczenia (wyłączenia) w prawie do odliczenia w sytuacji nabycia i wykorzystywania samochodów osobowych/pojazdów samochodowych | str. 164
5.1. Dyrektywa 2006/112/WE, a także praktyka państw Unii Europejskiej | str. 164
5.2. Kształt polskich regulacji obowiązujących przed wejściem Polski do Unii Europejskiej (1993-2004) | str. 166
5.3. Regulacje polskie obowiązujące po wejściu Polski do Unii Europejskiej w kontekście wyroku w sprawie Magoora | str. 168
5.4. Pierwsza decyzja derogacyjna Rady UE (1 stycznia 2011 r. - 31 grudnia 2013 r.) | str. 172
5.4.1. Zakres ograniczeń (wyłączeń) w prawie do odliczenia | str. 172
5.4.2. Wyjątki - 100% odliczenia podatku naliczonego | str. 175
5.4.3. Wyłączenie opodatkowania prywatnego używania jako konsekwencja ograniczonego prawa do odliczenia | str. 184
5.4.4. Ograniczenie w odliczeniu z tytułu innych pojazdów samochodowych w latach 2011-2013. Wątpliwości związane ze zgodnością z klauzulą stałości | str. 186
5.4.5. Decyzja 2010/581/UE - próba oceny zgodności systemu obwiązującego w latach 2011-2013 z prawem Unii Europejskiej | str. 187
5.4.5.1. Decyzja 2010/581/UE a traktatowa zasada proporcjonalności | str. 187
5.4.5.2. Decyzja 2010/581/UE a dyrektywa 2006/112/WE, a także wymóg proporcjonalnego zakresu prywatnego wykorzystywania | str. 196
5.5. Ograniczenia (wyłączenia) w prawie do odliczenia w okresie przejściowym na gruncie stanu prawnego obowiązującego od 1 stycznia do 31 marca 2014 r. | str. 201
5.5.1. Charakter systemu przejściowego i jego geneza | str. 201
5.5.2. Zakres ograniczeń i wyłączeń w prawie do odliczenia w okresie przejściowym, zawartych w art. 86a i 88a ustawy o VAT | str. 202
5.5.3. Pełne prawo do odliczenia - wyjątki od reguły ograniczonego odliczenia (samochody "z kratką") | str. 203
5.6. Ograniczenia (wyłączenia) w prawie do odliczenia na gruncie stanu prawnego obowiązującego od 1 kwietnia 2014 r. | str. 207
5.6.1. Decyzja 2013/805/UE i zakres upoważnienia do stosowania środków specjalnych | str. 207
5.6.2. Zakres ograniczeń w prawie do odliczenia na gruncie stanu prawnego obowiązującego od 1 kwietnia 2014 r. | str. 209
5.6.3. Pełne odliczenie podatku naliczonego dla pojazdów samochodowych na gruncie stanu prawnego obowiązującego od 1 kwietnia 2014 r. I jego zakres | str. 212
5.6.4. Sankcje karno-skarbowe | str. 220
5.6.5. System korekt (art. 90b ustawy o VAT) | str. 222
5.6.6. Regulacje przejściowe | str. 224
Rozdział IV
Zwrot podatku naliczonego | str. 229
1. Zwrot podatku naliczonego - podatnicy krajowi | str. 229
1.1. Prawo unijne i zakres swobody państw członkowskich w kształtowaniu zasad i metodologii zwrotu podatku naliczonego | str. 229
1.2. Kształt polskich regulacji i próba ich oceny | str. 234
1.2.1. Podstawowy termin zwrotu - 60 dni | str. 234
1.2.2. Szczególne zasady zwrotu | str. 244
1.2.3. Zwrot przyspieszony - 25 dni | str. 247
2. Zwrot podatku naliczonego dla podatników zagranicznych | str. 251
2.1. Wprowadzenie. Zmiana modelu zwrotu podatku naliczonego dla podatników zagranicznych na gruncie stanu prawnego obowiązującego do 31 grudnia 2009 r. | str. 251
2.2. Zwrot podatku naliczonego dla podatników zagranicznych na gruncie stanu prawnego obowiązującego od 1 stycznia 2010 r. | str. 254
2.2.1. Regulacje dyrektywy 2006/112/WE i ustawy o VAT - zasady ogólne zwrotu | str. 254
2.2.2. Zakres podmiotowy - podatnicy uprawnieni | str. 256
2.2.3. Sprzedaż na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej niewykluczająca procedury zwrotu | str. 264
2.2.4. Kwoty podatku naliczonego wykluczające zwrot - procedura | str. 266
3. Zwrot podatku zapłaconego w innych państwach Unii Europejskiej poprzez polskich podatników - kształt systemu | str. 272
Rozdział V
Odliczanie częściowe, a także korekta podatku naliczonego | str. 275
1. Odliczenie podatku naliczonego w sytuacji wykonywania czynności uprawniających i nieuprawniających do odliczenia podatku naliczonego | str. 275
1.1. Metoda alokacji bezpośredniej | str. 275
1.2. Odliczenie według proporcji | str. 280
1.2.1. Odliczenie według proporcji jako zasada i zakres uprawnień państw członkowskich | str. 280
1.2.2. Kalkulacja proporcji - czynności uwzględnianie w proporcji | str. 284
1.2.3. Kalkulacja proporcji - czynności nieuwzględniane w proporcji | str. 291
1.2.4. Zasady de minimis (art. 90 ust. 10 ustawy o VAT) | str. 312
2. Korekta podatku naliczonego | str. 316
2.1. Wprowadzenie | str. 316
2.2. Korekta jednorazowa | str. 317
2.3. Korekta związana z zakupem środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych powyżej 15 000 zł | str. 319
2.4. Sprzedaż w okresie korekty oraz korekta w sytuacji zmiany przeznaczenia | str. 321
2.5. Korekta dokonywana przez nabywcę przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części | str. 336
2.6. Korekta podatku naliczonego w przypadku nieruchomości używanej do celów działalności gospodarczej, a także celów prywatnych na gruncie stanu prawnego obowiązującego od 1 stycznia 2011 r. | str. 337
3. Korekta podatku naliczonego w sytuacji całkowitego bądź częściowego braku uregulowania należności na gruncie stanu prawnego obowiązującego od 1 stycznia 2013 r. | str. 345
Zakończenie | str. 353
Bibliografia | str. 357
Orzecznictwo | str. 361
Wprowadzenie | str. 15
Rozdział I
Prawo do odliczenia podatku naliczonego jako fundamentalne prawo podatnika i jego przesłanki | str. 19
1. Podatek naliczony - geneza i natura odliczenia | str. 19
2. Prawo do odliczenia - przesłanki podmiotowe | str. 24
3. Związek podatku naliczonego ze sprzedażą opodatkowaną | str. 29
3.1. Wprowadzenie | str. 29
3.2. Podatek naliczony - koncepcja związku bezpośredniego i cenotwórcza rola podatku naliczonego | str. 30
3.3. Podatek naliczony - związek bezpośredni a koszty ogólne | str. 32
3.4. Zakres związku podatku naliczonego ze sprzedażą opodatkowaną w orzecznictwie sądów administracyjnych oraz interpretacjach Ministerstwa Finansów | str. 37
3.5. Prawo do odliczenia - używanie mieszane (działalność opodatkowana i cele prywatne) | str. 49
3.5.1. Dwa modele mieszanego wykorzystywania nabywanych świadczeń | str. 49
3.5.2. Doktryna assets labelling i jej ograniczenie | str. 50
3.6. Sfera prywatna podatnika - pokaźny wokół świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych | str. 58
4. Wybrane problemy dotyczące odliczenia podatku naliczonego | str. 61
4.1. Prawo do odliczenia podatku naliczonego w kontekście świadczeń nieodpłatnych | str. 61
4.2. Prawo do odliczenia podatku naliczonego a wysyłka towarów używanych | str. 63
4.3. Prawo do odliczenia podatku naliczonego w przypadku błędnej implementacji prawa unijnego - zakaz "niesymetrycznego powoływania się na prawo unijne" | str. 65
Rozdział II
Źródła podatku naliczonego, powstawanie i wykonywanie prawa do odliczenia | str. 71
1. Źródła podatku naliczonego | str. 71
2. Powstanie i realizacja (realizowanie) prawa do odliczenia | str. 94
2.1. Pojęcie powstania a pojęcie wykonywania prawa do odliczenia na gruncie prawa unijnego | str. 94
2.2. Powstanie i wykonywanie prawa do odliczenia na gruncie prawa krajowego | str. 95
Rozdział III
Wyłączenia i ograniczenia w prawie do odliczenia podatku naliczonego | str. 117
1. Istota wyłączeń/ograniczeń w prawie do odliczenia | str. 117
2. Wyłączenia (ograniczenia) w prawie do odliczenia na mocy derogacji z art. 395 i 177 dyrektywy 2006/112/WE | str. 120
2.1. Zakres derogacji na podstawie art. 395 dyrektywy 2006/112/WE | str. 120
2.2. Decyzje Rady wydawane na podstawie art. 395 dyrektywy 2006/112/WE w systemie źródeł prawa Unii Europejskiej | str. 122
2.3. Konsultacje w trybie art. 177 dyrektywy 2006/112/WE | str. 123
3. Klauzula stałości w systemie wyłączeń (ograniczeń) w prawie do odliczenia | str. 124
4. Wyłączenia w prawie do odliczenia w prawie polskim (art. 88 ustawy o VAT) | str. 127
4.1. Wprowadzenie i ewolucja regulacji prawnych | str. 127
4.2. Usługi noclegowe i gastronomiczne | str. 131
4.3. Wyłączenie odliczenia w ramach nieodpłatnego świadczenia na gruncie stanu prawnego obowiązującego do 31 marca 2013 r. | str. 134
4.4. Wyłączenie odliczenia w przypadku poniesienia wydatków na rzecz nabywcy (zleceniodawcy), a także wydatków zwracanych pośrednikowi (pełnomocnikowi) | str. 135
4.5. Wyłączenia mające przeciwdziałać oszustwom podatkowym | str. 136
4.5.1. Prawo do odliczenia a zwalczenie oszustw podatkowych na tle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości i praktyki państw członkowskich | str. 136
4.5.2. Przestępstwa karuzelowe | str. 137
4.5.3. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości oraz geneza koncepcji ochrony podatnika działającego w dobrej wierze i jej rozwój | str. 139
4.5.4. Kształt wyłączeń mających przeciwdziałać oszustwom podatkowym na tle ustawy o VAT | str. 146
4.5.5. Zmiana dyrektywy 2006/112/WE posiadająca ułatwić zwalczanie przestępstw karuzelowych | str. 156
4.6. Wyłączenie związane z naruszeniem przepisów dotyczących samofakturowania | str. 158
4.7. Czynności, w stosunku do których nie wykazuje się kwoty podatku | str. 159
4.8. Brak rejestracji jako podatnik VAT czynny przeszkodą w skorzystaniu z prawa do odliczenia | str. 160
4.9. Brak odliczenia w przypadku we wnętrzuwspólnotowego nabycia towarów | str. 161
5. Ograniczenia (wyłączenia) w prawie do odliczenia w sytuacji nabycia i wykorzystywania samochodów osobowych/pojazdów samochodowych | str. 164
5.1. Dyrektywa 2006/112/WE, a także praktyka państw Unii Europejskiej | str. 164
5.2. Kształt polskich regulacji obowiązujących przed wejściem Polski do Unii Europejskiej (1993-2004) | str. 166
5.3. Regulacje polskie obowiązujące po wejściu Polski do Unii Europejskiej w kontekście wyroku w sprawie Magoora | str. 168
5.4. Pierwsza decyzja derogacyjna Rady UE (1 stycznia 2011 r. - 31 grudnia 2013 r.) | str. 172
5.4.1. Zakres ograniczeń (wyłączeń) w prawie do odliczenia | str. 172
5.4.2. Wyjątki - 100% odliczenia podatku naliczonego | str. 175
5.4.3. Wyłączenie opodatkowania prywatnego używania jako konsekwencja ograniczonego prawa do odliczenia | str. 184
5.4.4. Ograniczenie w odliczeniu z tytułu innych pojazdów samochodowych w latach 2011-2013. Wątpliwości związane ze zgodnością z klauzulą stałości | str. 186
5.4.5. Decyzja 2010/581/UE - próba oceny zgodności systemu obwiązującego w latach 2011-2013 z prawem Unii Europejskiej | str. 187
5.4.5.1. Decyzja 2010/581/UE a traktatowa zasada proporcjonalności | str. 187
5.4.5.2. Decyzja 2010/581/UE a dyrektywa 2006/112/WE, a także wymóg proporcjonalnego zakresu prywatnego wykorzystywania | str. 196
5.5. Ograniczenia (wyłączenia) w prawie do odliczenia w okresie przejściowym na gruncie stanu prawnego obowiązującego od 1 stycznia do 31 marca 2014 r. | str. 201
5.5.1. Charakter systemu przejściowego i jego geneza | str. 201
5.5.2. Zakres ograniczeń i wyłączeń w prawie do odliczenia w okresie przejściowym, zawartych w art. 86a i 88a ustawy o VAT | str. 202
5.5.3. Pełne prawo do odliczenia - wyjątki od reguły ograniczonego odliczenia (samochody "z kratką") | str. 203
5.6. Ograniczenia (wyłączenia) w prawie do odliczenia na gruncie stanu prawnego obowiązującego od 1 kwietnia 2014 r. | str. 207
5.6.1. Decyzja 2013/805/UE i zakres upoważnienia do stosowania środków specjalnych | str. 207
5.6.2. Zakres ograniczeń w prawie do odliczenia na gruncie stanu prawnego obowiązującego od 1 kwietnia 2014 r. | str. 209
5.6.3. Pełne odliczenie podatku naliczonego dla pojazdów samochodowych na gruncie stanu prawnego obowiązującego od 1 kwietnia 2014 r. I jego zakres | str. 212
5.6.4. Sankcje karno-skarbowe | str. 220
5.6.5. System korekt (art. 90b ustawy o VAT) | str. 222
5.6.6. Regulacje przejściowe | str. 224
Rozdział IV
Zwrot podatku naliczonego | str. 229
1. Zwrot podatku naliczonego - podatnicy krajowi | str. 229
1.1. Prawo unijne i zakres swobody państw członkowskich w kształtowaniu zasad i metodologii zwrotu podatku naliczonego | str. 229
1.2. Kształt polskich regulacji i próba ich oceny | str. 234
1.2.1. Podstawowy termin zwrotu - 60 dni | str. 234
1.2.2. Szczególne zasady zwrotu | str. 244
1.2.3. Zwrot przyspieszony - 25 dni | str. 247
2. Zwrot podatku naliczonego dla podatników zagranicznych | str. 251
2.1. Wprowadzenie. Zmiana modelu zwrotu podatku naliczonego dla podatników zagranicznych na gruncie stanu prawnego obowiązującego do 31 grudnia 2009 r. | str. 251
2.2. Zwrot podatku naliczonego dla podatników zagranicznych na gruncie stanu prawnego obowiązującego od 1 stycznia 2010 r. | str. 254
2.2.1. Regulacje dyrektywy 2006/112/WE i ustawy o VAT - zasady ogólne zwrotu | str. 254
2.2.2. Zakres podmiotowy - podatnicy uprawnieni | str. 256
2.2.3. Sprzedaż na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej niewykluczająca procedury zwrotu | str. 264
2.2.4. Kwoty podatku naliczonego wykluczające zwrot - procedura | str. 266
3. Zwrot podatku zapłaconego w innych państwach Unii Europejskiej poprzez polskich podatników - kształt systemu | str. 272
Rozdział V
Odliczanie częściowe, a także korekta podatku naliczonego | str. 275
1. Odliczenie podatku naliczonego w sytuacji wykonywania czynności uprawniających i nieuprawniających do odliczenia podatku naliczonego | str. 275
1.1. Metoda alokacji bezpośredniej | str. 275
1.2. Odliczenie według proporcji | str. 280
1.2.1. Odliczenie według proporcji jako zasada i zakres uprawnień państw członkowskich | str. 280
1.2.2. Kalkulacja proporcji - czynności uwzględnianie w proporcji | str. 284
1.2.3. Kalkulacja proporcji - czynności nieuwzględniane w proporcji | str. 291
1.2.4. Zasady de minimis (art. 90 ust. 10 ustawy o VAT) | str. 312
2. Korekta podatku naliczonego | str. 316
2.1. Wprowadzenie | str. 316
2.2. Korekta jednorazowa | str. 317
2.3. Korekta związana z zakupem środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych powyżej 15 000 zł | str. 319
2.4. Sprzedaż w okresie korekty oraz korekta w sytuacji zmiany przeznaczenia | str. 321
2.5. Korekta dokonywana przez nabywcę przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części | str. 336
2.6. Korekta podatku naliczonego w przypadku nieruchomości używanej do celów działalności gospodarczej, a także celów prywatnych na gruncie stanu prawnego obowiązującego od 1 stycznia 2011 r. | str. 337
3. Korekta podatku naliczonego w sytuacji całkowitego bądź częściowego braku uregulowania należności na gruncie stanu prawnego obowiązującego od 1 stycznia 2013 r. | str. 345
Zakończenie | str. 353
Bibliografia | str. 357
Orzecznictwo | str. 361