Historia może wyzwalać jednocześnie moralne relacje pozytywne, jak i negatywne. W „sklepie z ideami historycznymi" są do nabycia jedne i drugie. Lecz historycznego bezpieczeństwa wspólnoty/społeczeństwa/narodu nie da się zbudować na relacjach negatywnych, na historii, która programowo dzieli, wyklucza.
Historyczne bezpieczeństwo to wspólnotowe poczucie trwania (ciągłości) własnej historii i rozumienia zdarzeń wykraczających poza horyzont bezpośredniego doświadczenia jednostki – tego, co przydarza się homo historicus na co dzień.
Dlatego pokazanie tego, że za każdym istotnym narodowym projektem, za każdym wielkim wydarzeniem w naszej historii stał potrzebny poziom kapitału społecznego, jaki musiał zbratać Polaków,informacje wydarzenie w ogóle mogło zaistnieć, stać się faktem dokonanym, to największe wyzwanie intelektualne dla historyka i największa satysfakcja, jeśli uda mu się tego – w książce, na wykładzie czy lekcji historii – dokonać.
[Prof. Dr hab. Jan Pomorski]
