Praca jest pierwszą monografią językoznawczo-literacką, która przynosi wieloaspektowy, nieprzeciętnie udokumentowany obraz frapującego, a mało znanego zjawiska, jakim była Kozaczyzna na ziemiach Rzeczpospolitej. Autorka omawia terminy, związki frazeologiczne, synonimy, odnoszące się do kozaka ukraińskiego, przytaczając bogatą dokumentację z literatury polskiej i folkloru. Drugą część książki stanowi album kozacki, ukazujący m.in. Postacie historyczne, sceny walki i stepowe pejzaże, a także mapy.