Tom drugi – trzytomowego procesu Za kulisami przetrwania... – poświęcony został dwóm pierwszym epokom cywilizacji: starożytności i przeciętniewieczu. W dwóch rozdziałach obejmuje więc ponad czterotysiącletnią cezurę dziejów bezpieczeństwa człowieka w perspektywie antropologicznej.
Rozdział poświęcony starożytności poprzedzony został rozważaniami o istocie cywilizacji, a właściwe studia nad realnymi problemami bezpieczeństwa – analizą mitologicznych jego przesłanek. Opisuje ponadto analizę kształtowania bezpieczeństwa w pierwszych cywilizacjach: Mezopotamii, Egipcie, Indiach, Chinach, Helladzie i w Imperium Rzymskim.
Inną płaszczyzną analizy bezpieczeństwa tamtych czasów były jego uniwersalne elementy, jak zastosowanie fortyfikacji, ochrona granic, bezpieczeństwo władzy, rozwój jurydykosfery bezpieczeństwa i służb policyjnych,, a także bezpieczeństwo sanitarno-medyczne.
w dodatku, omówione zostały konsekwencje wojny i niewolnictwa dla bezpieczeństwa, technosfera bezpieczeństwa czy jego aspekty katastroficzne. Drugi rozdział tomu obejmuje średniowieczne realia bezpieczeństwa, jak status rycerstwa, regulacje prawne, wkład instytucji i społeczności religijnych, aspekty ludyczne, znaczenie architektury obronnej czy unikalne aspekty ówczesnej wojny (konfrontacje z nomadami, wyprawy krzyżowe, casus Bizancjum) itp.
Opisane zostało bezpieczeństwo człowieka w społeczeństwie stanowym (mężczyzny, chłopa, mieszczanina, duchownego, kupca, kobiety i innych kategorii społecznych). Ukazano także specyfikę średniowiecznego bezpieczeństwa zdrowotnego.
