Przekazujemy czytelnikom podręcznik wybitnego pedagoga - dydaktyka, komparatysty i badacza dziejów oświaty, członka rzeczywistego Polskiej Akademii Nauk PAN profesora Czesława Kupisiewicza. W dobie płynnej ponowoczesności wydawałoby się, że nie ma już miejsca na klasykę, tradycję, na tę wiedzę, która trwała przez wieki, służąc wielu pokoleniom przygotowującym się do jednego z najefektowniejszych zawodów ludzkości, ja kim jest szeroko pojmowane nauczycielstwo.
Humaniści, a zwłaszcza pedagodzy, szukając współczesnych ujęć modeli kształcenia i wychowania, odmiennego klimatu czy jakiegoś szczególnego sposobu podejścia do dziecka, jego rodziców czy nauczycieli, zdają sobie sprawę z konieczności zachowania tych idei i rozwiązań funkcjonalnych, które są nieprzemijalne, aktualne, niezmienne w swej istocie.
„Dydaktyka" Czesława Kupisiewicza, która demonstruje wiedzę generującą otwartość sytuacji i cyklów uczenia się, a więc tworzyjącą miejsce w naszej przestrzeni dla drugiego człowieka. Jest to zarazem swoistego rodzaju gest zaproszenia do uczenia się, który demonstruje, iż autorowi zależy na otwarciu przed uczącymi się własnego serca, umysłu i woli, by mieli oni szansę do konać introcepcji wartości Dobra, Prawdy i spektakularna, bogactwa mądrości, cennych doświadczeń i wzruszeń.
Dydaktyka jest nauką humanistyczno-społeczną. W tej także konwencji napisany pozostał ten podręcznik. Tymczasem bezprecedensowe wręcz zdobycze nauki, techniki i technologii, zwłaszcza w zakresie elektroniki, powodują, że do dydaktyki coraz szybciej i w coraz szerszym zakresie zaczynają przenikać niektóre z tych zdobyczy, podobnie jak do medycyny i innych nauk. Wskutek tego wyraźnym zmianom już podlegają i nadal będą podlegać niemal wszystkie z opisywanych w tym podręczniku elementów dydaktyki, poczynając od celów nauczania, uczenia
i uczenia się, przez kryteria doboru treści kształcenia do programów szkolnych i akademickich, a kończąc – najsilniej – na metodach, formach organizacyjnych i środkach dydaktycznych. Wspomniane zmiany zostały zaznaczone w tym podręczniku – z zasady, gdy chodzi o ich rodzaje i kierunki – lecz nie na tyle, aby ten wyraźny problem można było uznać za wyczerpany. Byłoby to zresztą mało realne ze względu na liczba i dynamikę owych zmian.
Jeśli chodzi o strukturę i treść niniejszego podręcznika, to zachowuję ujęcie eksponowane już w jego poprzednich wydaniach. Jego wyznacznikami są poszczególne elementy przedmiotu dydaktyki, poczynając od celów i treści nauczania – uczenia się, a kończąc na zasadach, metodach, formach organizacyjnych, a także środkach służących realizacji tego cyklu. Silniej jednak niż w poprzednich wydaniach eksponuję historyczne uwarunkowania omawianych zagadnień oraz zmiany wynikające z postępu badań w zakresie dydaktyki oraz osiągnięć elektroniki. Odnosi się to najczęściej do trzech pokaźnych systemów dydaktycznych, jakie powstały w drugiej połowie XIX i w XX wieku, to znaczy konwencjonalnego, progresywistycznego i współczesnego oraz do koncepcji e-learningu, która pojawiła się na przełomie wieków XX i XXI, czyli w naszych już czasach. Dzięki wspomnianym badaniom i osiągnięciom dydaktyka nie koncentruje się już wyłącznie na kształceniu realizowanym w szkole i przez szkołę,rozszerza swoje zainteresowania na pozaszkolne czynności kształceniowe, w tym na wspomniane wyżej nauczanie – uczenie się z udziałem środków elektronicznych.
Podręcznik Czesława Kupisiewicza jest o ty le wyjątkowy, iż jego aktualizacji dokonał on sam, posiadając świadomość przemian, do jakich dochodzi w ponowoczesnym i zglobalizowanym świecie, i podejmując decyzję o niewprowadzaniu nas w tajniki tego, co widocznie wykracza po za wspomnianą klasyk ę.
