Edukacja jutra. w poszukiwaniu formuły współczesnej edukacji

Transformacje systemowe oraz przemiany społeczno-ekonomiczne w każdym okresie funkcjonowania społeczeństwa, a tym bardziej w dobie społeczeństwa wiedzy, wiążą się z reformami edukacyjnymi. Każda reforma w edukacji wyłania nadzieje jej twórców i realizatorów na lepsze jutro oraz satysfakcję po stronie podmiotów procesów edukacyjnych, a zwłaszcza nauczycieli, uczniów i ich środowisk rodzinnych. Jest to oczywiste i byłoby wszystko w porządku, gdyby w rzeczywistości każda reforma oświatowa sprawiała w następstwie ulepszenie jakości kształcenia i wychowania. Badania wskazują jednak,często nie jest tak, co z kolei prowadzi do rozmaitych modyfikacji pierwotnie ustalonych założeń danej reformy urzeczywistnianego systemu kształcenia, wychowania i opieki nad dziećmi, a także uczącą się młodzieżą. Stąd też na szczególne uwydatnionie w tym miejscu zasługuje idea wyrażona przez Profesora Kazimierza Denka pod nazwą „toczącej się reformy". W modelu kształcenia opartym na organizowaniu czynności uczenia się (studiowania) oraz na współdziałaniu role nauczyciela przybierają specyficzne cechy kompetentnego mentora, czyli jednocześnie opiekuna, przywódcy i doradcy wobec uczącej się jednostki lub grupy, a podstawowa rola nauczyciela pozwala na utożsamianie go z rolą „mentora zmiany". (…) W poszukiwaniu modelu współczesnej edukacji konieczna, a choćby potrzebna, jest pierwszoplanowa zmiana w obszarze edukacji nauczycieli w dialogu – edukacja oparta na zaufaniu, autentycznym autorytecie i wspólnej misji. Niezmiernie ważna i widoczna jest przy tym gotowość każdego dobrego nauczyciela i nauczyciela nauczycieli do podejmowania pewnego ryzyka związanego ze współodpowiedzialnością za efekty pracy innych osób. (…) warto zwrócić uwagę, że poza zastosowaniem wsparcia i doświadczenia ze strony specjalistów-liderów zmiany, wyznaczone jest wdrażanie w edukacji nauczycieli oraz w edukacji w ogóle systemu wzmacniającego cykl naturalnego mentoringu. Rozwiązania o charakterze organizacyjnym stawiają oczekiwania, żeby systematycznie powiększać rzesze osób kompetentnych do sprawowania funkcji „prawdziwych" i cenionych poprzez uczniów (studentów) mentorów. Tak więc w imię prawidłowej edukacji jutra nieuchronnie należy z odpowiedzialnością i kompetencyjnością urzeczywistniać wyzwanie określone w tytule. Współczesna edukacja coraz bardziej wymaga od jej realizatorów wykorzystywania formuł i norm odnoszących się do strategii polegających na dostosowywaniu (się), a także na produktywnej innowacyjności. Jan Grzesiak (frag. Wstępu)