Hotelarstwo w zabytkowych rezydencjach jako czynnik modyfikujący otoczenie Łódzkie towarzystwo naukowe

WSTĘP Do najistotniej wyraźnych aspektów wszechogarniającej progresywności należy bez wątpienia globalizacja, standaryzacja i unifikacja otaczającej rzeczywistości. Wraz z nieustannym postępem i rozwojem technologicznym coraz bardziej zmienia się otoczenie człowieka, z naturalnego albo powstałego pod zainspirowaną ręką artysty, na wykreowane poprzez wolny od emocji komputer. Pasję zastąpił rachunek ekonomiczny, estetykę - ergonomia, szlachetny materiał - tanie substytuty, a supermarkety i azjatyckie koncerny zepchnęły pojęcie niepowtarzalności do rubryki anachronizmów. Wspomniane przemiany nie ominęły coraz waŜniejszej we współczesnym świecie turystyki, której założeniem jest m.in. Regeneracja sił psychofizycznych przez oderwanie od codziennego miejsca, rutyny, powtarzalnych czynności i rytuałów. Rolę antidotum na skomercjalizowaną współczesność należycie spełniają zabytkowe rezydencje - otoczone mgiełką tajemniczości, snobistycznego romantyzmu, powrotu do dziecięcych marzeń. Hotelarstwo w obiektach zabytkowych to niepowtarzalna kompilacja usługi noclegowej i turystyki krajoznawczej, gwarantująca nie tylko bezpieczne miejsce, komfortowe łóżko, smaczny posiłek, lecz także kontakt z historią - doświadczenie niezwykłe, nadzwyczajne; nieśmiertelne, obcowanie z dziejami i kulturą narodu w różnorodnych jej przejawach. Hotelarstwo w zabytkowych rezydencjach wyrasta z gruntu turystyki kulturowej opierającej się na walorach materialnych i niematerialnych. Ten typ turystyki został określony przez G. Gołembskiego (2002, s. 340) jako: "aktywność osób w ich miejscach pobytu turystycznego i podczas podróży z miejsca stałego zamieszkania, która zezwala na poznanie albo doświadczenie różnorodnych sposobów życia innych ludzi (ludzi w innych czasach - aut.) - sposobów odzwierciedlających obyczaje społeczne, tradycje religijne, myśl intelektualną, dziedzictwo kulturowe i posiadających na celu zaspokojenie ludzkich potrzeb, pragnień i pragnień w zakresie kultury". Z kolei A. Fyall i B. Garrod (1998, s. 214) definiują turystykę kulturową jako swojego typu działalność ekonomiczną, która za pośrednictwem dziedzictwa kulturowego stara się wykreować popyt turystyczny. H. Zeppal i C. Hall (2001, s. 49) określają turystykę kulturową jako "opartą na tęsknocie za minionym i powodowaną pożądaniem doświadczenia najróżniejszych przejawów kultury", a Y. Poria i in. (2001, s. 1049) twierdzą, że to "fenomen oparty bardziej na motywacji i percepcji internautów, niż na atrybutach atrakcji jako takiej". Polski termin "turystyka kulturowa" wydaje się bezdyskusyjnie zbyt wielki w odniesieniu do rezydencji pełniących funkcję hotelarską. DuŜo bardziej optymalny byłby tu angielski heritage tourism, wszakŜe nie toŜsamy z terminem "turystyki kulturowej". Heritage tourism ma widocznie węŜszy zakres bazujący na dziedzictwie kulturowym, czyli dobrach otrzymanych niejako w spadku po przodkach. Równocześnie wyklucza on całą jakże bogatą sferę kultury współczesnej i zjawisk z nią związanych. Niebanalne dywagacje dotyczące tej tematyki prowadzi J. Majewski (2002, s. 25), który polemizując z R. Collins (1983), B. Weiler i C. Hall (1992) oraz C i M. Tassel (1990), dowodzi, Ŝe jako źródło atrakcyjności heritage tourism (przetłumaczonej poprzez autora jako turystyka związana z dziedzictwem kulturowym), prócz budowli historycznych należy traktować takŜe przeszłe wzory Ŝycia codziennego, praktyki religijne, zwyczaje, folklor, a także walory przyrodnicze stworzone ręką ludzką - parki i ogrody. Debata nad terminem heritage tourism została skonkludowana stwierdzeniem, iŜ jest to poszukiwanie pomostu między przeszłością a teraźniejszością, powodowane tęsknotą za minionym, przodkami i ojcowizną. Obdarzanie gości niezapomnianymi doświadczeniami i umożliwianie im kontaktu z wysublimowanym błyskotliwem zabytkowych budynków pozostaje jedną z największych zalet hotelarstwa historycznego i jego najistotniej wyszukanego typu - gościny w pałacach, dworach i zamkach. Jako dowód na to, Ŝe polskie rezydencje stanowią juŜ od lat międzywojennych symbol doskonałego wypoczynku na wsi, może świadczyć wypowiedź A. Janowskiego, który w 1938 r. Pisał: "kraj nasz wprawdzie daleko stoi pod względem maszyn technicznych, wygód i ułatwień dla turysty zagranicznego, lecz ma to pewien czar bezpośredniości, coś jak cichy dwór wiejski dla przemęczonego mieszczucha..."