proces gospodarczo-społeczny za każdym razem był pełen zawiłości i dylematów, współcześnie zaś parametry te ogromnie się zaostrzyły. Dylematy są właściwością powszechną, można je zidentyfikować w każdym zjawisku czy zespole zjawisk.
Teoria ekonomii nie pozostaje wobec tego obojętna, przeciwnie, stopniowo je identyfikuje, interpretuje i stara się ukazać sposoby i drogi ich rozwiązywania. Dynamiczna rzeczywistość powoduje jednak, ̋e pojawiają się coraz to nowe zjawiska i zespoły zjawisk, modyfikując dylematy dawne i rozpoznane, lecz także rodząc nowe.
W tej książce zostały wybrane niektóre spośród dylematów, które właściwie stale są przedmiotem analiz w naukach społecznych, w tym w teorii ekonomii. Trudno byłoby orzec, które z tych dylematów są ważniejsze, a które mniej ważne, zwłaszcza na osi czasu niosącego ze sobą nieprzerwaną zmienność.
Autor nie zamierzał ustalać hierarchii ważności; dokonał wyboru problemów stale obecnych w analizach teoretycznych i w praktyce gospodarowania, będąc przekonany, że są to kwestie ważne. Przekonanie to potwierdza literatura światowa, a jej istotna część została w książce powołana i wykorzystana.
Jakkolwiek był to dobór, a więc pewna selekcja, jednak i prezentowane w książce poglądy wielu myślicieli, i poglądy własne autora musiały prowadzić do odniesień szerokich, wnikających także w te obszary analiz nauk społecznych w ogóle, a nauk ekonomicznych w szczególności, które bezpośrednio nie odnoszą się do przedmiotu poszczególnych części i rozdziałów książki.