stanowczą motywem przewijającą się w zawartości tego numeru są źróda historyczne wykrzystywane w badaniach nad Zagładą. Problematyki tej dotyczą studia o snach (B. Engelking), archiwach histori mówionej (P. Filipkowski) i piśmiennnictwie religijnych Żydów (H. Drefus). Kolejne teksty dotyczą powojennych rozliczeń w Polsce (A. Prusin pisze o sądzeniu zbrodniarzy nazistowskich przez Naczelny Trybunał Narodowy, A. Kornbluth o postępowaniach sądowych z tzw. Dekretu sierpniowego), Francji (J. Grabowski o rozliczeniach w paryskiej policji) i Niemczech (J. S. Legge analizuje traktowanie zbrodni nazistowskich na przykładzie sprawców zbrodni na amerykańskich żołnierzach w Malmédy). Z okazji 70. Rocznicy powstań w getach i obozach zamieszamy specjalny blok materiałów. Składają się nań opracowanie Icchaka Cukiermana „Antka" na temat ŻOB i zapiski Chajki Klinger członkini Haszomer Hacair w Będzinie, a z drugiej strony zeznania Jürgena Stroopa złożone w lipcu 1951 r. Przed sądem wojewódzkim w Warszawie. Tematyki oporu dotyczy w obfitej części rozmowa ze zmarłym niedawno Israelem Gutmanem. W dziale „Warsztaty badawcze" publikujemy m.in. Tekst poświęcony konspiracyjnemu archiwum getta białostockiego i jego twórcom, a także opracowanie na temat kart zgonu z warszawskiego getta jako materiału historycznego. W dziale „Materiały" zamieszczamy dziennik Miriam Chaszczewackiej z getta w Radomsku w opracowaniu F. Tycha oraz analizę procesu Wilhelma Trappa, dowódcy 101 batalionu policji porządkowej toczonego w lipcu 1948 r. W Siedlcach dokonaną przez J.-Ch. Szurka. W dziale „Wydarzenia" publikujemy esej Ch. R. Browninga poświęcony Raulowi Hilbergowi w zwiazku z publikacją polskiej edycji Zagłady Żydów europejskich. W numerze znalazły się także polemiki, m.in. Wokół ksiażki M. Polit o Chaimie Rumkowskim, i omówienia i recenzje najnowszej literatury. W numerze stałe działy: Studia Rozmowy Sylwetki Z warsztatów badawczych Materiały Punkty Widzenia Polemiki Omówienia, recenzje, przeglądy Wydarzenia Curiosa a w nich pomiędzy innymi: Opracowanie Icchaka Cukiermana o historii ŻOB Pamiętniki Chajki Klinger Jürgen Stroop przed warszawskim sądem Barbara Engelking o snach w czasie Zagłady Havi Dreyfus o charakterze ortodoksyjnych narracji historycznych Alexander V. Prusin o rozprawach przed Najwyższym Trybunałem Narodowym Jan Grabowski o powojennych rozliczeniach w paryskiej policji Andrew Kornbluth o procesach z dekretu „sierpniowego" BADAWCZYCH Aleksandra Bańkowska i Weronika Romanik o Podziemnym Archiwum Getta Białostockiego Pamiętnik Miriam Chaszczewackiej z Radomska Jerzy Kochanowski o listach polskich Żydów do Hansa Franka Jean-Charles Szurek o procesie Gustava Wilhelma Trappa Tadeusz Bartoś o metafizyce zła Grzegorz Krzywiec o Jędrzeju Giertychu Rozmowa Barbary Engelking z Israelem Gutmanem
Tytuł Zagłada Żydów. Studia i Materiały vol. 9 R. 2013 Autorzy Jacek Leociak, Alina Skibińska, Barbara Engelking, Dariusz Libionka, Jan Grabowski, Jakub Petelewicz Język polski Wydawnictwo Centrum Badań nad Zagładą Żydów ISBN 978-83-63444-33-4 Rok wydania 2013 ilość stron 700 Format mobi, epub Spis treści
- Od redakcji
In Memoriam
- Israel Gutman [Barbara Engelking]
Studia
- Barbara Engelking, Sny jako źródło do badań nad Zagładą
- Havi Dreyfus, Badania nad życiem religijnym Żydów w Polsce podczas Zagłady – główne źródła i podstawowe zagadnienia
- Piotr Filipkowski, Pozagładowe historie mówione: nagrania, archiwa, sposoby lektury
- Alexander V. Prusin, Polska Norymberga: siedem procesów przed Najwyższym Trybunałem Narodowym, 1946–1948
- Jan Grabowski, Powojenne dochodzenia policyjne we Francji, czyli próba samooczyszczenia paryskiej Prefektury Policji w latach 1944–1946
- Andrew Kornbluth, „Jest wielu Kainów pośród nas". Polski wymiar sprawiedliwości a Zagłada, 1944–1956
- Jerome S. Legge, Jr., Opór wobec procesów w sprawie zbrodni wojennych: masakra w Malmédy, niemieckie Kościoły a kontrwywiad amerykański CIC
Rozmowy
- Z profesorem Israelem Gutmanem rozmawia Barbara Engelking
Sylwetki
- Agnieszka Haska, Julian Eliasz Chorążycki (1885–1943)
Materiały
- „Dużo trudu i dużo piękna w życiu internatu". Z Domu Sierot Janusza Korczaka [Marta Ciesielska]
- Jan Górnicki (Ber Oszer Weisbaum), Notatki [Barbara Engelking]
- Agnieszka Witkowska-Krych, Pamiętnik Janusza Korczaka i wojenne źródła pochodzące z Domu Sierot. Jak przetrwały?
Z warsztatów badawczych
- Aleksandra Bańkowska, Weronika Romanik, Podziemne Archiwum Getta Białostockiego. Archiwum Mersika–Tenenbauma
- Marta Janczewska, Dokumenty urzędowo-medyczne jako źródło do badania losu warszawskich Żydów 1939–1941
- Jacek Partyka, Literackie formy graniczne (Weiss – Reznikoff – Grynberg)
Materiały rocznicowe
- Pierwszy zarys historii Żydowskiej Organizacji Bojowej [Icchak Cukierman, Powstanie i rozwój ŻOB, oprac. Dariusz Libionka]
- Pamiętniki Chajki Klinger [oprac. Avihu Ronen]
- Katarzyna Person, Mówi Jürgen Stroop. Proces likwidatora powstania w getcie warszawskim przed Sądem Wojewódzkim w Warszawie
Materiały
- Pamiętnik Miriam Chaszczewackiej [oprac. Feliks Tych]
- Jean-Charles Szurek, cykl Gustava Wilhelma Trappa 6 lipca 1948 r.
- Jerzy Kochanowski, Żydowskie listy do Hansa Franka (1940): sprzeciw czy strategia przetrwania?
- Laurence Weinbaum, Epizod z biografii Dawida Wdowińskiego
- Monika Taras, Źródła autobiograficzne w zbiorach Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie
Punkty widzenia
- Tadeusz Bartoś, Szoa – świeże stworzenie. Metafizyka zła
- Grzegorz Krzywiec, O klerykalnym faszyzmie (Na marginesie Curriculum Vitae Jędrzeja Giertycha)
Polemiki
- Wokół książki Moniki Polit „Moja żydowska dusza nie obawia się dnia sądu". Mordechaj Chaim Rumkowski. Prawda i zmyślenie [Michał Głowiński, Andrea Löw, Agnieszka Żółkiewska]
- Monika Polit, W odpowiedzi recenzentkom
- Adam Puławski, Uwagi i refleksje wokół wydawnictwa edukacyjnego Zrozumieć Holokaust
- Robert Szuchta, Piotr Trojański, Jak pisać podręczniki szkolne o Zagładzie? Na marginesie recenzji książki pt. Zrozumieć Holokaust
Omówienia
- Zuzanna Schnepf-Kołacz, Włoski ogród historii. Rzym, Ferrara, Mediolan – nowe projekty na mapie żydowskich muzeów we Włoszech
Recenzje
- Marek Kaźmierczak, Auschwitz w Internecie. Przedstawienia Holokaustu w kulturze popularnej [Sławomir Buryła]
- Encyclopedia of Camps and Ghettos 1933–1945, t. 2: Ghettos in German-Occupied Eastern Europe [Dariusz Libionka]
- Ewa Domańska, Historia egzystencjalna [Małgorzata Wosińska]
- Anna Ziębińska-Witek, Historia w muzeach. Studium ekspozycji Holokaustu [Jacek Leociak]
- Joshua M. Greene, Sprawiedliwość w Dachau. Opowieść o procesach nazistów [Jan Borowicz]
- Anatol Chari, Timothy Braatz, Podczłowiek. Wspomnienia członka Sonderkomanda [Jan Borowicz]
- Derek Hastings, Catholicism and the Roots of Nazism: Religious Identity and National Socialism [Grzegorz Krzywiec]
- Avihu Ronen, Nidona lechaim [Skazana na życie] [Michał Sobelman]
Wydarzenia
- Agnieszka Haska, Międzynarodowa konferencja naukowa „Być świadkiem Zagłady"(Warszawa, 22–23 kwietnia 2013 r.)
- Jerzy Giebułtowski, Dać przemówić faktom. O polskim wydaniu Zagłady Żydów europejskich Raula Hilberga
- Christopher R. Browning, Raul Hilberg
- Jerzy Kochanowski, Cisi bohaterowie („Stille Helden")
- Renata Piątkowska, Muzeum Żydowskie i Centrum Tolerancji w Moskwie
Curiosa
- Dariusz Libionka, Uwagi o ratowaniu Żydów w „okolicach Treblinki" [recenzja: Edward Kopówka, ks. Paweł Rytel-Andrianik, Dam im imię na wieki. Polacy z okolic Treblinki ratujący Żydów]
