1. Efektowność a mechanizmy doboru płciowego i teoria sygnalizacji biologicznej, Dariusz Danel i Bogusław Pawłowski 12
1.1. Wielkość inwestycji rodzicielskich jako czynnik warunkujący międzypłciowe zróżnicowanie mechanizmów doboru partnera 14
1.2. Mechanizmy doboru płciowego a alokacja energii 17
1.3. Ewolucja preferencji i ciekawego ornamentu płciowego 18
1.4. Mechanizmy ewolucji męskich preferencji płciowych 37
1.5. Implikacje teorii doboru płciowego 38
1.6. Bibliografia 42
2. Biologiczne znaczenie spektakularności cech dziecięcych, Irmina Sukiennik i Bogusław Pawłowski 46
2.1. Właściwości morfologiczne kluczowe dla efektowności fizycznej dzieci 48
2.2. Postrzegana atrakcyjność fizyczna jako stały atrybut dziecka 52
2.3. Piękność fizyczna dziecka jako biologiczny wskaźnik wieku 53
2.4. Warunkowa ocena atrakcyjności fizycznej dziecka 54
2.5. Biologiczne konsekwencje zróżnicowanej spektakularności dzieci 57
2.6. Uniwersalność reakcji emocjonalnej na właściwości dziecięce 61
2.7. Podsumowanie 63
2.8. Bibliografia 64
3. Wysokość i długościowe proporcje ciała a błyskotliwość człowieka, Bogusław Pawłowski 66
3.1. Metody badań preferencji wysokości ciała u potencjalnego partnera seksualnego 68
3.2. Wysokość ciała mężczyzny a efektowność 69
3.3. Wysokość ciała kobiety a atrakcyjność 75
3.4. Czynniki warunkujące preferencje wysokości ciała, a także realne wybory partnerów ze względu na ich wysokość ciała 77
3.5. Hipotezy wyjaśniające błyskotliwość względnie wysokich mężczyzn 79
3.6. Wysokość ciała kobiety jako sygnał jej jakości biologicznej 98
3.7. Proporcje długościowe ciała a postrzegana spektakularność osobnika 101
3.8. Podsumowanie 103
3.9. Bibliografia 104
4. Atrakcyjność względnej masy i kształtu ciała, Małgorzata Rozmus-wrzesińska i Bogusław Pawłowski 110
4.1. Metody badania błyskotliwości masy i kształtu ludzkiego ciała 112
4.2. Masa ciała jako potencjalny wyznacznik błyskotliwości osobnika 113
4.3. Wskaźnik taliowo-biodrowy (WHR) a spektakularność 123
4.4. Atrakcyjność kobiety jako wypadkowa względnej masy ciała i WHR 139
4.5. Błyskotliwość męskiej budowy ciała 142
4.6. Asymetria fluktuacyjna ciała a spektakularność fizyczna 145
4.7. Atrakcyjność żeńskich piersi w ujęciu ewolucyjnym 149
4.8. Podsumowanie 154
4.9. Bibliografia 155
5. Biologiczne znaczenie ładności twarzy, Dariusz Danel i Bogusław Pawłowski 166
5.1. Ładność twarzy a jej uśredniona morfologia 168
5.2. Symetria twarzy a jej efektowność 172
5.3. Dymorfizm płciowy twarzy 176
5.4. Ładność skóry twarzy 184
5.5. Ładność twarzy a wyposażenie genetyczne osobnika 187
5.6. Czynniki warunkujące postrzeganie ładności twarzy 190
5.7. Podsumowanie 198
5.8. Bibliografia 200
6. Pigmentacja ciała i owłosienie a ładność fizyczna, Piotr Sorokowski 206
6.1. Metody badania efektowności koloru skóry i owłosienia 208
6.2. Błyskotliwość koloru skóry 209
6.3. Biologiczne znaczenie atrakcyjności koloru włosów 214
6.4. Biologiczne znaczenie atrakcyjności koloru oczu 217
6.5. Warunkowe preferencje estetyczne koloru skóry, włosów i oczu 219
6.6. Biologiczne znaczenie atrakcyjności długości włosów u kobiet 220
6.7. Biologiczne znaczenie piękności włosów u mężczyzn 221
6.8. Biologiczne znaczenie efektowności zarostu twarzy u mężczyzn 222
6.9. Biologiczne znaczenie piękności owłosienia ciała u mężczyzn 223
6.10. Podsumowanie 224
6.11. Bibliografia 226
7. Biologia atrakcyjności głosu i śmiechu, Dorota Gajda i Bogusław Pawłowski 232
7.1. Biologiczne podstawy wytwarzania głosu 234
7.2. Metody badania spektakularności ludzkiego głosu i śmiechu 243
7.3. Spektakularność i sygnalizacyjne znaczenie ludzkiego głosu 244
7.4. Ewolucyjne uwarunkowania zróżnicowania płciowego głosu i jego spektakularności 252
7.5. Spektakularność śmiechu i jego znaczenie w procesie doboru płciowego 254
7.6. Podsumowanie 256
7.7. Bibliografia 258
8. Biologia piękności zapachu ludzkiego ciała, Bogusław Pawłowski i Irmina Sukiennik 262
8.1. Fizjologiczne podstawy zapachu ludzkiego ciała 268
8.2. Metodologia badań spektakularności zapachu ludzkiego ciała 272
8.3. Biologiczne znaczenie atrakcyjności zapachowej człowieka 273
8.4. Warunkowe preferencje względem zapachu ciała 282
8.5. Dobór perfum i ich interakcja z naturalnym zapachem kobiety 283
8.6. Współwystępowanie zapachu i innych sygnałów seksualnych 284
8.7. Podsumowanie i kierunki przyszłych badań nad ładnością zapachu człowieka 285
8.8. Bibliografia 288
Zakończenie. Efektowność fizyczna człowieka jako multimodalny sygnał biologiczny, Bogusław Pawłowski 293
Informacja o autorach 305
Summary 309
Indeks nazwisk 321
Indeks rzeczowy 339