Tytuł
Edukacja zdrowotna w praktyce pielęgniarskiej Autorzy Matylda Sierakowska, Irena Wrońska Język polski Wydawnictwo PZWL ISBN 978-83-200-4845-2 Rok wydania 2015 Warszawa Wydanie 1 liczba stron 240 Format epub, mobi Spis treści Wykaz autorów 5
Wstęp 9
WSPÓŁCZESNE wymiary DYDAKTYKI NA RZECZ ZDROWIA I W CHOROBIE 15
1 Specyfika kształcenia zawodowego w pielęgniarstwie 15
1.1. Edukacja zdrowotna w efektach kształcenia zawodowego –
Irena Wrońska 15 1.1.1. Istota edukacji zdrowotnej 15 1.1.2. Edukacja zdrowotna w kształceniu pielęgniarek – od przeszłości do przyszłości 17 1.1.3. Efekty wynikowe w kształceniu zawodowym pielęgniarek 23 1.1.4. Edukacja zdrowotna a efekty kształcenia zawodowego pielęgniarek 24
1.2. Rola i zadania pielęgniarki w edukacji zdrowotnej w teorii i praktyce –
Danuta Zarzycka 27 1.2.1. Teorie pielęgniarstwa na rzecz edukacji zdrowotnej 27 1.2.2. Edukacja zdrowotna a uwarunkowania
prawne 30 1.2.3. Istota roli zawodowej pielęgniarki w obszarze edukacji zdrowotnej 32 1.2.4. Wytyczne dla pielęgniarki służące pełnieniu funkcji edukatora
zdrowia 34 1.2.5. Edukacja zdrowotna w przyszłości 36
2 Metodyka edukacji zdrowotnej w kształceniu zawodowym pielęgniarek 41
2.1. Przygotowanie pielęgniarek do diagnozowania problemów edukacyjnych odbiorców opieki zdrowotnej –
Matylda Sierakowska 41 2.1.1. Diagnoza pielęgniarska 41 2.1.2. Model samoopieki/deficytu samoopieki Dorothei Orem 44 2.1.3. Diagnoza potrzeb edukacyjnych 47
2.2. Podstawy tworzenia projektów edukacyjnych dla pacjentów –
Matylda Sierakowska 51 2.2.1. Etapy planowania edukacji zdrowotnej 51 2.2.2. Metody dydaktyczne w edukacji zdrowotnej 55 2.2.3. Formy organizacyjne stosowane w edukacji zdrowotnej 59 2.2.4. Środki dydaktyczne 60 2.2.5. Zasady nauczania/edukacji zdrowotnej 63
2.3. Metody aktywizujące wykorzystywane w edukacji –
Agnieszka Lankau, Matylda Sierakowska 66
2.4. Metody symulacyjne w edukacji pacjentów –
Anna Leńczuk-Gruba 78
2.5. Progresywne metody kształcenia z użyciem technice informacyjnych –
Wiesław Półjanowicz 83
2.6. Metody podkreślające w edukacji pacjentów –
Zofia Janina Sienkiewicz 93 2.6.1 Planowanie edukacji zdrowotnej z zastosowaniem metod akcentujących 94
2.7. Metody ergonomiczne w edukacji zdrowotnej –
Lucyna Płaszewska-Żywko, Maria Kózka 98
2.8. Metody użytkowane w edukacji do zmiany zachowań zdrowotnych –
Barbara Janina Ślusarska 106 2.8.1. Zachowania zdrowotne i cykl zmian zachowań zdrowotnych 106 2.8.2. Metody edukacji w zmianach zachowań zdrowotnych 109
2.9. Ewaluacja efektów kształcenia w obszarze edukacji zdrowotnej –
Maria Kózka, Lucyna Płaszewska-Żywko 116
ZAŁOŻENIA EDUKACJI ZDROWOTNEJ A PRAKTYKA PIELĘGNIARSKA I WSPÓŁPRACA INTERDYSCYPLINARNA 125
3 Programy edukacji zdrowotnej w grupie osób zdrowych i zagrożonych ryzykiem choroby 125
3.1. Interdyscyplinarne programy edukacji zdrowotnej w obszarze promocji zdrowia –
Anna Andruszkiewicz, Mariola Barbara Banaszkiewicz 125 3.1.1. Założenia teoretyczne tworzenia interdyscyplinarnych programów w obszarze promocji zdrowia 125 3.1.2. Narodowy Program Zdrowia 127 3.1.3. Programy promocji zdrowia 129
3.2. Populacyjne programy zdrowotne ukierunkowane na grupy ryzyka chorobowego –
Barbara Janina Ślusarska, Anna Andruszkiewicz 136 3.2.1. Programy zdrowotne finansowane poprzez Ministerstwo Zdrowia 138 3.2.2. Profilaktyczne programy zdrowotne wykonywane w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia 143 3.2.3. Programy zdrowotne realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego 146 3.2.4. Udział pielęgniarki w realizacji profilaktycznych programów zdrowotnych 149
4 Projekty programów edukacyjnych dla pacjentów i/albo opiekunów w wybranych chorobach przewlekłych 153
4.1. Edukacja zdrowotna w chorobach reumatycznych –
Matylda Sierakowska 153 4.1.1. Projekt edukacji pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów 153 4.1.2. Szczegółowy scenariusz zajęć edukacyjnych prowadzonych metodą podającą i problemową (drzewo decyzyjne) w grupie pacjentów/opiekunów osób chorych na reumatoidalne zapalenie stawów 165 4.1.3. Materiały informacyjne dla pacjentów – jak żyć z reumatoidalnym zapaleniem stawów – zalecenia do samoopieki 170 Załącznik nr 1 182
4.2. Edukacja zdrowotna w przewlekłych chorobach układu pokarmowego –
Katarzyna Łagoda, Regina Sierżantowicz 187 4.2.1. Projekt edukacji pacjentów z chorobą refluksową przełyku 187 4.2.2. Szczegółowy scenariusz zajęć edukacyjnych prowadzonych wybranymi metodami problemowymi w grupie chorych z chorobą refluksową przełyku 197 4.2.3. Projekt edukacji pacjentów z zespołem jelita nadwrażliwego 203 4.2.4. Szczegółowy scenariusz zajęć edukacyjnych prowadzonych metodą podającą, poręczną i problemową (ranking diamentowy) w grupie chorych z zespołem jelita nadwrażliwego 211
4.3. Edukacja zdrowotna w chorobach układu sercowo-naczyniowego –
Iwona Teresa Jarocka, Dorota Joanna Kondzior 216 4.3.1. Projekt edukacji pacjentów z chorobą niedokrwienną serca 216 4.3.2. Szczegółowy scenariusz zajęć edukacyjnych prowadzonych metodą podającą i problemową (rybi szkielet) w grupie osób z chorobą niedokrwienną serca 227 4.3.3. Projekt edukacyjny pacjentów z nadciśnieniem tętniczym 231 4.3.4. Szczegółowy scenariusz zajęć edukacyjnych prowadzonych metodami problemowymi (mapa myśli, układanka/puzzle) w grupie chorych z nadciśnieniem tętniczym 243
4.4. Edukacja zdrowotna w chorobach układu oddechowego –
Krystyna Kowalczuk, Hanna Joanna Rolka 248 4.4.1. Projekt edukacji pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc 248 4.4.2. Szczegółowy scenariusz zajęć edukacyjnych prowadzonych metodą poręczną – pokaz z objaśnieniem, w grupie chorych z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc 259 4.4.3. Materiały informacyjne dla pacjentów na temat prowadzenia rehabilitacji oddechowej 265
4.5. Edukacja zdrowotna w chorobach neurodegeneracyjnych –
Krystyna Klimaszewska, Katarzyna Krystyna Snarska 268 4.5.1. Projekt edukacji pacjentów z chorobą Parkinsona 268 4.5.2. Szczegółowy scenariusz zajęć edukacyjnych prowadzonych metodą podającą, poręczną i problemową (burza mózgów) w grupie chorych z chorobą Parkinsona 280 4.5.3. Materiały informacyjne dla pacjentów z chorobą Parkinsona 283
4.6. Edukacja zdrowotna w chorobach nerek –
Grażyna Kobus 296 4.6.1. Projekt edukacji pacjentów z przewlekłą chorobą nerek w okresie bezpośrednio poprzedzającym leczenie nerkozastępcze 296 4.6.2. Szczegółowy scenariusz zajęć edukacyjnych prowadzonych metodą podającą, użyteczną i problemową (drzewo decyzyjne) w grupie chorych przygotowywanych do leczenia nerkozastępczego 307
4.7. Edukacja zdrowotna w wybranych problemach geriatrycznych –
Halina Doroszkiewicz, Jolanta Lewko 312 4.7.1. Projekt edukacji opiekunów sprawujących opiekę nad chorym z otępieniem w środowisku zamieszkania 312 4.7.2. Szczegółowy scenariusz zajęć edukacyjnych prowadzonych metodą podającą, ergonomiczną i problemową (analiza przypadku) w grupie opiekunów osób starszych z otępieniem 324
4.8. Edukacja w przewlekłych chorobach dermatologicznych –
Anna Baranowska, Barbara Jankowiak 332 4.8.1. Projekt edukacji rodziców/opiekunów dzieci z atopowym zapaleniem skóry 332 4.8.2. Szczegółowy scenariusz zajęć edukacyjnych prowadzonych metodą podającą i problemową (mapa mentalna, burza mózgów) w grupie rodziców/opiekunów dzieci chorych na atopowe zapalenie skóry 341 4.8.3. Materiały informacyjne dla rodziców/opiekunów dzieci z atopowym zapaleniem skóry 345
Skorowidz 355