Tytuł Farmakoterapia w położnictwie Język polski Wydawnictwo PZWL ISBN 978-83-200-5654-9 Rok wydania 2018 Warszawa Wydanie 1 liczba stron 542 Format mobi, epub Spis treści Wykaz najważniejszych skrótów XXIII
1. Wstęp – Grzegorz H. Bręborowicz, Marzena Dworacka 1
2. Podstawy farmakoterapii u pań w ciąży – Marzena Dworacka 5
3. Farmakoterapia i profilaktyka chorób płodu/noworodka 22
3.1. Farmakoterapia płodu – Mariusz Dubiel, Szymon Bednarek, Izabela Zielińska, Marta Sekielska-Domanowska, Izabela Latoch 22
3.1.1. Zaburzenia rytmu serca płodu 23
3.1.2. Konflikty serologiczne 25
3.1.3. Parwowiroza 27
3.1.4. Choroby tarczycy 27
3.1.5. Cytomegalia 30
3.1.6. Toksoplazmoza 32
3.2. Prenatalne stosowanie kwasu foliowego – profilaktyka wad cewy nerwowej – Agnieszka Seremak-Mrozikiewicz, Magdalena Barlik, Krzysztof Drews 34
3.3. Stymulacja dojrzałości układu oddechowego płodu – Grzegorz H. Bręborowicz, Marta Szymankiewicz-Bręborowicz, Tomasz Paszkowski 37
3.4. Profilaktyka immunizacji w zakresie układu grupowego Rh – Grzegorz H. Bręborowicz 58
3.5. Neuroprotekcja – Joanna Nowaczyk, Grzegorz H. Bręborowicz 62
3.6. Profilaktyka zakażenia paciorkowcem β-hemolizującym – Marta Szymankiewicz-Bręborowicz, Grzegorz H. Bręborowicz 65
4. Nowoczesnanie terapeutyczne w ciąży obumarłej – Anna Dera-Szymanowska, Krzysztof Szymanowski,
Grzegorz H. Bręborowicz 71
5. Farmakoterapia ciąży jajowodowej metotreksatem – Piotr Czuczwar 81
6. Nawracające utraty ciąży – Agnieszka Seremak-Mrozikiewicz, Magdalena Barlik, Krzysztof Drews 86
7. Zaburzenia krzepnięcia w ciąży – Klaudia Zawilska, Krystyna Zawilska 91
7.1. Zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego 91
7.2. Zakrzepowa plamica małopłytkowa 93
7.3. Choroba von Willebranda 96
7.4. Niedobór witaminy K 98
7.5. Hemofilia A i B 99
7.6. Niedobór czynnika VII 101
8. Nieprawidłowy czas trwania ciąży 105
8.1. Terapia w zagrażającym poronieniu – Maciej Paszkowski, Marek Lisiecki, Tomasz Paszkowski 105
8.2. Farmakologiczna profilaktyka i terapia zagrażającego porodu przedwczesnego – Jarosław Kalinka, Adam Bitner 108
8.3. Ciąża po terminie – Karolina Gruca-Stryjak, Grzegorz H. Bręborowicz 118
9. Zespół antyfosfolipidowy – Agnieszka Seremak-Mrozikiewicz, Magdalena Barlik, Krzysztof Drews 123
10. We wnętrzumaciczne ograniczenie wzrastania płodu – Anna Roztocka-Kuc 125
11. Krwotoki w położnictwie – Grzegorz Kruszyński, Grzegorz H. Bręborowicz 133
12. Układ moczowy – Katarzyna Kapska, Tomasz Rechberger, Grzegorz H. Bręborowicz 150
12.1. Zakażenia układu moczowego w ciąży 150
12.2. Atypowe zapalenie układu moczowego 154
12.3. Kolka nerkowa – kamica nerkowa 155
13. Układ pokarmowy 158
13.1. Nudności – wymioty – Marian Grzymisławski, Grzegorz H. Bręborowicz 158
13.2. Zaparcia – Grzegorz H. Bręborowicz 160
13.3. Guzki krwawnicze – Natalia Podkowa 163
13.4. Choroby wątroby 168
13.4.1. Cholestaza ciężarnych – Małgorzata Szczepańska 168
13.4.2. Autoimmunologiczne zapalenie wątroby – Małgorzata Szczepańska 171
13.4.3. Wirusowe zapalenia wątroby – Grzegorz H. Bręborowicz 177
13.5. Immunosupresja a ciąża po przeszczepie wątroby – Paweł Milart, Ewa Woźniakowska, Magdalena Kłudka-Sternik, Tomasz Paszkowski 181
13.6. Zapalenie jelit – Natalia Podkowa 185
14. Układ nerwowy – Michał Owecki, Wojciech Kozubski, Grzegorz H. Bręborowicz 197
14.1. Bóle głowy 197
14.1.1. Idiopatyczne bóle głowy 197
14.1.2. Objawowe bóle głowy 200
14.2. Miastenia rzekomoporaźna 202
14.3. Stwardnienie rozsiane 207
14.4. Padaczka 211
15. Układ oddechowy – Karolina Gruca-Stryjak, Szczepan Cofta 217
15.1. Infekcje górnych dróg oddechowych 217
15.2. Pozaszpitalne zapalenie płuc 220
15.3. Szpitalne zapalenie płuc 229
15.4. Zatorowość płucna w ciąży 231
15.5. Astma 243
16. Alergia – Barbara Rogala 254
16.1 Astma oskrzelowa 255
16.2. Alergiczny nieżyt nosa 255
16.3. Atopowe zapalenie skóry 257
16.4. Pokrzywka i obrzęk naczynioruchowy 258
16.5. Anafilaksja 259
17. Dermatozy w ciąży – Mariola Pawlaczyk 262
17.1. Liszajec opryszczkowaty 262
17.2. Zmiany łuszczycowe plackowate 263
17.3. Dermatozy ciążowe 265
17.3.1. Wielopostaciowe osutki ciężarnych 265
17.3.2. Pemfigoid ciężarnych 266
17.3.3. Atopowe osutki ciężarnych 267
18. Choroby serca – Olga Trojnarska, Wiesław Markwitz 271
18.1. Nadciśnienie płucne 271
18.2. Zwężenie zastawki mitralnej 274
18.3. Niedomykalność mitralna 275
18.4. Wszczepienie mechanicznej protezy zastawkowej 276
18.5. Koarktacja aorty 278
18.6. Ubytek międzyprzedsionkowy 279
19. Zaburzenia hematologiczne 281
19.1. Niedokrwistość – Agata Szpera-Goździewicz 281
19.2. Leczenie małopłytkowości w ciąży – Joanna Świder-Musielak 286
19.2.1. Małopłytkowość ciężarnych 287
19.2.2. Pierwotna małopłytkowość immunologiczna 289
20. Choroby tkanki łącznej – Agnieszka Seremak-Mrozikiewicz, Magdalena Barlik, Krzysztof Drews 300
20.1. Reumatoidalne zapalenie stawów 300
20.2. Toczeń rumieniowaty układowy 301
21. Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa – Anna Stępniak 304
22. Farmakoterapia w ciąży powikłanej cukrzycą – Ewa Wender-Ożegowska, Agnieszka Zawiejska, Paweł Gutaj 310
23. Farmakoterapia chorób przysadki u ciężarnych – Agnieszka Podfigurna, Adam Czyżyk, Błażej Męczekalski 319
23.1. Guzy przysadki 319
23.1.1. Prolaktynoma (prolactinoma) 319
23.1.2. Somatotropinoma 320
23.1.3. Tyreotropinoma 321
23.1.4. Inne guzy i guzy niewydzielające 322
23.2. Niedoczynność przysadki 322
23.3. Limfocytarne zapalenie przysadki 325
23.4. Zespół Sheehana 326
23.5. Moczówka prosta 326
24. Choroby tarczycy – Marek Ruchała, Agata Czarnywojtek 329
24.1. Niedoczynność tarczycy 329
24.2. Nadczynność tarczycy 331
24.3. Rak tarczycy 334
25. Choroby nadnerczy – Marek Ruchała, Agata Czarnywojtek 338
25.1. Nadczynność kory nadnerczy 338
25.2. Guz chromochłonny 341
26. Schorzenia ortopedyczne w ciąży – Maciej Bręborowicz, Leszek Romanowski 344
26.1. Rozstęp spojenia łonowego 344
26.2. Zespół kanału nadgarstka 345
26.3. Choroba de Quervaina 346
27. Zakażenia w ciąży 348
27.1. Zasady antybiotykoterapii w ciąży – Grzegorz H. Bręborowicz, Edyta Szałek, Edmund Grześkowiak 348
27.2. TORCH – Natalia Podkowa 362
27.2.1. Toksoplazmoza 362
27.2.2. Inne (Other) 364
27.2.3. Różyczka 364
27.2.4. Cytomegalia 365
27.2.5. Zakażenie wirusem Herpes 369
27.3. Grypa – Katarzyna Kawka-Paciorkowska 372
27.4. Parwowiroza – Katarzyna Kawka-Paciorkowska 375
27.5. Enterowirusy – Katarzyna Kawka-Paciorkowska 377
27.6. Zespół nabytego upośledzenia wytrzymałości (AIDS) – Natalia Podkowa 380
27.7. Choroby przenoszone drogą płciową (STDs) – Natalia Podkowa 389
27.7.1. STDs powodowane przez bakterie 389
27.7.2. STDs wywoływane przez wirusy 396
27.7.3. STDs powodowane przez grzyby 398
27.7.4. STDs wywoływane przez pasożyty 398
27.8. Zakażenia grzybicze – Natalia Podkowa 402
27.9. Bakteryjna waginoza – Grzegorz H. Bręborowicz 406
27.10. Zakażenie wewnątrzowodniowe – Grzegorz H. Bręborowicz 408
28. Nadciśnienie tętnicze – Bożena Leszczyńska-Gorzelak, Radzisław Mierzyński 412
29. Przedwczesne pęknięcie błon płodowych – Jarosław Kalinka, Adam Bitner 433
30. Depresja poporodowa – Karolina Rabenda-Łącka, Szymon Jurga 439
31. Leczenie zaburzeń snu u ciężarnych – Karolina Gruca-Stryjak 445
32. Połóg 452
32.1. Zakażenia połogowe – Katarzyna Panecka-Mysza, Wiesław Markwitz 452
32.2. Późne krwawienia poporodowe – Katarzyna Panecka-Mysza, Wiesław Markwitz 454
32.3. Połogowe zapalenie piersi – Katarzyna Panecka-Mysza Wiesław Markwitz 456
32.4. Antykoncepcja w połogu – Joanna Nowaczyk 458
33. Suplementacja w ciąży – Piotr Rubisz, Lidia Hirnle 465
34. Szczepienia w ciąży – Jacek Wysocki 470
34.1. Grypa 472
34.2. Krztusiec 474
34.3. Inne szczepienia w ciąży 475
35. Użytkowanie leków cytotoksycznych – cytostatyków w ciąży – Grzegorz H. Bręborowicz 477
36. Leki przeciwbólowe w ciąży, podczas porodu i laktacji – Michał Gaca 487
37. Anestetyki stosowane miejscowo w położnictwie – Agnieszka Bienert, Edmund Grześkowiak 499
38. Profilaktyka antybiotykowa przed operacjami położniczymi – Natalia Podkowa, Grzegorz H. Bręborowicz 524
38.1. Cięcie cesarskie 524
38.2. Poród operacyjny drogą pochwową 526
38.3. Ręczne wydobycie łożyska 526
38.4. Pęknięcie krocza III albo IV stopnia 526
38.5. Założenie szwu okrężnego 527
38.6. Wyłyżeczkowanie ścian jamy macicy po porodzie 528
38.7. Profilaktyka antybiotykowa u pacjentek otyłych 528
38.8. Profilaktyka antybiotykowa w sytuacji uczulenia na penicyliny 528
38.9. Prewencja infekcyjnego zapalenia wsierdzia (IZW) 529
39. Farmakologiczne aspekty prowadzenia ciąży po programie zapłodnienia pozaustrojowego – Andrzej K. Bręborowicz 532
Skorowidz 536
1. Wstęp – Grzegorz H. Bręborowicz, Marzena Dworacka 1
2. Podstawy farmakoterapii u pań w ciąży – Marzena Dworacka 5
3. Farmakoterapia i profilaktyka chorób płodu/noworodka 22
3.1. Farmakoterapia płodu – Mariusz Dubiel, Szymon Bednarek, Izabela Zielińska, Marta Sekielska-Domanowska, Izabela Latoch 22
3.1.1. Zaburzenia rytmu serca płodu 23
3.1.2. Konflikty serologiczne 25
3.1.3. Parwowiroza 27
3.1.4. Choroby tarczycy 27
3.1.5. Cytomegalia 30
3.1.6. Toksoplazmoza 32
3.2. Prenatalne stosowanie kwasu foliowego – profilaktyka wad cewy nerwowej – Agnieszka Seremak-Mrozikiewicz, Magdalena Barlik, Krzysztof Drews 34
3.3. Stymulacja dojrzałości układu oddechowego płodu – Grzegorz H. Bręborowicz, Marta Szymankiewicz-Bręborowicz, Tomasz Paszkowski 37
3.4. Profilaktyka immunizacji w zakresie układu grupowego Rh – Grzegorz H. Bręborowicz 58
3.5. Neuroprotekcja – Joanna Nowaczyk, Grzegorz H. Bręborowicz 62
3.6. Profilaktyka zakażenia paciorkowcem β-hemolizującym – Marta Szymankiewicz-Bręborowicz, Grzegorz H. Bręborowicz 65
4. Nowoczesnanie terapeutyczne w ciąży obumarłej – Anna Dera-Szymanowska, Krzysztof Szymanowski,
Grzegorz H. Bręborowicz 71
5. Farmakoterapia ciąży jajowodowej metotreksatem – Piotr Czuczwar 81
6. Nawracające utraty ciąży – Agnieszka Seremak-Mrozikiewicz, Magdalena Barlik, Krzysztof Drews 86
7. Zaburzenia krzepnięcia w ciąży – Klaudia Zawilska, Krystyna Zawilska 91
7.1. Zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego 91
7.2. Zakrzepowa plamica małopłytkowa 93
7.3. Choroba von Willebranda 96
7.4. Niedobór witaminy K 98
7.5. Hemofilia A i B 99
7.6. Niedobór czynnika VII 101
8. Nieprawidłowy czas trwania ciąży 105
8.1. Terapia w zagrażającym poronieniu – Maciej Paszkowski, Marek Lisiecki, Tomasz Paszkowski 105
8.2. Farmakologiczna profilaktyka i terapia zagrażającego porodu przedwczesnego – Jarosław Kalinka, Adam Bitner 108
8.3. Ciąża po terminie – Karolina Gruca-Stryjak, Grzegorz H. Bręborowicz 118
9. Zespół antyfosfolipidowy – Agnieszka Seremak-Mrozikiewicz, Magdalena Barlik, Krzysztof Drews 123
10. We wnętrzumaciczne ograniczenie wzrastania płodu – Anna Roztocka-Kuc 125
11. Krwotoki w położnictwie – Grzegorz Kruszyński, Grzegorz H. Bręborowicz 133
12. Układ moczowy – Katarzyna Kapska, Tomasz Rechberger, Grzegorz H. Bręborowicz 150
12.1. Zakażenia układu moczowego w ciąży 150
12.2. Atypowe zapalenie układu moczowego 154
12.3. Kolka nerkowa – kamica nerkowa 155
13. Układ pokarmowy 158
13.1. Nudności – wymioty – Marian Grzymisławski, Grzegorz H. Bręborowicz 158
13.2. Zaparcia – Grzegorz H. Bręborowicz 160
13.3. Guzki krwawnicze – Natalia Podkowa 163
13.4. Choroby wątroby 168
13.4.1. Cholestaza ciężarnych – Małgorzata Szczepańska 168
13.4.2. Autoimmunologiczne zapalenie wątroby – Małgorzata Szczepańska 171
13.4.3. Wirusowe zapalenia wątroby – Grzegorz H. Bręborowicz 177
13.5. Immunosupresja a ciąża po przeszczepie wątroby – Paweł Milart, Ewa Woźniakowska, Magdalena Kłudka-Sternik, Tomasz Paszkowski 181
13.6. Zapalenie jelit – Natalia Podkowa 185
14. Układ nerwowy – Michał Owecki, Wojciech Kozubski, Grzegorz H. Bręborowicz 197
14.1. Bóle głowy 197
14.1.1. Idiopatyczne bóle głowy 197
14.1.2. Objawowe bóle głowy 200
14.2. Miastenia rzekomoporaźna 202
14.3. Stwardnienie rozsiane 207
14.4. Padaczka 211
15. Układ oddechowy – Karolina Gruca-Stryjak, Szczepan Cofta 217
15.1. Infekcje górnych dróg oddechowych 217
15.2. Pozaszpitalne zapalenie płuc 220
15.3. Szpitalne zapalenie płuc 229
15.4. Zatorowość płucna w ciąży 231
15.5. Astma 243
16. Alergia – Barbara Rogala 254
16.1 Astma oskrzelowa 255
16.2. Alergiczny nieżyt nosa 255
16.3. Atopowe zapalenie skóry 257
16.4. Pokrzywka i obrzęk naczynioruchowy 258
16.5. Anafilaksja 259
17. Dermatozy w ciąży – Mariola Pawlaczyk 262
17.1. Liszajec opryszczkowaty 262
17.2. Zmiany łuszczycowe plackowate 263
17.3. Dermatozy ciążowe 265
17.3.1. Wielopostaciowe osutki ciężarnych 265
17.3.2. Pemfigoid ciężarnych 266
17.3.3. Atopowe osutki ciężarnych 267
18. Choroby serca – Olga Trojnarska, Wiesław Markwitz 271
18.1. Nadciśnienie płucne 271
18.2. Zwężenie zastawki mitralnej 274
18.3. Niedomykalność mitralna 275
18.4. Wszczepienie mechanicznej protezy zastawkowej 276
18.5. Koarktacja aorty 278
18.6. Ubytek międzyprzedsionkowy 279
19. Zaburzenia hematologiczne 281
19.1. Niedokrwistość – Agata Szpera-Goździewicz 281
19.2. Leczenie małopłytkowości w ciąży – Joanna Świder-Musielak 286
19.2.1. Małopłytkowość ciężarnych 287
19.2.2. Pierwotna małopłytkowość immunologiczna 289
20. Choroby tkanki łącznej – Agnieszka Seremak-Mrozikiewicz, Magdalena Barlik, Krzysztof Drews 300
20.1. Reumatoidalne zapalenie stawów 300
20.2. Toczeń rumieniowaty układowy 301
21. Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa – Anna Stępniak 304
22. Farmakoterapia w ciąży powikłanej cukrzycą – Ewa Wender-Ożegowska, Agnieszka Zawiejska, Paweł Gutaj 310
23. Farmakoterapia chorób przysadki u ciężarnych – Agnieszka Podfigurna, Adam Czyżyk, Błażej Męczekalski 319
23.1. Guzy przysadki 319
23.1.1. Prolaktynoma (prolactinoma) 319
23.1.2. Somatotropinoma 320
23.1.3. Tyreotropinoma 321
23.1.4. Inne guzy i guzy niewydzielające 322
23.2. Niedoczynność przysadki 322
23.3. Limfocytarne zapalenie przysadki 325
23.4. Zespół Sheehana 326
23.5. Moczówka prosta 326
24. Choroby tarczycy – Marek Ruchała, Agata Czarnywojtek 329
24.1. Niedoczynność tarczycy 329
24.2. Nadczynność tarczycy 331
24.3. Rak tarczycy 334
25. Choroby nadnerczy – Marek Ruchała, Agata Czarnywojtek 338
25.1. Nadczynność kory nadnerczy 338
25.2. Guz chromochłonny 341
26. Schorzenia ortopedyczne w ciąży – Maciej Bręborowicz, Leszek Romanowski 344
26.1. Rozstęp spojenia łonowego 344
26.2. Zespół kanału nadgarstka 345
26.3. Choroba de Quervaina 346
27. Zakażenia w ciąży 348
27.1. Zasady antybiotykoterapii w ciąży – Grzegorz H. Bręborowicz, Edyta Szałek, Edmund Grześkowiak 348
27.2. TORCH – Natalia Podkowa 362
27.2.1. Toksoplazmoza 362
27.2.2. Inne (Other) 364
27.2.3. Różyczka 364
27.2.4. Cytomegalia 365
27.2.5. Zakażenie wirusem Herpes 369
27.3. Grypa – Katarzyna Kawka-Paciorkowska 372
27.4. Parwowiroza – Katarzyna Kawka-Paciorkowska 375
27.5. Enterowirusy – Katarzyna Kawka-Paciorkowska 377
27.6. Zespół nabytego upośledzenia wytrzymałości (AIDS) – Natalia Podkowa 380
27.7. Choroby przenoszone drogą płciową (STDs) – Natalia Podkowa 389
27.7.1. STDs powodowane przez bakterie 389
27.7.2. STDs wywoływane przez wirusy 396
27.7.3. STDs powodowane przez grzyby 398
27.7.4. STDs wywoływane przez pasożyty 398
27.8. Zakażenia grzybicze – Natalia Podkowa 402
27.9. Bakteryjna waginoza – Grzegorz H. Bręborowicz 406
27.10. Zakażenie wewnątrzowodniowe – Grzegorz H. Bręborowicz 408
28. Nadciśnienie tętnicze – Bożena Leszczyńska-Gorzelak, Radzisław Mierzyński 412
29. Przedwczesne pęknięcie błon płodowych – Jarosław Kalinka, Adam Bitner 433
30. Depresja poporodowa – Karolina Rabenda-Łącka, Szymon Jurga 439
31. Leczenie zaburzeń snu u ciężarnych – Karolina Gruca-Stryjak 445
32. Połóg 452
32.1. Zakażenia połogowe – Katarzyna Panecka-Mysza, Wiesław Markwitz 452
32.2. Późne krwawienia poporodowe – Katarzyna Panecka-Mysza, Wiesław Markwitz 454
32.3. Połogowe zapalenie piersi – Katarzyna Panecka-Mysza Wiesław Markwitz 456
32.4. Antykoncepcja w połogu – Joanna Nowaczyk 458
33. Suplementacja w ciąży – Piotr Rubisz, Lidia Hirnle 465
34. Szczepienia w ciąży – Jacek Wysocki 470
34.1. Grypa 472
34.2. Krztusiec 474
34.3. Inne szczepienia w ciąży 475
35. Użytkowanie leków cytotoksycznych – cytostatyków w ciąży – Grzegorz H. Bręborowicz 477
36. Leki przeciwbólowe w ciąży, podczas porodu i laktacji – Michał Gaca 487
37. Anestetyki stosowane miejscowo w położnictwie – Agnieszka Bienert, Edmund Grześkowiak 499
38. Profilaktyka antybiotykowa przed operacjami położniczymi – Natalia Podkowa, Grzegorz H. Bręborowicz 524
38.1. Cięcie cesarskie 524
38.2. Poród operacyjny drogą pochwową 526
38.3. Ręczne wydobycie łożyska 526
38.4. Pęknięcie krocza III albo IV stopnia 526
38.5. Założenie szwu okrężnego 527
38.6. Wyłyżeczkowanie ścian jamy macicy po porodzie 528
38.7. Profilaktyka antybiotykowa u pacjentek otyłych 528
38.8. Profilaktyka antybiotykowa w sytuacji uczulenia na penicyliny 528
38.9. Prewencja infekcyjnego zapalenia wsierdzia (IZW) 529
39. Farmakologiczne aspekty prowadzenia ciąży po programie zapłodnienia pozaustrojowego – Andrzej K. Bręborowicz 532
Skorowidz 536
