Publikacja jest próbą przedstawienia całościowego obrazu szkoły. Obrazu ilustrującego, jaka szkoła naprawdę jest, a nie: jaka powinna być. Szczególnym założeniem podjętych badań było ukazanie szkoły jako całości, jako żywego organizmu prowadzącego własne życie. Badanie kultury szkoły jest sposobem na odkrycie tej wielokontekstowej całości. [...] kultura jako zespół sądów i przekonań [...] to w ogromnej mierze nieuświadamiany przewodnik po rzeczywistości społecznej każdej grupy (Burszta, 1998, s. 52). Praca jest odpowiedzią na postulowaną poprzez wielu autorów potrzebę całościowego opisu szkoły we wszystkich przejawach jej codziennego życia (Surzykiewicz, 2000; Berger, Luckmann, 1983; Katz, Kahn, 1979). Jak pisze przytoczony na początku Krzysztof Kruszewski: „pisanie o szkole jest ryzykiem". Ryzyko to podjęto z nadzieją, że etnograficzny opis kultury szkoły, według przyjętych założeń teoretycznych i metodologicznych, będzie przyczynkiem do lepszego jej (z)rozumienia. Książka składa się części teoretycznej i empirycznej. Część teoretyczna zawarta jest w dwóch rozdziałach. Pierwszy poświęcono teoriom szkoły, prezentując trzy perspektywy: socjologiczną, ideologiczną i organizacyjną. Omówiono także zjawiska kryzysu i krytyki szkoły i zamieszczono przegląd polskich badań pedagogicznych dotyczących szkoły. W drugim rozdziale omówiono pojęcia klimatu i kultury jako kluczowych w poznawaniu rzeczywistości szkoły, a równocześnie przynależnych wielu dyscyplinom, od psychologii społecznej poprzez prakseologię i pedagogikę resocjalizacyjną po antropologię. Kolejny rozdział poświęcono prezentacji przedmiotu i celu badań oraz założeń metodologicznych, przedstawiono model i przegląd tradycji badań jakościowych i omówiono wybraną metodę badawczą i strategię badań. Rozdziały od czwartego do siódmego dedykowano na prezentację wyników badań empirycznych. Opisano w nich założenia kultury organizacyjnej badanych szkół według przyjętego modelu kultury organizacyjnej E. Scheina. Są to kolejno: założenia dotyczące zawiązku szkół z otoczeniem (rozdział czwarty), natury ludzkiej (rozdział piąty), prawdy i czasu (rozdział szósty) i związków pomiędzy ludźmi (rozdział siódmy).
Tytuł Kultura szkoły Podtytuł W poszukiwaniu nieuchwytnego Autor Beata Adrjan Język polski Wydawnictwo Impuls ISBN 978-83-7587-657-4 Rok wydania 2011 Kraków Wydanie 1 ilość stron 208 Format pdf Spis treści Wstęp
Rozdział 1
Szkoła
1. Teorie szkoły
1.1. Szkoła w perspektywie socjologicznej
1.2. Szkoła w perspektywie ideologii edukacyjnych
1.3. Szkoła w perspektywie organizacyjnej
2. Krytyka i kryzys szkoły
3. Polska szkoła w kontekście badań pedagogicznych
Rozdział 2
Klimat i kultura organizacyjna szkoły
1. Pojęcia „klimat" i „kultura"
1.1. Klimat społeczny
1.2. Kultura
2. Klimat i kultura szkoły jako kategoria badawcza
3. Model kultury organizacyjnej Scheina
Rozdział 3
Metodologia badań
1. Problematyka badań
2. Model badawczy
2.1. Model badań jakościowych
2.2. Paradygmaty badań jakościowych
2.3. Tradycje badań jakościowych
2.4. Metody i strategie zbierania danych
3. Przebieg i organizacja badań
3.1. Zbieranie materiału badawczego
3.2. Analiza materiału badawczego
Rozdział 4
Związki szkoły z otoczeniem
1. Obraz szkoły
1.1. Szkoła znikoma – misja
1.2. Szkoła śladowa – wizerunek
1.3. Szkoła duża – misja
1.4. Szkoła pokaźna – wizerunek
2. Powiązania z innymi instytucjami
2.1. Powiązania szkoły minimalnej
2.2. Powiązania szkoły obfitej
3. Granice pomiędzy szkołą a światem zewnętrznym
3.1. Szkoła śladowa a świat zewnętrzny
3.2. Szkoła duża a świat zewnętrzny
4. Związki szkoły z otoczeniem – podsumowanie
Rozdział 5
Ludzka natura
1. Relacje pomiędzy nauczycielem a uczniem w procesie kształcenia
1.1. Relacje w szkole małej
1.2. Relacje w szkole znacznej
2. Udział uczniów, nauczycieli, rodziców i pracowników administracyjnych w życiu szkoły
2.1. Uczestnictwo w życiu szkoły znikomej
2.2. Uczestnictwo w życiu szkoły pokaźnej
3. Model ucznia preferowany w badanych szkołach
3.1. Model ucznia w szkole niepokaźnej
3.2. Model ucznia w szkole sporej
4. Założenia dotyczące natury ludzkiej w badanych szkołach – podsumowanie
Rozdział 1
Szkoła
1. Teorie szkoły
1.1. Szkoła w perspektywie socjologicznej
1.2. Szkoła w perspektywie ideologii edukacyjnych
1.3. Szkoła w perspektywie organizacyjnej
2. Krytyka i kryzys szkoły
3. Polska szkoła w kontekście badań pedagogicznych
Rozdział 2
Klimat i kultura organizacyjna szkoły
1. Pojęcia „klimat" i „kultura"
1.1. Klimat społeczny
1.2. Kultura
2. Klimat i kultura szkoły jako kategoria badawcza
3. Model kultury organizacyjnej Scheina
Rozdział 3
Metodologia badań
1. Problematyka badań
2. Model badawczy
2.1. Model badań jakościowych
2.2. Paradygmaty badań jakościowych
2.3. Tradycje badań jakościowych
2.4. Metody i strategie zbierania danych
3. Przebieg i organizacja badań
3.1. Zbieranie materiału badawczego
3.2. Analiza materiału badawczego
Rozdział 4
Związki szkoły z otoczeniem
1. Obraz szkoły
1.1. Szkoła znikoma – misja
1.2. Szkoła śladowa – wizerunek
1.3. Szkoła duża – misja
1.4. Szkoła pokaźna – wizerunek
2. Powiązania z innymi instytucjami
2.1. Powiązania szkoły minimalnej
2.2. Powiązania szkoły obfitej
3. Granice pomiędzy szkołą a światem zewnętrznym
3.1. Szkoła śladowa a świat zewnętrzny
3.2. Szkoła duża a świat zewnętrzny
4. Związki szkoły z otoczeniem – podsumowanie
Rozdział 5
Ludzka natura
1. Relacje pomiędzy nauczycielem a uczniem w procesie kształcenia
1.1. Relacje w szkole małej
1.2. Relacje w szkole znacznej
2. Udział uczniów, nauczycieli, rodziców i pracowników administracyjnych w życiu szkoły
2.1. Uczestnictwo w życiu szkoły znikomej
2.2. Uczestnictwo w życiu szkoły pokaźnej
3. Model ucznia preferowany w badanych szkołach
3.1. Model ucznia w szkole niepokaźnej
3.2. Model ucznia w szkole sporej
4. Założenia dotyczące natury ludzkiej w badanych szkołach – podsumowanie
