Tytuł Przedsiębiorstwa rodzinne w Polsce Podtytuł Znaczenie ekonomiczne oraz strategiczne problemy rozwoju Język polski Wydawnictwo Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego ISBN 978-83-7969-765-6 Rok wydania 2014 Łódź Wydanie 1 liczba stron 232 Format pdf Spis treści Wstęp (Jan Jeżak) 9
I. PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ RODZINNA NA ŚWIECIE – ROLA I ZNACZENIE i atrybuty specyficznE (Jan Jeżak) 13
1. Rola firm rodzinnych w gospodarce światowej 13
2. Oryginalne atrybuty firm rodzinnych 17
3. Determinanty rozwoju przedsiębiorczości rodzinnej w Polsce 19
II. SKALA I EKONOMICZNE ZNACZENIE PRZEDSIĘBIORSTW RODZINNYCH W POLSCE (RAPORT Z BADAŃ EMPIRYCZNYCH) (Jan Jeżak, Janusz Kornecki, Alicja Krajenta-Kopeć) 25
1. Cel i metodyka badań 25
1.1. Cel badania 25
1.2. Przedmiot badania 26
1.3. Koncepcja badań 26
1.4. Metodyka badań 28
2. Rola przedsiębiorstw rodzinnych w Polsce 29
2.1. Populacja firm rodzinnych 29
2.2. Wiek 30
2.3. Forma prawna 31
2.4. Przedmiot i charakter działalności 32
2.5. Przychody 34
2.6. Kierunki sprzedaży 35
2.7. Metody konkurowania. Innowacje 37
2.8. Źródła zaopatrzenia 40
2.9. Posiadajątek trwały i inwestycje 41
2.10. Zatrudnienie 43
2.11. Wyniki finansowe i źródła finansowania 44
3. Rozwój przedsiębiorczości rodzinnej w Polsce 48
3.1. Determinanty rozwoju przedsiębiorczości rodzinnej w Polsce 48
3.2. Zalety i wady polskich firm rodzinnych 50
3.3. Bariery rozwoju firm rodzinnych 55
4. Podsumowanie i wnioski z badań 57
III. ORIENTACJA STRATEGICZNA, a także GŁÓWNE KIERUNKI ROZWOJU FIRM RODZINNYCH (Jan Jeżak) 61
1. Znaczenie orientacji strategicznej w prowadzeniu producenta 61
2. Strategiczna wizja rozwoju producenta 64
3. Wspólna wizja przyszłości jako pomost pomiędzy rodziną a firmą 67
4. Istota strategii firmy 71
5. Warianty opcji strategicznych 78
5.1. Strategie ekspansji 79
5.2. Strategie dywersyfikacji 81
5.3. Najważniejsze opcje strategiczne według Michaela E. Portera 84
6. Wybór strategii sukcesu w firmie rodzinnej 89
IV. INNOWACJE JAKO ŹRÓDŁO KONKURENCYJNOŚCI FIRM RODZINNYCH (Janusz Kornecki) 93
1. Typy innowacji w przedsiębiorstwie i ich istota 94
2. Spodziewane efekty działalności nowoczesnej 99
3. Źródła tworzenia innowacji i pozyskiwania technologii 100
4. Determinanty nowoczesności przedsiębiorstw 105
4.1. Determinanty wewnętrzne i zewnętrzne 105
4.2. Determinanty materialne i niematerialne 106
5. Nowoczesność a specyfika firm rodzinnych 107
V. INTERNACJONALIZACJA DZIAŁALNOŚCI POLSKICH FIRM RODZINNYCH (Wojciech Popczyk) 111
1. Internacjonalizacja jako strategia dopasowania się biznesu do globalizującego się otoczenia 111
2. Podstawowe modele internacjonalizacji biznesu 113
2.1. Model tradycyjny 113
2.2. Model globalny 115
2.3. Części wiedzy koniecznej do wczesnej internacjonalizacji 117
2.4. ICT jako instrument wczesnej internacjonalizacji biznesu 118
3. Przebieg internacjonalizacji w wybranych polskich firmach rodzinnych – studia przypadków 120
4. Podsumowanie 139
VI. FINANSOWANIE DZIAŁALNOŚCI FIRM RODZINNYCH – POKONYWANIE BARIERY KAPITAŁOWEJ (Alicja Winnicka-Popczyk) 141
1. Podstawowe modele finansowania przedsiębiorstwa 141
2. Gospodarka finansowa małej i średniej firmy rodzinnej 143
3. Logika finansowania firm rodzinnych i jej konsekwencje 148
4. Nieprawidłowe finansowanie jako bariera wzrostu firmy rodzinnej 150
5. Zapotrzebowania kapitałowe a przystępne formy finansowania przedsiębiorstwa 151
5.1. Kapitały własne 152
5.2. Kapitały obce (tradycyjne i alternatywne) 152
5.2.1. Kredyty i pożyczki, poręczenia kredytowe, emisja obligacji 153
5.2.2. Leasing 156
5.2.3. Faktoring i forfaiting 157
5.2.4. Franchising 159
5.2.5. Dotacje z funduszy Unii Europejskiej 160
5.3. Finansowanie kapitałowe 161
5.3.1. Emisja i sprzedaż nowych akcji na rynku kapitałowym (IPO) 163
5.3.2. Alternatywny System Obrotu NewConnect 164
5.3.3. Prywatny obrót kapitałowy 166
5.3.4. Kapitał spekulacyjny 170
5.3.5. Partnerstwo strategiczne 170
6. Podsumowanie 171
VII. ZARZĄDZANIE ZASOBAMI LUDZKIMI W FIRMIE RODZINNEJ (Alicja Krajenta-Kopeć) 175
1. Istota zarządzania zasobami ludzkimi 175
2. Wspólna wizja przyszłości producenta jako podstawa strategii personalnej 178
3. Najważniejsze elementy procesu zarządzania zasobami ludzkimi w firmie rodzinnej 186
3.1. Dobór pracowników 186
3.2. Rozwój zasobów ludzkich 188
3.3. Ocena efektów pracy i wynagradzanie pracowników 191
4. Podsumowanie i rekomendacje 194
VIII. SUKCESJA, CZYLI MIĘDZYPOKOLENIOWY TRANSFER WŁADZY I WŁASNOŚCI (Elżbieta Roszko-Wójtowicz) 197
1. Sukcesja – istota problemu 198
2. Sukcesja – ujęcie procesowe 200
3. Przygotowanie sukcesora – świeże pokolenie w przedsiębiorstwie 212
4. Podsumowanie 214
Bibliografia 217
Spis rysunków i tabel 227
Autorzy 231
I. PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ RODZINNA NA ŚWIECIE – ROLA I ZNACZENIE i atrybuty specyficznE (Jan Jeżak) 13
1. Rola firm rodzinnych w gospodarce światowej 13
2. Oryginalne atrybuty firm rodzinnych 17
3. Determinanty rozwoju przedsiębiorczości rodzinnej w Polsce 19
II. SKALA I EKONOMICZNE ZNACZENIE PRZEDSIĘBIORSTW RODZINNYCH W POLSCE (RAPORT Z BADAŃ EMPIRYCZNYCH) (Jan Jeżak, Janusz Kornecki, Alicja Krajenta-Kopeć) 25
1. Cel i metodyka badań 25
1.1. Cel badania 25
1.2. Przedmiot badania 26
1.3. Koncepcja badań 26
1.4. Metodyka badań 28
2. Rola przedsiębiorstw rodzinnych w Polsce 29
2.1. Populacja firm rodzinnych 29
2.2. Wiek 30
2.3. Forma prawna 31
2.4. Przedmiot i charakter działalności 32
2.5. Przychody 34
2.6. Kierunki sprzedaży 35
2.7. Metody konkurowania. Innowacje 37
2.8. Źródła zaopatrzenia 40
2.9. Posiadajątek trwały i inwestycje 41
2.10. Zatrudnienie 43
2.11. Wyniki finansowe i źródła finansowania 44
3. Rozwój przedsiębiorczości rodzinnej w Polsce 48
3.1. Determinanty rozwoju przedsiębiorczości rodzinnej w Polsce 48
3.2. Zalety i wady polskich firm rodzinnych 50
3.3. Bariery rozwoju firm rodzinnych 55
4. Podsumowanie i wnioski z badań 57
III. ORIENTACJA STRATEGICZNA, a także GŁÓWNE KIERUNKI ROZWOJU FIRM RODZINNYCH (Jan Jeżak) 61
1. Znaczenie orientacji strategicznej w prowadzeniu producenta 61
2. Strategiczna wizja rozwoju producenta 64
3. Wspólna wizja przyszłości jako pomost pomiędzy rodziną a firmą 67
4. Istota strategii firmy 71
5. Warianty opcji strategicznych 78
5.1. Strategie ekspansji 79
5.2. Strategie dywersyfikacji 81
5.3. Najważniejsze opcje strategiczne według Michaela E. Portera 84
6. Wybór strategii sukcesu w firmie rodzinnej 89
IV. INNOWACJE JAKO ŹRÓDŁO KONKURENCYJNOŚCI FIRM RODZINNYCH (Janusz Kornecki) 93
1. Typy innowacji w przedsiębiorstwie i ich istota 94
2. Spodziewane efekty działalności nowoczesnej 99
3. Źródła tworzenia innowacji i pozyskiwania technologii 100
4. Determinanty nowoczesności przedsiębiorstw 105
4.1. Determinanty wewnętrzne i zewnętrzne 105
4.2. Determinanty materialne i niematerialne 106
5. Nowoczesność a specyfika firm rodzinnych 107
V. INTERNACJONALIZACJA DZIAŁALNOŚCI POLSKICH FIRM RODZINNYCH (Wojciech Popczyk) 111
1. Internacjonalizacja jako strategia dopasowania się biznesu do globalizującego się otoczenia 111
2. Podstawowe modele internacjonalizacji biznesu 113
2.1. Model tradycyjny 113
2.2. Model globalny 115
2.3. Części wiedzy koniecznej do wczesnej internacjonalizacji 117
2.4. ICT jako instrument wczesnej internacjonalizacji biznesu 118
3. Przebieg internacjonalizacji w wybranych polskich firmach rodzinnych – studia przypadków 120
4. Podsumowanie 139
VI. FINANSOWANIE DZIAŁALNOŚCI FIRM RODZINNYCH – POKONYWANIE BARIERY KAPITAŁOWEJ (Alicja Winnicka-Popczyk) 141
1. Podstawowe modele finansowania przedsiębiorstwa 141
2. Gospodarka finansowa małej i średniej firmy rodzinnej 143
3. Logika finansowania firm rodzinnych i jej konsekwencje 148
4. Nieprawidłowe finansowanie jako bariera wzrostu firmy rodzinnej 150
5. Zapotrzebowania kapitałowe a przystępne formy finansowania przedsiębiorstwa 151
5.1. Kapitały własne 152
5.2. Kapitały obce (tradycyjne i alternatywne) 152
5.2.1. Kredyty i pożyczki, poręczenia kredytowe, emisja obligacji 153
5.2.2. Leasing 156
5.2.3. Faktoring i forfaiting 157
5.2.4. Franchising 159
5.2.5. Dotacje z funduszy Unii Europejskiej 160
5.3. Finansowanie kapitałowe 161
5.3.1. Emisja i sprzedaż nowych akcji na rynku kapitałowym (IPO) 163
5.3.2. Alternatywny System Obrotu NewConnect 164
5.3.3. Prywatny obrót kapitałowy 166
5.3.4. Kapitał spekulacyjny 170
5.3.5. Partnerstwo strategiczne 170
6. Podsumowanie 171
VII. ZARZĄDZANIE ZASOBAMI LUDZKIMI W FIRMIE RODZINNEJ (Alicja Krajenta-Kopeć) 175
1. Istota zarządzania zasobami ludzkimi 175
2. Wspólna wizja przyszłości producenta jako podstawa strategii personalnej 178
3. Najważniejsze elementy procesu zarządzania zasobami ludzkimi w firmie rodzinnej 186
3.1. Dobór pracowników 186
3.2. Rozwój zasobów ludzkich 188
3.3. Ocena efektów pracy i wynagradzanie pracowników 191
4. Podsumowanie i rekomendacje 194
VIII. SUKCESJA, CZYLI MIĘDZYPOKOLENIOWY TRANSFER WŁADZY I WŁASNOŚCI (Elżbieta Roszko-Wójtowicz) 197
1. Sukcesja – istota problemu 198
2. Sukcesja – ujęcie procesowe 200
3. Przygotowanie sukcesora – świeże pokolenie w przedsiębiorstwie 212
4. Podsumowanie 214
Bibliografia 217
Spis rysunków i tabel 227
Autorzy 231