Książka jest kontynuacją badań nad Szkołą Główną. Autorzy zawartych w niej artykułów stawiają pytania o warunki i charakter międzypokoleniowej wymiany intelektualnej w tej uczelni oraz o sposoby i zasięg oddziaływania ukształtowanych w niej ideałów naukowych, systemu wartości i postaw inteligenckich na najróżniejsze środowiska społeczne w Królestwie Polskim i poza nim.
Potrzeba dalszych badań i pomysły na kolejne artykuły rodziły się w trakcie przyjacielskich rozmów na tematy podejmowane w pierwszym przygotowanym poprzez nas tomie oraz wyłaniały się podczas prowadzonych przy jego okazji kwerend i lektur.
Wspierało je poczucie konieczności uzupełnienia, skorygowania, aktualizacji dotychczasowej wiedzy. Wola konfrontacji równocześnie z prawdami krzepiącymi, jak i nieprzystępnymi. W ten sposób opracowany przed kilku laty projekt uzyskiwał kolejne konkretyzacje oraz procesualnie podlegał weryfikacji jednostkowych zainteresowań i przeświadczeń co do pożytków naukowych wynikających z powrotów do biografii, tekstów, misji ludzi Szkoły Głównej.
Do ich meandrycznego życia publicznego i do prywatności. Tak w intelektualnej zamianie uwiarygodniała się odporność historii Szkoły Głównej jako źródła i probierza zadań, pasji i odpowiedzialności inteligencji.
trwałość niezależna od historycznych uwarunkowań i koniunktur, choć ustalana w ich kontekście. Z tekstu Od redaktorów. Powracanie do Szkoły Głównej The book is a continuation of the research on Szkoła Główna (the Main School).
The authors of the articles collected in the publication pose questions about the conditions and the nature of the intergenerational exchange in that higher-education institution, as well as the ways and the extent in which the academic ideals, the value system and the intellectual attitudes formed there influenced the social milieus in the Kingdom of Poland and beyond.
