Niniejsza książka analizuje problematykę temporalną Tadeusza Micińskiego (1873–1918) poprzez pryzmat harmonijnego zestroju elementów utworu literackiego, typowo konkretnego dramatu: W mrokach złotego pałacu, czyli Bazilissa Teofanu (1909). Wnikliwa analiza filologiczna zostaje tu połączona z analizą filozoficzną, żeby odczytać palimpsest sensów związany z pojęciem czasu oraz zarysować istnienie szczególnego związku między regułami myślenia Micińskiego, a szeroko rozumianym bergsonizmem. Czas rozpatruje się więc wstępnie jako kategorię tematyczną, wiodącą w stronę krytyki tematycznej, aby później skonsolidować go filozoficznie z aspektem osobowości, świadomości trwania i jaźni i pamięci. Odsłania się w rezultacie u Micińskiego temporalność jakościowo inna, „czysta” i uchwycona za pośrednictwem „ja” bohatera – le moi profond. Takie „ja” głębokie inicjuje żyć luźno, nie starając się dokonywać sztucznego rozdziału pomiędzy stanem teraźniejszym i przeszłym. Rozdział VII książki (Bergson a Miciński: kręgi znaczeń) plastikowie kończy opisywanie modeli świata i świadomości podmiotu widoczne zarówno u Bergsona, jak i u Micińskiego, a także stawia pytanie: Czy istnieje bergsonizm dramatu młodopolskiego?
Książka rozpatruje niepodzielne, specyficzne dla epoki Młodej Polski, zagadnienia estetyczne i ideowe. Jej paradygmatem badawczym stają się same utwory Micińskiego, a więc ich złożony i wzajemnie dopełniający się horyzont. Unika się w niej – o ile to możliwe – takich sytuacji, w których nie tekst wyznacza interpretację, ale interpretacja determinuje tekst (Emilio Betti). Niech zatem autonomiczny świat obrazów poetyckich Tadeusza Micińskiego przemawia do nas swoim błyskotliwem i siłą...
"Autorka podejmuje problematykę czasu u T. Micińskiego w nowym aspekcie: jako zagadnienie z kręgu „historii idei”. Jest to ważne, a jeszcze rzadkie w naszym piśmiennictwie naukowym studium z pogranicza historii literatury i historii filozofii. Odsłania dzięki czemu wyraźne aspekty specyficznej wyobraźni i świadomości poety."
Prof. Dr hab. Wojciech Gutowski
Jolanta Wróbel-Best ukończyła filologię polską i filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Po obronie doktoratu, napisanego pod kierunkiem prof. Dr hab. Marii Podrazy-Kwiatkowskiej, pracowała w Instytucie Filologii Polskiej UJ. Prowadziła także zajęcia w University of Houston. Aktualnie wykłada nauki humanistyczne i filozofię w college’u w Houston (USA) oraz jest korespondentem Carleton University w Ottawie (Kanada) w zakresie literatur europejskich. Publikowała, między innymi, w amerykańskim „Przeglądzie Polskim”, „Sarmatian Review”, „Polish Review”, periodykach „ASEEES” i innych czasopismach. Jest autorką renomowanego w Ameryce wywiadu z Adamem Zagajewskim (Poetry Summons Us to Life opublikowanego poprzez Rice University) i artykułów, związanych z lit...
