Od potwornej szmiry do wlasnego kiczu

W dekadzie lat 50. Polska kultura oscylowała między totalitarnym zniewoleniem stalinizmu a swobodą i entuzjazmem odwilży, pomiędzy patetycznym kultem jednostki a rozważaniami o jednostkowej wolności, między monumentalnymi wizjami społecznej przebudowy a obrazami codziennej nędzy i biedy. Wydawać by się mogło, iż czas dziejowej burzy nie sprzyjał snuciu rozrywkowych opowieści o detektywach i zbrodniarzach czy astronautach i obcych cywilizacjach.nawet wówczas literatura popularna była wydawana i czytywana, poruszała masową wyobraźnię i stawała się przedmiotem gorących sporów krytyków i ideologów. Choć czasem traktowała o sprawach z pozoru odległych i błahych, o wykwintnych zbrodniach i kosmicznych wyprawach, jej nierozerwalny związek z najważniejszymi procesami modelującymi obraz powojennej kultury jest niezaprzeczalny. Literatura ta niekiedy była uznawana za zdegenerowaną i krzywdzącą, czasem wykorzystywano ją jako narzędzie propagandy, ale funkcjonowała także jako przestrzeń indywidualnej wolności i subwersywnych praktyk. Te rozmaite i nieprzystępne relacje, w które uwikłana była polska proza popularna lat 50., są tematem niniejszej książki.

Rzadko kiedy trafiają się książki, o których (…) chciałoby się pisać niemal wyłącznie pochwały. Do takich właśnie wyjątków należy nieprzeciętna monografia Roberta Dudzińskiego. Autor zaprasza czytelnika do wyjątkowo niebanalnej badawczej podróży. A jest to peregrynacja nieco egzotyczna, bowiem dotyczy mrocznych okresów socrealizmu i stalinizmu, a także krótkiego oddechu odwilży. Ujęta w książce refleksja nie obejmuje obszarów korzystnie już znanych i opisanych, lecz odsłania, niekiedy w anegdotycznej konwencji, osobliwe dzieje i przypadki mniej rozpoznawalnej literatury modnej.
Z recenzji dr. Hab. Prof. UAM Rafała Kochanowicza

Robert Dudziński – doktor, adiunkt w Zakładzie Teorii Kultury i Sztuk Widowiskowych Instytutu Filologii Polskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Autor monografii Produkcje sensacyjno-kryminalne Telewizji Polskiej 1965–1989. Konwencje – motywy – konteksty. Publikował m.in. Na łamach „Images”, „Kwartalnika Filmowego” oraz „Literatury i Kultury popularnej”. Jego zainteresowania badawcze obejmują historię literatury modnej w Polsce, historię filmu polskiego, historię i teorię kina wysokojakościowego.