Choć minęło już ponad 60 lat od jej zakończenia, II wojna światowa wciąż jest istotnym – a dziś może choćby ważniejszym aniżeli kiedykolwiek wcześniej – punktem odniesienia w dyskusjach o naszej współczesności, o tożsamości narodowej, o profilu relacji z naszymi najbliższymi sąsiadami, o wizerunku polskiego wieku XX i całej polskiej historii. Wojna trwa w pamięci jej uczestników, ożywa raz po raz pod piórem publicystów, pojawia się w wystąpieniach i inicjatywach polityków, jest przedmiotem nieprzerwanego sporu badaczy. Szkice skatalogowane w tym tomie to wypowiedź młodszego pokolenia badaczy z różnorodnych dyscyplin humanistycznych, stanowiąca próbę zrozumienia doświadczeń wojennych i ich miejsca w polskiej kulturze współczesnej. Autorzy tekstów starają się odkrywać dostatek problematyki wojennej, oznajmiać pytania i obszary do zagospodarowania. To rezultat nowego, nieuprzedzonego (taką mamy nadzieję) spojrzenia na sprawy, które doczekały się już długiej literatury przedmiotu.
