W niniejszym tomie zaprezentowano równocześnie teksty teoretyczne, jak i funkcjonalne studia przypadku przygotowane przez szesnastu autorów podejmujących z różnorodnych perspektyw zagadnienie teorii i praktyki upamiętnienia w Polsce. Opracowania skupiają się przede wszystkim na relacji między pamięcią i niepamięcią z jednej strony i pamięcią i historią z drugiej.
Recenzowana praca stanowi atrakcyjną pozycję, przedstawiając omawianą problematykę z perspektywy badaczy reprezentujących różnorodne dyscypliny badawcze, co stanowi jej największy walor naukowy i poznawczy.
Prof. Dr hab. Andrzej Gąsiorowski
z reguły historię traktuje się jako domenę działalności ekspertów – historyków, zaś pamięć jako wytwór wspólnot pamięci. Ta ostatnia może obejmować pamięć rodzinną, czy komunikacyjną, jak i pamięć społeczności lokalnych, regionalnych czy narodowych. W tym drugim przypadku stanowi ona podstawę do kształtowania się tożsamości grupowej, lecz może również być wykorzystywana do legitymizacji porządku politycznego. Wówczas często staje się polem walki ideologicznej.
Już wstępny przegląd treści prezentowanej tutaj książki wskazuje na wielopłaszczyznowość zagadnień związanych z (nie)pamięcią zbiorową i jej znakami w przestrzeni. Poczynając od rozważań teoretycznych mających na celu określenie zakresu i pola działań po studia przypadku skupiające się na performatywnym wymiarze pamięci zbiorowej – na uczestnikach rytuałów pamięci od grup rekonstruktorskich, przez młodzież dbającą o miejsca pamięci i świadków historii po rowerzystów generujących tor dla rowerów górskich na Kopcu Powstania Warszawskiego. Innym – niezbędnym wymiarem badań nad pamięcią zbiorową jest badanie pamięci miejsc, a więc w wąskim znaczeniu tego terminu – historii upamiętnień w krajobrazie kulturowym kraju.
Mamy nadzieję, że książka ta zainteresuje naukowców, studentów jak i pasjonatów interesujących się przeszłością i podchodzących do niej z wielu najróżniejszych perspektyw: historycznej, kulturoznawczej, antropologicznej, etnologicznej i socjologicznej.
