Publikacja pokazuje paralele losów Górnego Śląska i Wileńszczyzny, wzajemne związki w sferze kultury i bezpośrednie kontakty w okresie II Rzeczypospolitej. Kiedy w 1922 r. Kształtowały się granice państwa polskiego, a w jego obszarze znalazły się jednocześnie ziemia wileńska, jak i część Górnego Śląska, wartości wnoszone do Rzeczypospolitej poprzez mieszkańców tych ziem miały niemało wspólnego.
Były nimi: doświadczenia pogranicza kultur, wyznań i języków, przywiązanie do „bliższej" ojczyzny, oryginalne dla obu regionów przenikanie się identyfikacji religijnej i narodowej. Ważna dla kształtowania się wzajemnych relacji była śląsko-wileńska wymiana osobowa.
Autorzy przypominają losy i dokonania ludzi, którzy na najróżniejszych etapach życia związani byli z tymi regionami. Ukazują wkład tych, którzy zmuszeni do opuszczenia ziemi wileńskiej po II wojnie światowej Śląsk uznali za swoje miejsce, uczestnicząc w budowie jego życia artystycznego, naukowego i kulturalnego.
Kontakty wilnian i Ślązaków widocznie zacieśniły się po II wojnie światowej w związku z przesunięciem granic Polski na zachód i przemieszczeniami milionów ekspatriantów. Książka składa się z czterech części: Artykuły i materiały; Wspomnienia i refleksje; Materiały biograficzne.
Kresowianie i ich trwałe ślady na Śląsku; Materiały źródłowe. Zaprezentowane w książce badania zostały poparte tekstami wspomnieniowymi. Inny charakter mają materiały uzupełniające – biograficzne. W ostatniej części książki załączone zostały materiały źródłowe, które albo korespondują z zamieszczonymi artykułami, albo stanowią zapowiedź tematów niepodjętych w tomie (są to materiały archiwalne i artykuły prasowe z okresu międzywojennego).
