[…] w praktyce psychoanalitycznej mówienie pacjenta o przeszłości własnej przynosi ujawnienie i wyleczenie kompleksów. Chyba to samo można powiedzieć o zbiorowościach. Z chęci zrozumienia siebie i własnej wspólnoty, z duchowej zapotrzebowania, z pewnego imperatywu wyrastają prace naukowe, dzieła literackie, artystyczne dotyczące zagadnień niby pamiętanych, lecz w publicznym dyskursie omówionych niewystarczająco.
Wzbudzają tym pokaźniejsze kontrowersje, im mniej uwagi wcześniej danej kwestii poświęcono. Ponadto w tej książce poruszono tematy pamiętane i zapomniane. Dotyczą one ludzi postrzeganych w swych grupach narodowych, reprezentujących państwa i ich związki, ludzi stwarzających w swoich wysiłkach niepowtarzalny świat znanej nam cywilizacji XX i XXI w.
Ambicją autorki jest co najmniej ukazanie wielu z nich w zapomnianym współcześnie świetle. (z książki)
