Celem niniejszej pracy było zaprezentowanie problematyki ściągania w szkole ponadgimnazjalnej na gruncie teoretycznym i w oparciu o wyniki dotychczasowych badań nad tą problematyką, jak w dodatku przedstawienie rezultatów badań własnych.
Przestawiono szkołę jako podstawowe środowisko rozwoju psychospołecznego ucznia i omówiono podstawowe teorie motywacji w edukacji ze szczególnym uwzględnieniem koncepcji Self Determination Theory oraz rolę czynników percepcyjnych w kontekście zachowań nauczycieli, rodziców (w rozmiarze kontroli i wspierania autonomii) i relacji w klasie (w wymiarze współpracy i wsparcia, a także rywalizacji).
Praca pokazuje również szkołę jako przestrzeń uczenia się zachowań pozanormatywnych, nawiązując do wybranych teorii dewiacji w odniesieniu do zjawiska ściągania, w tym do teorii neutralizacji i omawia teoretyczne podstawy problemu ściągania, jego źródła i motywację do ściągania wśród uczniów.
Odnosi ponadto ściąganie do kategorii ryzyka i moralności. W niniejszej pracy przedstawiono sześć skonstruowanych na zapotrzebowania badania narzędzi: Kwestionariusz percepcji zachowań rodziców (matki i ojca), nauczyciela, Kwestionariusz percepcji relacji w klasie, Kwestionariusz motywacji do nauki, „Sprawdziany" oraz „Normy", które zostały sprawdzone pod względem psychometrycznym na obszernej próbie.
użycie analizy czynnikowej pozwoliło na określenie składowych skal. Narzędzia diagnostyczne mogą być używane do badań o tematyce edukacyjnej. Podjęto próbę opisu i usystematyzowania zjawiska ściągania i nieuczciwości szkolnej, a także związanych z nim doświadczeń w percepcji uczniów, a także zaprezentowania roli motywacji do nauki,, a także percepcji zachowań otoczenia w ściąganiu ujętym w ramach trzech czynników - jako ściąganie sprawcze, pomoc w ściąganiu oraz niechęć do pomocy w ściąganiu.
Wyniki badań odniesiono do praktyki edukacyjnej.
