Praca jest udaną próbą kompleksowego zbadania zjawiska metateatralności w twórczości Carla Goldoniego, którego utwory dramatyczne stanowią świadectwo reformy włoskiego teatru komediowego oraz historii XVIII-wiecznego teatru weneckiego.
W pracy omówiono kontekst, w którym działał reformator teatru, zadania, jakie stały przed poetą komediowym i relację autor – aktor. Analizie zostały poddane zachowane prologi, a także komplementy pisane poprzez autora na zamówienie aktorów i zagadnienie konstrukcji teatru w teatrze i utwory parodystyczne, a także apologetyczne, których większość dotyczy kwestii autora teatralnego, pozostałe komedie wpisują się w trend XVIII-wiecznej parodii świata artystów sceny.
dostajemy zatem bogaty obraz życia teatralnego we Włoszech, zwykle w Wenecji, jego społecznych i materialnych, a nie wyłącznie artystycznych uwarunkowań, rywalizacji Goldoniego z Chiarim i Gozzim, ambicji gwiazd zespołów aktorskich, ich wysiłków posiadających pozyskać przychylność widowni.
Książka dotyczy działalności Carla Goldoniego, jako poważnego reformatora XVIII-wiecznego włoskiego teatru, a także autora fars oraz scenariuszy dell'arte. Przejął on sporo struktur, a także motywów z komedii dell'arte, korzystał z bogatych zasobów tej tradycji, począwszy od postaci, poprzez metody kompozycyjne, wykorzystanie chwytów dramaturgicznych, które zaliczył potem do reliktów dawnego teatru.
Relację z widownią budował na wypróbowanych poprzez aktorów schematach w walce o godność zawodu. Dla wzmacniania autorytetu poety komediowego, zaprezentowania swojej poetyki oraz dla polemizowania z rywalami i krytykami użył sceny jako trybuny, z której ustami swych aktorów przemawiał do widzów.
Metateatralność w dramaturgii Goldoniego przejawia się na różnorodne sposoby. Konstrukcja teatru w teatrze wzorowana była na wypracowanych w repertuarze dell'arte modelach strukturalnych (mise en abyme, sztuka – pretekst, próba teatralna), przy zachowaniu podstawowych składników składowych tej struktury (symetria konstrukcji, przygotowania do spektaklu, które wchodzą w skład akcji scenicznej sztuki ramowej, obecność widzów wewnętrznych, komentarze do oglądanego na scenie przedstawienia wtrąconego, przerwanie inscenizowanej sztuki).
zdecydowanie jednak częściej sięgał dramaturg po inne formy metateatralności: bezpośredni zwrot do publiczności w prologach albo komplementach i stematyzowanie problematyki teatralnej.
