Przedmiotem badań niniejszej publikacji jest doktryna społeczno-polityczna wybranych przedstawicieli krakowskich konserwatystów – tzw. Stańczyków – których stanowisko wywodziło się z postulatów krakowskiej szkoły historycznej.
Badawczym celem pracy jest analiza najistotniejszych części społeczno-politycznej myśli krakowskiej formacji, co pozwoli zrekonstruować kierunki polityki wewnętrznej i zagranicznej Polski pod kątem nie tylko odzyskania niezawisłości politycznej, ale także utrzymania trwałości i stabilności państwowej w obliczu cywilizacyjno-ustrojowych zmian, jakim podlegała Europa II połowy XIX wieku.
Założenia badawcze publikacji zweryfikowano w sześciu rozdziałach. Rozdział pierwszy dotyczy kluczowej z przyjętej perspektywy kategorii odpowiedzialności. Pojęcie odpowiedzialności poddane zostało analizie i zdefiniowane w optyce ontologicznej i aksjologicznej jednostki oraz w perspektywie wspólnoty społecznej i politycznej.
W drugim rozdziale przybliżono problemy związane z polityką realną. Koncepcja polityki realnej wynikała z tego, jak krakowscy konserwatyści rozumieli odpowiedzialność polityczną. Wnioski wyciągnięte z rozdziału pierwszego i drugiego pozwoliły opracować strukturę rozdziału trzeciego, poświęconego problemowi silnego państwa, charakterowi władzy politycznej i prawu.
W czwartym rozdziale omówiono i rozgraniczono stosunek krakowskich konserwatystów do idei demokracji, ustroju demokratycznego i polskich modelów demokracji (demokracja szlachecka, koncepcja Lelewela, współczesność – Polska, Europa).
Rozdział piąty wynika bezpośrednio z rozdziału poświęconego problematyce demokracji i stanowi jego rozwinięcie. W rozdziale szóstym podjęto próbę komparatystycznego spojrzenia na szkołę niemiecką i krakowską.
(Ze wstępu)
