Książka stanowi swoiste podsumowanie dotychczasowych zainteresowań Autora papieskimi dyspensami zarówno z punktu widzenia ukazania aspektów prawnych, obowiązujących przy ich udzielaniu dla duchownych, jak i – a może najczęściej – opisu najróżniejszych obszarów życia codziennego duchowieństwa, które zostały zawarte w ich treści.
Badania aspektów prawnych związanych z udzielaniem papieskich dyspens pozwoliły na pokazanie, w jaki sposób kler podchodził do tego typu dyspens w kontekście rozumienia i przestrzegania przezeń obowiązującego go prawa kanonicznego.
Rozważaniom prawnym towarzyszyły oczywiście barwne opisy średniowiecznej codzienności, w którą uwikłali się duchowni. Dyspensy papieskie należą bowiem do takiej kategorii źródeł, które pokazują – poza wspomnianymi aspektami prawnymi – mnóstwo interesujących i zróżnicowanych sytuacji z życia szeroko rozumianego średniowiecznego społeczeństwa, wzbogacając nierzadko swoją narrację stanowczo atrakcyjnymi dialogami.
Książka składa się z trzech rozdziałów, z których dwa pierwsze posiadają charakter prawno-dyplomatyczny. W rozdziale pierwszym zostały omówione, typowo na podstawie dotychczasowej historiografii, geneza, organizacja oraz działalność Penitencjarii Apostolskiej jako jednego z trzech ważnych trybunałów Kurii Rzymskiej obok Roty Rzymskiej i Sygnatury Apostolskiej.
Został w dodatku przedstawiony rozwój systemu rezerwatów papieskich, a także działalność Penitencjarii Apostolskiej poprzez pryzmat jej organizacji, kompetencji oraz zasad obiegu dokumentów. Szczególne kompetencje tego urzędu zostały zilustrowane przykładowymi dyspensami dla polskiego duchowieństwa.
W rozdziale drugim, który ma charakter dyplomatyczny, zostały przedstawione zagadnienia źródłoznawcze: kancelaryjna typologia dyspens papieskich, ich formularze pokazane na przykładach konkretnych dokumentów kierowanych do Penitencjarii.
W rozdziale tym zostały ponadto opisane konwencje formularzowe zawarte w tych dokumentach oraz charakter i rola zamieszczanych w nich dialogów. Rozdział trzeci mieści prezentacje różnych obrazów z życia codziennego duchowieństwa.
Pokazują one codzienne sytuacje, np. W klasztorach, szkołach, kancelariach i karczmach, ale także bójki i konflikty zbrojne, w których brał udział kler, czy także relacje duchownych z kobietami. Na końcu znalazł się aneks źródłowy, w którym znajduje się edycja wspomnianej wyżej prowizji papieskiej oraz przykładowe, publikowane już, dokumenty pochodzące z Penitencjarii Apostolskiej, w dodatku w tłumaczeniu na język polski.
