Tom nowe dwudziestolecie (1989–2009). Rozpoznania. Hierarchie. Perspektywy gromadzi prace kilkudziesięciu autorów z zróżnicowanych ośrodków akademickich w kraju, a także pracujących w Paryżu i Vancouver, którzy dokonują oglądu materii literatury polskiej ostatnich dwudziestu lat.
Czynią to albo w perspektywie porównawczej – gdy zestawiają dokonania współczesności z tymi, którymi zapisało się dwudziestolecie międzywojenne,wyodrębnić podobieństwa i różnice – albo synchronicznie, gdy skupiają się na specyfice twórczości najnowszej oraz jej kontekstów (medialnych, rynkowych etc.).
Ustosunkowując się do podtytułu książki, można aby rzec, że hierarchię ważności zjawisk literackich lat 1989–2009, rozpoznanie ich reprezentatywności dla procesów zachodzących w literaturze najnowszej wstępnie opisują tytuły części tomu, a bardziej mocno – tytuły jej poszczególnych rozdziałów.
I tak w części pierwszej – Paralele i osobność epok – skategoryzowano materiał prezentujący, jak literatura polska radzi/ła sobie z wyzwaniami rzeczywistości suwerennej politycznie, ale naznaczonej piętnem wcześniejszego długotrwałego zniewolenia i ciągle pozostającej w stadium transformacji.
