Wpisując się w temat przewodni opracowania dotyczący człowieka, społeczeństwa, a także państwa w sytuacjach kryzysowych, chciałbym zaproponować chwilę refleksji naukowej nad możliwościami przewidywania kryzysów.
Współcześnie rosnąca niepewność środowiska bezpieczeństwa wymaga stosowania wyrafinowanych metod i narzędzi analitycznych oraz planistycznych, choćby poprzez najmniejsze podmioty. Jedną z efektywnych zintegrowanych metod zezwalających redukować niepewność badań w sferze politycznej, społecznej, gospodarczej, technologicznej i ekologicznej jest analiza scenariuszowa.
Jej przydatność została udowodniona przez Rand Corporation w prognozowaniu kryzysu w Związku Radzieckim, a w sferze ekonomicznej potwierdzona przez Royal Dutch Shell w przywidzeniu kryzysu politycznego i związanego z nim kryzysu paliwowego w latach 70.
XX wieku. Na początku tego wieku prognoza polskich służb specjalnych dotycząca sytuacji po zakończeniu drugiej interwencji w Zatoce Perskiej oparta na analizie scenariuszowej okazała się najistotniej optymalna, wskazując na kilka lat wcześniej możliwości, a także źródła kryzysu trwającego do dziś.
Tylko kilka tych efektownych przykładów wskazuje na wielkie możliwości tkwiące w narzędziach analizy scenariuszowej w przewidywaniu, a tym samym w uprzedzaniu i uniemożliwianiu kryzysom przedsiębiorstw, społeczności i państw.