Współczesne środowisko bezpieczeństwa międzynarodowego jest dynamiczne, zmienne i złożone, przez co nad wyraz trudno jest prognozować jego ewentualny rozwój. Oprócz konwencjonalnych zagrożeń militarnych, pojawia się w nim coraz większa liczba niebezpieczeństw o charakterze niemilitarnym, o znaczeniu i wpływie istotnie większym niżeli w przeszłości.
Trzeba przy tym zaznaczyć, że cechą specyficzną obecnego środowiska bezpieczeństwa jest także zacieranie się granic między jego rozmiarem militarnym i pozamilitarnym. Katalog zagrożeń, jakie istnieją obecnie i mogą wystąpić w przyszłości, zwiększa się nieprzerwanie.
Zjawiska te znamionują się różnorakością, dużą intensywnością i zasięgiem oddziaływania, a także nieprzewidywalnością skali i skutków ich wystąpienia. Najważniejszą funkcją państwa każdego państwa jest zapewnienie bezpieczeństwa narodu i jego swobód rozwojowych.
Jednym z kluczowych narzędzi bezpieczeństwa narodowego są siły zbrojne. Bez nich państwo nie mogłoby realizować swojej podstawowej misji, jaką jest obrona przed potencjalnym agresorem. Jednak spektrum współczesnych zagrożeń o charakterze niemilitarnym sprawia, że wojska operacyjne są wykorzystywane także do realizacji zadań na rzecz bezpieczeństwa wewnętrznego, co nie jest ich znaczącą funkcją.
Rozwiązaniem tej sytuacji może być stworzenie długotrwałego, spójnego i kompleksowego systemu Obrony Terytorialnej, czyli sprawnej i powszechnej struktury, wykorzystującej aktywność całego społeczeństwa na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa zewnętrznego, jak i wewnętrznego.