Rzeczywistość doby XXI wieku stawia szereg wyzwań przed szeroko pojętą edukacją. Zmieniający się dynamicznie świat, w którym przychodzi żyć współczesnemu człowiekowi, wytwarza świeże możliwości, lecz i wprowadza nas w obszar niesłychanych wcześniej problemów i zagrożeń.
Miejscem szczególnego splotu wektorów zmian i przeobrażeń jest społeczna tkanka – przestrzeń relacji i powiązań pomiędzy jej poszczególnymi elementami (członkami). Społeczeństwa cementowane bezustannie redefiniowaną komunikacją zmagają się z silnymi ciążeniami w kierunku ich dezintegracji z jednej strony i, poszukujących właściwych podstaw czy korzeni, czynników integrujących.
W tak zarysowanej rzeczywistości szczególną rolę odgrywa budowanie i utrzymanie społeczeństwa jako rozwijającej się przez samorealizację struktury. Zdolność do bezustannego samookreślania, do tworzenia ram określonych swobód i wolności, do tworzenia przestrzeni ekspresji poszczególnych aktorów życia społecznego jest jednocześnie otwartym zadaniem edukacji jako integralnego elementu każdej wspólnoty - zbiorowości społecznej.
Jeśli traktujemy edukację w szerszym kontekście, co zasługuje na podkreślenie, to będziemy mówić nie o przestrzeni, a przestrzeniach, w których się ona realizuje. Dialog i współdziałanie pomiędzy nimi współtworzą jeden z elementów, a zarazem wektorów budowy społeczeństwa obywatelskiego.
Prezentowany zbiór artykułów stanowi próbę zmierzania się z tą ważką dziś problematyką w szerszym horyzoncie myślowym: od wyróznionia na nieredukowalne powiązanie między przestrzeniami edukacji a budowaniem społeczeństwa obywatelskiego (rozdział I), poprzez zarysowanie obywatelskich podstaw bezpieczeństwa (rozdział II), po podkreślenie wpływu nowych technologii na kształtowanie więzi społecznych.
W rozdziale pierwszym poszczególni autorzy podejmują tematykę dotyczącą rozwoju procesów poznawczych i integracji kulturowej, roli edukacji w mediacji, praw dziecka czy modelów edukacji w wybranych systemach państwowych.
W rozdziale drugim na plan pierwszy wysuwa się wychowanie patriotyczno-obronne, służby czy organizacje i instytucje działające na rzecz bezpieczeństwa. W rozdziale trzecim ujęta została tematyka nowych technice, a nad wyraz kwestie związane z cyberprzestrzenią.
