Tytuł Nielegalny rynek bronionych gatunków dzikiej fauny i flory. Geneza, przejawy, przeciwdziałanie Autor Wiesław Pływaczewski Język polski Wydawnictwo Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie ISBN 978-83-7462-521-0 Rok wydania 2016 ilość stron 320 Format pdf Spis treści Wstęp 13
Rozdział 1
Społeczno-ekonomiczne uwarunkowania przestępczości
związanej z nielegalnym handlem dzikimi gatunkami
chronionej fauny i flory 19
1.1. Zakres zainteresowań badawczych, a także wyjaśnienie problemów definicyjnych 19
1.2. Wprowadzenie do problematyki nielegalnych rynków 26
1.3. Historyczne uwarunkowania handlu dzikimi gatunkami fauny i flory 32
1.4. Współczesne determinanty nielegalnego handlu
dzikimi gatunkami chronionej fauny i flory 34
Rozdział 2
Przegląd regulacji prawnych dotyczących ochrony
dzikiej fauny i flory 39
2.1. Konwencja waszyngtońska z 1973 roku (Convention
on International Trade in Endangered Species of Wild
Fauna and Flora — CITES) 39
2.2. Perspektywa unijna 41
2.3. Perspektywa krajowa 45
Rozdział 3
Kryminologia wobec zjawiska nielegalnego handlu
dzikimi gatunkami fauny i flory 47
3.1. Przegląd wybranych problemów kryminologicznych
związanych z ochroną środowiska naturalnego 47
3.2. Przestępczość przeciwko dzikim gatunkom fauny i flory na tle wybranych teorii kryminologicznych 56
3.3. Ochrona światowego dziedzictwa przyrodniczego
z perspektywy zielonej kryminologii 72
3.4. Wiktymologiczne aspekty nielegalnego handlu
dzikimi gatunkami fauny i flory 82
Rozdział 4
Charakterystyka wybranych kryminologicznych kategorii przestępstw przeciwko dzikim gatunkom fauny i flory 93
4.1. Kłusownictwo 93
4.2. Przemyt i fałszowanie dokumentów 99
4.3. Korupcja 104
4.4. Przestępczość przeciwko życiu i zdrowiu 105
4.5. Kradzieże dzikich gatunków fauny i flory
oraz produktów pochodnych 106
4.6. Przestępczość narkotykowa 107
4.7. Nielegalny handel bronią 110
4.8. Pranie pieniędzy 111
4.9. Podpalanie lasów pierwotnych 112
Rozdział 5
Nielegalna eksploatacja światowych zasobów leśnych 115
5.1. Etiologia i fenomenologia zjawiska 115
5.2. Nielegalna eksploatacja zasobów leśnych jako kategoria kryminologiczna — granice kryminalizacji 123
5.3. Międzynarodowe koncerny przemysłowe wobec problemu ochrony światowych zasobów leśnych 126
5.4. Związki międzynarodowych koncernów branży drzewnej z lokalnymi gangami — przykład Madagaskaru 129
5.5. Wybrane przykłady nielegalnej eksploatacji
światowych zasobów leśnych 131
5.5.1. Pozyskiwanie bezkompromisowca z palmy olejowej 131
5.5.2. Pozyskiwanie lateksu z kauczukowca 135
5.5.3. Proceder handlu „mięsem z buszu" 137
5.6. Działania reglamentacyjne dotyczące rynku handlu drewnem oraz produktami pochodnymi 138
Rozdział 6
Nielegalny handel dzikimi gatunkami fauny i flory
jako przejaw przestępczości zorganizowanej 147
6.1. Wprowadzenie do problematyki przestępczości zorganizowanej w obszarze środowiska naturalnego 147
6.2. Handel bronionymi gatunkami fauny i flory jako źródło finansowania konfliktów zbrojnych i terroryzmu
6.3. Handel kością słoniową, a także rogami nosorożca z perspektywy nielegalnego rynku bronią 151
6.4. Gangi kontrolujące produkcję węgla drzewnego 158
6.5. Prywatne marki wojskowe a ochrona światowego
dziedzictwa przyrodniczego 159
6.6. Rynek diamentów a problematyka ochrony dzikich gatunków fauny i flory 161
6.7. Przestępczość zorganizowana związana z pozyskiwaniem chronionych gatunków fauny i flory a sektor turystyki 163
6.8. Pozostałe formy zorganizowanej grabieży naturalnych zasobów środowiska 169
Spis treści 5
Rozdział 7
Zorganizowana przestępczość przeciwko awifaunie 173
7.1. Ptaki drapieżne a ochrona dziedzictwa przyrodniczego 173
7.2. Charakterystyka „ptasich gangów" 178
7.3. Awifauna a przemysł spożywczy 181
7.4. Przeciwdziałanie zjawisku nielegalnych polowań
na chronione gatunki awifauny................................................... 183
Rozdział 8
Zorganizowane formy eksploatacji mórz i oceanów.............................. 189
8.1. Charakterystyka wybranych form zorganizowanej eksploatacji
podwodnego dziedzictwa przyrodniczego..................................189
8.2. Nielegalne połowy rekinów a branża gastronomiczna...................... 192
8.3. Zorganizowane formy pozyskiwania i przemytu kawioru................ 194
Rozdział 9
Uwarunkowania kulturowe ochrony zagrożonych gatunków
dzikiej fauny i fl ory......................................................................... 197
9.1. Branża tzw. Azjatyckiej (chińskiej) medycyny ludowej
i jej związki z gangami kłusowniczo-przemytniczymi..................... 197
9.2. Konfl ikt pomiędzy tradycją a ochroną dzikiej przyrody — przypadek
ludu Masajów.......................................................................... 198
9.3. Klasyczne stroje tybetańskie a ochrona populacji
dzikich kotów drapieżnych......................................................... 202
Rozdział 10
Przeciwdziałanie przestępczości wymierzonej w chronione
gatunki dzikiej fauny i fl ory.............................................................. 205
10.1. Perspektywa międzynarodowa................................................... 205
10.1.1. Międzynarodowa Organizacja Policji
Kryminalnej — INTERPOL.............................................. 205
10.1.2. Europejski Urząd Policji — Europol.................................... 213
10.1.3. Sekretariat Konwencji CITES............................................ 215
10.1.4. Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Narkotyków
i Przestępczości.............................................................. 216
10.1.5. Światowa Organizacja Celna............................................. 217
10.1.6. Bank Światowy............................................................... 218
10.1.7. Porozumienie z Lusaki..................................................... 219
10.1.8. Międzynarodowe Konsorcjum do Walki z Przestępczością
Przeciwko Dzikiej Przyrodzie............................................ 220
10.2. Perspektywa krajowa................................................................ 223
10.2.1. Policja........................................................................... 223
10.2.2. Służba Celna.................................................................. 236
Nielegalny rynek chronionych ga 6 tunków dzikiej fauny i fl ory...
10.2.3. Straż Graniczna.............................................................. 251
10.2.4. Straże miejskie (gminne).................................................. 253
10.2.5. Ministerstwo Środowiska (Departament Leśnictwa
i Ochrony Przyrody) — Zespół ds. Konwencji
waszyngtońskiej............................................................. 255
10.2.6. Państwowa Rada Ochrony Przyrody................................... 256
10.2.7. Inspekcje....................................................................... 256
Rozdział 11
Rola organizacji pozarządowych w walce z procederem
nielegalnego handlu dzikimi gatunkami fauny i fl ory........................... 261
11.1. Wprowadzenie do problematyki organizacji pozarządowych............ 261
11.2. Przegląd wybranych organizacji naturalnych
oraz innych inicjatyw ukierunkowanych na ochronę
dziedzictwa przyrodniczego...................................................... 265
11.2.1. Perspektywa międzynarodowa.......................................... 265
11.2.2. Perspektywa krajowa...................................................... 270
Wnioski oraz rekomendacje................................................................ 275
Bibliografi a...................................................................................... 287
Spis tabel..................................................................................315
Spis rycin.................................................................................315
Streszczenia..............................................................................317
Rozdział 1
Społeczno-ekonomiczne uwarunkowania przestępczości
związanej z nielegalnym handlem dzikimi gatunkami
chronionej fauny i flory 19
1.1. Zakres zainteresowań badawczych, a także wyjaśnienie problemów definicyjnych 19
1.2. Wprowadzenie do problematyki nielegalnych rynków 26
1.3. Historyczne uwarunkowania handlu dzikimi gatunkami fauny i flory 32
1.4. Współczesne determinanty nielegalnego handlu
dzikimi gatunkami chronionej fauny i flory 34
Rozdział 2
Przegląd regulacji prawnych dotyczących ochrony
dzikiej fauny i flory 39
2.1. Konwencja waszyngtońska z 1973 roku (Convention
on International Trade in Endangered Species of Wild
Fauna and Flora — CITES) 39
2.2. Perspektywa unijna 41
2.3. Perspektywa krajowa 45
Rozdział 3
Kryminologia wobec zjawiska nielegalnego handlu
dzikimi gatunkami fauny i flory 47
3.1. Przegląd wybranych problemów kryminologicznych
związanych z ochroną środowiska naturalnego 47
3.2. Przestępczość przeciwko dzikim gatunkom fauny i flory na tle wybranych teorii kryminologicznych 56
3.3. Ochrona światowego dziedzictwa przyrodniczego
z perspektywy zielonej kryminologii 72
3.4. Wiktymologiczne aspekty nielegalnego handlu
dzikimi gatunkami fauny i flory 82
Rozdział 4
Charakterystyka wybranych kryminologicznych kategorii przestępstw przeciwko dzikim gatunkom fauny i flory 93
4.1. Kłusownictwo 93
4.2. Przemyt i fałszowanie dokumentów 99
4.3. Korupcja 104
4.4. Przestępczość przeciwko życiu i zdrowiu 105
4.5. Kradzieże dzikich gatunków fauny i flory
oraz produktów pochodnych 106
4.6. Przestępczość narkotykowa 107
4.7. Nielegalny handel bronią 110
4.8. Pranie pieniędzy 111
4.9. Podpalanie lasów pierwotnych 112
Rozdział 5
Nielegalna eksploatacja światowych zasobów leśnych 115
5.1. Etiologia i fenomenologia zjawiska 115
5.2. Nielegalna eksploatacja zasobów leśnych jako kategoria kryminologiczna — granice kryminalizacji 123
5.3. Międzynarodowe koncerny przemysłowe wobec problemu ochrony światowych zasobów leśnych 126
5.4. Związki międzynarodowych koncernów branży drzewnej z lokalnymi gangami — przykład Madagaskaru 129
5.5. Wybrane przykłady nielegalnej eksploatacji
światowych zasobów leśnych 131
5.5.1. Pozyskiwanie bezkompromisowca z palmy olejowej 131
5.5.2. Pozyskiwanie lateksu z kauczukowca 135
5.5.3. Proceder handlu „mięsem z buszu" 137
5.6. Działania reglamentacyjne dotyczące rynku handlu drewnem oraz produktami pochodnymi 138
Rozdział 6
Nielegalny handel dzikimi gatunkami fauny i flory
jako przejaw przestępczości zorganizowanej 147
6.1. Wprowadzenie do problematyki przestępczości zorganizowanej w obszarze środowiska naturalnego 147
6.2. Handel bronionymi gatunkami fauny i flory jako źródło finansowania konfliktów zbrojnych i terroryzmu
6.3. Handel kością słoniową, a także rogami nosorożca z perspektywy nielegalnego rynku bronią 151
6.4. Gangi kontrolujące produkcję węgla drzewnego 158
6.5. Prywatne marki wojskowe a ochrona światowego
dziedzictwa przyrodniczego 159
6.6. Rynek diamentów a problematyka ochrony dzikich gatunków fauny i flory 161
6.7. Przestępczość zorganizowana związana z pozyskiwaniem chronionych gatunków fauny i flory a sektor turystyki 163
6.8. Pozostałe formy zorganizowanej grabieży naturalnych zasobów środowiska 169
Spis treści 5
Rozdział 7
Zorganizowana przestępczość przeciwko awifaunie 173
7.1. Ptaki drapieżne a ochrona dziedzictwa przyrodniczego 173
7.2. Charakterystyka „ptasich gangów" 178
7.3. Awifauna a przemysł spożywczy 181
7.4. Przeciwdziałanie zjawisku nielegalnych polowań
na chronione gatunki awifauny................................................... 183
Rozdział 8
Zorganizowane formy eksploatacji mórz i oceanów.............................. 189
8.1. Charakterystyka wybranych form zorganizowanej eksploatacji
podwodnego dziedzictwa przyrodniczego..................................189
8.2. Nielegalne połowy rekinów a branża gastronomiczna...................... 192
8.3. Zorganizowane formy pozyskiwania i przemytu kawioru................ 194
Rozdział 9
Uwarunkowania kulturowe ochrony zagrożonych gatunków
dzikiej fauny i fl ory......................................................................... 197
9.1. Branża tzw. Azjatyckiej (chińskiej) medycyny ludowej
i jej związki z gangami kłusowniczo-przemytniczymi..................... 197
9.2. Konfl ikt pomiędzy tradycją a ochroną dzikiej przyrody — przypadek
ludu Masajów.......................................................................... 198
9.3. Klasyczne stroje tybetańskie a ochrona populacji
dzikich kotów drapieżnych......................................................... 202
Rozdział 10
Przeciwdziałanie przestępczości wymierzonej w chronione
gatunki dzikiej fauny i fl ory.............................................................. 205
10.1. Perspektywa międzynarodowa................................................... 205
10.1.1. Międzynarodowa Organizacja Policji
Kryminalnej — INTERPOL.............................................. 205
10.1.2. Europejski Urząd Policji — Europol.................................... 213
10.1.3. Sekretariat Konwencji CITES............................................ 215
10.1.4. Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Narkotyków
i Przestępczości.............................................................. 216
10.1.5. Światowa Organizacja Celna............................................. 217
10.1.6. Bank Światowy............................................................... 218
10.1.7. Porozumienie z Lusaki..................................................... 219
10.1.8. Międzynarodowe Konsorcjum do Walki z Przestępczością
Przeciwko Dzikiej Przyrodzie............................................ 220
10.2. Perspektywa krajowa................................................................ 223
10.2.1. Policja........................................................................... 223
10.2.2. Służba Celna.................................................................. 236
Nielegalny rynek chronionych ga 6 tunków dzikiej fauny i fl ory...
10.2.3. Straż Graniczna.............................................................. 251
10.2.4. Straże miejskie (gminne).................................................. 253
10.2.5. Ministerstwo Środowiska (Departament Leśnictwa
i Ochrony Przyrody) — Zespół ds. Konwencji
waszyngtońskiej............................................................. 255
10.2.6. Państwowa Rada Ochrony Przyrody................................... 256
10.2.7. Inspekcje....................................................................... 256
Rozdział 11
Rola organizacji pozarządowych w walce z procederem
nielegalnego handlu dzikimi gatunkami fauny i fl ory........................... 261
11.1. Wprowadzenie do problematyki organizacji pozarządowych............ 261
11.2. Przegląd wybranych organizacji naturalnych
oraz innych inicjatyw ukierunkowanych na ochronę
dziedzictwa przyrodniczego...................................................... 265
11.2.1. Perspektywa międzynarodowa.......................................... 265
11.2.2. Perspektywa krajowa...................................................... 270
Wnioski oraz rekomendacje................................................................ 275
Bibliografi a...................................................................................... 287
Spis tabel..................................................................................315
Spis rycin.................................................................................315
Streszczenia..............................................................................317
