Tytuł Słowacki wobec tradycji szlacheckiej Autor Marzena Kryszczuk Język polski Wydawnictwo Instytut Badań Literackich PAN ISBN 978-83-61552-47-5 Rok wydania 2011 Warszawa ilość stron 308 Format pdf Spis treści Wstęp 5
Część I.
Kłopoty z interioryzacją tradycji szlacheckiej 15
Rozdział 1. Jan Bielecki. Skotyzm i bajronizm jako strategie ukazywania sarmackiej przeszłości 17
Poetyckie „ja" wobec przeszłości 17
Skotowsko-Niemcewiczowskie dekoracje 19
Niemcewicz ojcem romantyków 27
Sarmata w bajronicznym kostiumie 29
Rozdział 2. Le roi de Ladawa - sarmacka dawność dla cudzoziemców 35
Ironia, humor, karykatura 38
Moda na szlacheckich dziwaków 44
Rozdział 3. Horsztyński. Szlachecka przeszłość w perspektywie szekspirowskiej 49
Wobec pana Tadeusza 49
Pozory idylli 53
Stary konfederat barski - w świecie ironicznym 58
Dumny wojewoda - magnat, czyli „pan czerwony" 63
Głęboki pesymizm jako rezultat szekspirowskiej optyki 75
Rozdział 4. Poema Piasta Dantyszka - dzieło Sztukmistrza 77
Problemy z formą, czyli nadmiar poetyckich celów 77
Jeszcze w sprawie rodowodu bohatera 81
Narracja w poemacie o Dantyszku, czyli gawędowe ględzenie 84
Ludowo-szlachecka fantastyka 88
Makabra, czyli ludowe i szlacheckie źródło groteski 92
Sarmackie zaświaty 95
Rozdział 5. Zabawa w gawędę 98
Legenda Panie Kochanku w romantyzmie 98
Słowacki wobec legendy Radziwiłła Panie Kochanku 102
Zabawa w gawędę (Panie Kochanku w Preliminariach... Słowackiego) 106
Część II.
Oswajanie kultury szlacheckiej 119
Rozdział 1. Wokół Księdza producent (Beniowski I-V) 121
Rozdział 2. Magnuszewski jako inspirator Słowackiego. Podsumowanie argumentów 128
Rozdział 3. Poszukiwania formy dla przedstawienia szlacheckiej przeszłości 132
Kreacja Jana Kazimierza - historyzm szczegółów (Mazepa, Jan Kazimierz) 132
Humor 141
Patos sceny zbaraskiej 143
Rozdział 4. Złota Czaszka jako Pan Tadeusz Słowackiego? 150
„Tu cały fundament: urząd. Podkówki srebrne. Aksamity." 155
Pisanie (poprawianie) Czajkowskiego 158
Rozdział 5. Poszukiwania przewodnika w sarmackiej przeszłości Ksiądz Marek - fragment poematu, Beniowski - fragment dramatyczny, Beniowski - dalsze pieśni) 163
A może jednak Panie Kochanku? 168
Zmagania z Księdzem Markiem po raz kolejny (Beniowski - pieśń IX) 172
Część III.
Przejawy interioryzacji i dystansu wobec tradycji szlacheckiej. Progresywizm kontra tradycjonalizm 179
Rozdział 1. Ksiądz Marek 181
Calderonizm jako forma dla szlacheckiego obrazu przeszłości 181
Postawa obrońców barskich jako wzór działania 182
Prorok w sarmackim przebraniu 184
Józef Pułaski - „pęknięcie w portrecie" starego Polaka 194
Dlaczego młody Pułaski nie stał się bohaterem Słowackiego? 200
Praca jako droga do świętości. Projekt przeanielenia sarmackiego awanturnika 201
Przesłanie Księdza marka 208
Rozdział 2. O nową wizję sarmackiej przeszłości (Sen srebrny Salomei) 212
„Przebrzydłe domatorstwo". Gruszczyński 215
„Przebrzydłe domatorstwo". Regimentarz Stempowski 219
Możliwości przemiany 220
Sadyzm 222
Małżeństwo - literacka strategia budowania polsko-ukraińskiego sojuszu 225
Wernyhora - lirnik rozdarty 226
Syndrom mężczyzny Tadeusza 229
O nową wizję historii 232
Rozdział 3. „Mistyczny polityk" 237
Pojedynek z Krasińskim 237
Przesłanie dla emigracji (1848) 240
Ideał narodu 242
Idea narodu 245
Złota wolność 251
Konfederacja 253
Zakończenie. Dlaczego słowiańszczyzna? 259
Ocalenie idei dworu polskiego, czyli dlaczego w szczelinach ścian dworu polskiego grają świerszcze? 259
zamiast wniosków 273
Od autorki 277
Bibliografia (dobór) 279
Bibliografia podmiotowa 279
Bibliografia przedmiotowa 283
Literatura uzupełniająca 285
Literatura pomocnicza 288
Nota bibliograficzna 297
Indeks 299
Część I.
Kłopoty z interioryzacją tradycji szlacheckiej 15
Rozdział 1. Jan Bielecki. Skotyzm i bajronizm jako strategie ukazywania sarmackiej przeszłości 17
Poetyckie „ja" wobec przeszłości 17
Skotowsko-Niemcewiczowskie dekoracje 19
Niemcewicz ojcem romantyków 27
Sarmata w bajronicznym kostiumie 29
Rozdział 2. Le roi de Ladawa - sarmacka dawność dla cudzoziemców 35
Ironia, humor, karykatura 38
Moda na szlacheckich dziwaków 44
Rozdział 3. Horsztyński. Szlachecka przeszłość w perspektywie szekspirowskiej 49
Wobec pana Tadeusza 49
Pozory idylli 53
Stary konfederat barski - w świecie ironicznym 58
Dumny wojewoda - magnat, czyli „pan czerwony" 63
Głęboki pesymizm jako rezultat szekspirowskiej optyki 75
Rozdział 4. Poema Piasta Dantyszka - dzieło Sztukmistrza 77
Problemy z formą, czyli nadmiar poetyckich celów 77
Jeszcze w sprawie rodowodu bohatera 81
Narracja w poemacie o Dantyszku, czyli gawędowe ględzenie 84
Ludowo-szlachecka fantastyka 88
Makabra, czyli ludowe i szlacheckie źródło groteski 92
Sarmackie zaświaty 95
Rozdział 5. Zabawa w gawędę 98
Legenda Panie Kochanku w romantyzmie 98
Słowacki wobec legendy Radziwiłła Panie Kochanku 102
Zabawa w gawędę (Panie Kochanku w Preliminariach... Słowackiego) 106
Część II.
Oswajanie kultury szlacheckiej 119
Rozdział 1. Wokół Księdza producent (Beniowski I-V) 121
Rozdział 2. Magnuszewski jako inspirator Słowackiego. Podsumowanie argumentów 128
Rozdział 3. Poszukiwania formy dla przedstawienia szlacheckiej przeszłości 132
Kreacja Jana Kazimierza - historyzm szczegółów (Mazepa, Jan Kazimierz) 132
Humor 141
Patos sceny zbaraskiej 143
Rozdział 4. Złota Czaszka jako Pan Tadeusz Słowackiego? 150
„Tu cały fundament: urząd. Podkówki srebrne. Aksamity." 155
Pisanie (poprawianie) Czajkowskiego 158
Rozdział 5. Poszukiwania przewodnika w sarmackiej przeszłości Ksiądz Marek - fragment poematu, Beniowski - fragment dramatyczny, Beniowski - dalsze pieśni) 163
A może jednak Panie Kochanku? 168
Zmagania z Księdzem Markiem po raz kolejny (Beniowski - pieśń IX) 172
Część III.
Przejawy interioryzacji i dystansu wobec tradycji szlacheckiej. Progresywizm kontra tradycjonalizm 179
Rozdział 1. Ksiądz Marek 181
Calderonizm jako forma dla szlacheckiego obrazu przeszłości 181
Postawa obrońców barskich jako wzór działania 182
Prorok w sarmackim przebraniu 184
Józef Pułaski - „pęknięcie w portrecie" starego Polaka 194
Dlaczego młody Pułaski nie stał się bohaterem Słowackiego? 200
Praca jako droga do świętości. Projekt przeanielenia sarmackiego awanturnika 201
Przesłanie Księdza marka 208
Rozdział 2. O nową wizję sarmackiej przeszłości (Sen srebrny Salomei) 212
„Przebrzydłe domatorstwo". Gruszczyński 215
„Przebrzydłe domatorstwo". Regimentarz Stempowski 219
Możliwości przemiany 220
Sadyzm 222
Małżeństwo - literacka strategia budowania polsko-ukraińskiego sojuszu 225
Wernyhora - lirnik rozdarty 226
Syndrom mężczyzny Tadeusza 229
O nową wizję historii 232
Rozdział 3. „Mistyczny polityk" 237
Pojedynek z Krasińskim 237
Przesłanie dla emigracji (1848) 240
Ideał narodu 242
Idea narodu 245
Złota wolność 251
Konfederacja 253
Zakończenie. Dlaczego słowiańszczyzna? 259
Ocalenie idei dworu polskiego, czyli dlaczego w szczelinach ścian dworu polskiego grają świerszcze? 259
zamiast wniosków 273
Od autorki 277
Bibliografia (dobór) 279
Bibliografia podmiotowa 279
Bibliografia przedmiotowa 283
Literatura uzupełniająca 285
Literatura pomocnicza 288
Nota bibliograficzna 297
Indeks 299
