Tytuł Dobra wiara w podatku od wartości dodanej Autor Paweł Grzybowski Język polski Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska SA ISBN 978-83-8223-101-4 seria Monografie. Biblioteka Przeglądu Podatkowego Rok wydania 2020 liczba stron 356 Format pdf Spis treści Wykaz skrótów.................................................................................. 11
Wstęp................................................................................................... 17
Rozdział I. „Dobra wiara” jako pojęcie porządku prawnego Unii Europejskiej..................................... 29
Uwagi wstępne............................................................................... 29
1. „Dobra wiara” w pierwotnym i wtórnym prawie Unii Europejskiej..................................... 33
2. Pojęcie prawidłowej wiary w niepodatkowym orzecznictwie Trybunału......................................... 40
3. Pojęcie dobrej wiary w podatkowym orzecznictwie Trybunału......................................... 45
3.1. Pojęcie dobrej wiary w ramach wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – etap początkowy.............. 46
3.2. Pojęcie korzystnej wiary w ramach wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – rozwój orzeczniczej koncepcji Trybunału...... 52
3.2.1. Podmiotowy aspekt orzeczniczej koncepcji Trybunału................................................................ 53
3.2.2. Przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania i oszustwom podatkowym, a także zakaz nadużycia prawa podatkowego........... 62
3.2.3. Orzecznicza koncepcja korzystnej wiary – aspekt użyteczny............................................ 65
4. Jednolity cel stosowania pojęcia korzystnej wiary w prawie UE.............................................................................. 71
Uwagi końcowe.............................................................................. 80
Rozdział II. „Dobra wiara” – możliwość adaptacji pojęcia w prawie podatkowym............................................... 83
Uwagi wstępne............................................................................... 83
1. Użyteczny aspekt pojęcia prawidłowej wiary w ujęciu historyczno-porównawczym.................................. 85
2. Charakterystyka prawa podatkowego................................... 100
2.1. Korygująca, a także uzupełniająca funkcja korzystnej wiary a kształtowanie stosunku prawnopodatkowego............... 102
2.2. Warunkująca funkcja dobrej wiary a określoność prawa podatkowego........................................................... 108
2.3. Ochronna funkcja dobrej wiary a zasada sprawiedliwości w prawie podatkowym........................ 113
3. Metody realizacji postulatu sprawiedliwości w prawie podatkowym......................................................... 118
Uwagi końcowe.............................................................................. 121
Rozdział III
Źródło oraz charakter orzeczniczej koncepcji dobrej wiary....................................................................................... 125
Uwagi wstępne............................................................................... 125
1. Neutralność jako umocowanie koncepcji korzystnej wiary w systemie VAT............................................................ 128
2. Dobra wiara w świetle orzeczniczej koncepcji TSUE......... 138
2.1. Materialnoprawna podstawa orzeczniczej koncepcji prawidłowej wiary...................................................... 139
2.1.1. Prawo do odliczenia podatku naliczonego......... 139
2.1.2. Opodatkowanie transakcji transgranicznych (WDT, a także eksport)............................................... 142
2.1.3. Odpowiedzialność solidarna................................. 146
2.1.4. Korekta podatku błędnie wykazanego na fakturze............................................................... 148
2.1.5. Zastosowanie procedury szczególnej (VAT marża)............................................................ 149
2.2. Charakter orzeczniczej koncepcji dobrej wiary............ 151
2.2.1. Użycie koncepcji prawidłowej wiary w stosunku do uprawnienia, którego przesłanki zostały spełnione................... 153
2.2.2. Użycie koncepcji prawidłowej wiary w stosunku do uprawnienia, którego realizacja może pozostawać w sprzeczności z systemem VAT...................................................... 163
2.2.3. Użycie koncepcji dobrej wiary w stosunku do uprawnienia, którego przesłanki zostały spełnione wyłącznie pozornie.... 169
3. Granica wykorzystywania orzeczniczej koncepcji prawidłowej wiary............................................................................... 181
Uwagi końcowe.............................................................................. 184
Rozdział IV. Materialnoprawny aspekt orzeczniczej koncepcji dobrej wiary.............................................................. 187
Uwagi wstępne............................................................................... 187
1. Uzasadnienie zapotrzebowania wyznaczenia normatywnej granicy wykorzystania koncepcji dobrej wiary.............................. 191
2. Orzecznicza koncepcja dobrej wiary w świetle normatywnego modelu VAT.................................................. 196
2.1. Teoretycznoprawna analiza instytucji odliczenia podatku naliczonego......................................................... 197
2.2. Teoretycznoprawna analiza dostawy towarów w ramach WDT i eksportu.............................................. 204
2.3. Teoretycznoprawna analiza idei opodatkowania marży................................................................................... 216
3. Orzecznicza koncepcja prawidłowej wiary w świetle zasad wspólnego systemu podatku od wartości dodanej i ogólnych zasad prawa...................................................... 222
4. Nadużycie prawa jako zdarzenie aktualizujące obowiązek badania korzystnej wiary (okoliczność zapewniająca wtórny charakter korzystnej wiary)........................................................... 239
Uwagi końcowe.............................................................................. 246
Rozdział V. Formalnoprawny aspekt orzeczniczej koncepcji prawidłowej wiary.................................................... 249
Uwagi wstępne............................................................................... 249
1. Czynniki formujące formalnoprawny aspekt koncepcji dobrej wiary.......................................................... 252
2. Orzecznicza budowa dowodzenia korzystnej wiary i podstawy jej domniemania............................................ 262
2.1. Obowiązki podatnika oraz organu podatkowego w toku dowodzenia dobrej wiary.................................... 263
2.2. Orzecznicze podstawy domniemania prawidłowej wiary podatnika............................................................................ 266
2.3. Systemowe przeszkody prawnego domniemania korzystnej wiary podatnika.................................................... 274
3. Dochodzenie dobrej wiary podatnika w oparciu o konstrukcję domniemania faktycznego............................. 284
3.1. Istota domniemania faktycznego w progresywnaniu podatkowym...................................................................... 287
3.2. Domniemanie faktyczne jako metoda eksponująca kryterium należytej skrupulatności w toku dowodzenia korzystnej wiary........ 293
4. Należyta skrupulatność jako obiektywny wzorzec podatnika podatku od wartości dodanej................................................. 306
Uwagi końcowe.............................................................................. 311
Wnioski............................................................................................... 317
Bibliografi a......................................................................................... 331
Wykaz aktów prawnych................................................................... 341
Orzecznictwo ETS / TSUE.............................................................. 343
Orzecznictwo sądów krajowych..................................................... 349
Opinie Rzeczników Generalnych.................................................. 351
Źródła elektroniczne........................................................................ 353
Wstęp................................................................................................... 17
Rozdział I. „Dobra wiara” jako pojęcie porządku prawnego Unii Europejskiej..................................... 29
Uwagi wstępne............................................................................... 29
1. „Dobra wiara” w pierwotnym i wtórnym prawie Unii Europejskiej..................................... 33
2. Pojęcie prawidłowej wiary w niepodatkowym orzecznictwie Trybunału......................................... 40
3. Pojęcie dobrej wiary w podatkowym orzecznictwie Trybunału......................................... 45
3.1. Pojęcie dobrej wiary w ramach wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – etap początkowy.............. 46
3.2. Pojęcie korzystnej wiary w ramach wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – rozwój orzeczniczej koncepcji Trybunału...... 52
3.2.1. Podmiotowy aspekt orzeczniczej koncepcji Trybunału................................................................ 53
3.2.2. Przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania i oszustwom podatkowym, a także zakaz nadużycia prawa podatkowego........... 62
3.2.3. Orzecznicza koncepcja korzystnej wiary – aspekt użyteczny............................................ 65
4. Jednolity cel stosowania pojęcia korzystnej wiary w prawie UE.............................................................................. 71
Uwagi końcowe.............................................................................. 80
Rozdział II. „Dobra wiara” – możliwość adaptacji pojęcia w prawie podatkowym............................................... 83
Uwagi wstępne............................................................................... 83
1. Użyteczny aspekt pojęcia prawidłowej wiary w ujęciu historyczno-porównawczym.................................. 85
2. Charakterystyka prawa podatkowego................................... 100
2.1. Korygująca, a także uzupełniająca funkcja korzystnej wiary a kształtowanie stosunku prawnopodatkowego............... 102
2.2. Warunkująca funkcja dobrej wiary a określoność prawa podatkowego........................................................... 108
2.3. Ochronna funkcja dobrej wiary a zasada sprawiedliwości w prawie podatkowym........................ 113
3. Metody realizacji postulatu sprawiedliwości w prawie podatkowym......................................................... 118
Uwagi końcowe.............................................................................. 121
Rozdział III
Źródło oraz charakter orzeczniczej koncepcji dobrej wiary....................................................................................... 125
Uwagi wstępne............................................................................... 125
1. Neutralność jako umocowanie koncepcji korzystnej wiary w systemie VAT............................................................ 128
2. Dobra wiara w świetle orzeczniczej koncepcji TSUE......... 138
2.1. Materialnoprawna podstawa orzeczniczej koncepcji prawidłowej wiary...................................................... 139
2.1.1. Prawo do odliczenia podatku naliczonego......... 139
2.1.2. Opodatkowanie transakcji transgranicznych (WDT, a także eksport)............................................... 142
2.1.3. Odpowiedzialność solidarna................................. 146
2.1.4. Korekta podatku błędnie wykazanego na fakturze............................................................... 148
2.1.5. Zastosowanie procedury szczególnej (VAT marża)............................................................ 149
2.2. Charakter orzeczniczej koncepcji dobrej wiary............ 151
2.2.1. Użycie koncepcji prawidłowej wiary w stosunku do uprawnienia, którego przesłanki zostały spełnione................... 153
2.2.2. Użycie koncepcji prawidłowej wiary w stosunku do uprawnienia, którego realizacja może pozostawać w sprzeczności z systemem VAT...................................................... 163
2.2.3. Użycie koncepcji dobrej wiary w stosunku do uprawnienia, którego przesłanki zostały spełnione wyłącznie pozornie.... 169
3. Granica wykorzystywania orzeczniczej koncepcji prawidłowej wiary............................................................................... 181
Uwagi końcowe.............................................................................. 184
Rozdział IV. Materialnoprawny aspekt orzeczniczej koncepcji dobrej wiary.............................................................. 187
Uwagi wstępne............................................................................... 187
1. Uzasadnienie zapotrzebowania wyznaczenia normatywnej granicy wykorzystania koncepcji dobrej wiary.............................. 191
2. Orzecznicza koncepcja dobrej wiary w świetle normatywnego modelu VAT.................................................. 196
2.1. Teoretycznoprawna analiza instytucji odliczenia podatku naliczonego......................................................... 197
2.2. Teoretycznoprawna analiza dostawy towarów w ramach WDT i eksportu.............................................. 204
2.3. Teoretycznoprawna analiza idei opodatkowania marży................................................................................... 216
3. Orzecznicza koncepcja prawidłowej wiary w świetle zasad wspólnego systemu podatku od wartości dodanej i ogólnych zasad prawa...................................................... 222
4. Nadużycie prawa jako zdarzenie aktualizujące obowiązek badania korzystnej wiary (okoliczność zapewniająca wtórny charakter korzystnej wiary)........................................................... 239
Uwagi końcowe.............................................................................. 246
Rozdział V. Formalnoprawny aspekt orzeczniczej koncepcji prawidłowej wiary.................................................... 249
Uwagi wstępne............................................................................... 249
1. Czynniki formujące formalnoprawny aspekt koncepcji dobrej wiary.......................................................... 252
2. Orzecznicza budowa dowodzenia korzystnej wiary i podstawy jej domniemania............................................ 262
2.1. Obowiązki podatnika oraz organu podatkowego w toku dowodzenia dobrej wiary.................................... 263
2.2. Orzecznicze podstawy domniemania prawidłowej wiary podatnika............................................................................ 266
2.3. Systemowe przeszkody prawnego domniemania korzystnej wiary podatnika.................................................... 274
3. Dochodzenie dobrej wiary podatnika w oparciu o konstrukcję domniemania faktycznego............................. 284
3.1. Istota domniemania faktycznego w progresywnaniu podatkowym...................................................................... 287
3.2. Domniemanie faktyczne jako metoda eksponująca kryterium należytej skrupulatności w toku dowodzenia korzystnej wiary........ 293
4. Należyta skrupulatność jako obiektywny wzorzec podatnika podatku od wartości dodanej................................................. 306
Uwagi końcowe.............................................................................. 311
Wnioski............................................................................................... 317
Bibliografi a......................................................................................... 331
Wykaz aktów prawnych................................................................... 341
Orzecznictwo ETS / TSUE.............................................................. 343
Orzecznictwo sądów krajowych..................................................... 349
Opinie Rzeczników Generalnych.................................................. 351
Źródła elektroniczne........................................................................ 353
