Tytuł Kontrola podatkowa działalności gospodarczej Autorzy Dariusz Zalewski, Marek Krawczak Język polski Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska SA ISBN 978-83-8160-843-5 seria Zagadnienia Podatkowe Rok wydania 2019 liczba stron 344 Format pdf Spis treści Wykaz skrótów............................................................................................................. 9
Wstęp.............................................................................................................................. 13
Rozdział 1. Zakres używania Prawa przedsiębiorców w kontroli podatkowej............ 17
1.1. Podmiotowy i przedmiotowy zakres wykorzystywania ustawy........................ 17
1.1.1. Definicja przedsiębiorcy.................................................................. 20
1.1.2. Definicja działalności gospodarczej.............................................. 24
1.1.3. Wyłączenia działalności gospodarczej spod rygorów Prawa przedsiębiorców............ 28
1.2. Kontrola w ujęciu Prawa przedsiębiorców................................................. 37
1.2.1. Istota kontroli sprawowanej przez organy administracji publicznej.............. 38
1.2.1. Kontrola działalności gospodarczej a kontrola podatkowa....... 39
1.3. Obowiązek używania rygorów Prawa przedsiębiorców w innych procedurach kontrolnych................................................... 41
1.3.1. Kontrola podatkowa a progresywnanie podatkowe....................... 43
1.3.2. Kontrola podatkowa a czynności sprawdzające.......................... 46
1.3.3. Kontrola podatkowa a kontrola celno-skarbowa........................ 53
1.4. Organy właściwe do przeprowadzenia kontroli podatkowej przedsiębiorców............... 57
Rozdział 2. Podjęcie czynności kontrolnych i zasady ich prowadzenia................................. 63
2.1. Analiza prawdopodobieństwa naruszenia prawa..................................... 64
2.1.1. Analiza ryzyka w Prawie przedsiębiorców.................................. 64
2.1.2. Analiza ryzyka w ustawie o Krajowej Administracji Skarbowej.................... 65
2.1.3. Schemat procedur kontroli w Biuletynie informacji Publicznej..................... 67
2.2. Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli......................................... 67
2.2.1. Uwagi ogólne.................................................................................... 67
2.2.2. Terminy............................................................................................. 69
2.2.3. Części zawiadomienia................................................................ 71
2.2.4. Przypadki braku zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli.................... 71
2.2.5. Informacja o braku zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli........................ 80
2.3. Wszczęcie kontroli podatkowej................................................................... 81
2.3.1. Moment wszczęcia kontroli podatkowej...................................... 81
2.3.2. Natychmiastowe wszczęcie kontroli podatkowej........................ 84
2.3.3. Imienne upoważnienie do przeprowadzenia kontroli podatkowej................... 88
2.3.4. Konsekwencje wszczęcia kontroli podatkowej............................ 89
2.4. Zasady prowadzenia czynności kontrolnych............................................ 91
2.4.1. Zasada jednej kontroli..................................................................... 91
2.4.2. Czas trwania kontroli...................................................................... 94
2.4.2.1. Ograniczenia czasowe kontroli przedsiębiorcy........... 94
2.4.2.2. Przedłużenie i zawieszenie czasu trwania kontroli.... 99
2.4.2.3. Brak ograniczeń czasu kontroli..................................... 102
2.4.2.4. Skarga na przewlekłe prowadzenie kontroli podatkowej................. 103
2.4.2.5. Wyłączenie stosowania przepisów o prowadzeniu więcej aniżeli jednej kontroli i o czasie trwania kontroli w przypadku wybranych rodzajów działalności................. 107
2.4.3. Zasada prowadzenia czynności kontrolnych u przedsiębiorcy........... 107
2.4.4. Zasada wydajności kontroli............................................................ 112
2.4.5. Zasada odszkodowania................................................................... 114
2.4.6. Zasada wyłączenia ponownej kontroli......................................... 118
Rozdział 3. Uprawnienia i obowiązki stron w kontroli podatkowej............................ 121
3.1. Uwagi wstępne............................................................................................... 121
3.2. Prawa i obowiązki stron wynikające z podstawowych zasad Ordynacji podatkowej............. 122
3.3. Prawa kontrolowanych przedsiębiorców.................................................... 133
3.4. Obowiązki organów związane z realizacją uprawnień kontrolowanych................ 140
3.5. Uprawnienia organów kontrolnych............................................................ 140
3.5.1. Instrumenty prawne do prowadzenia kontroli w sposób szybki i skuteczny........... 141
3.5.2. Instrumenty prawne usprawniające przeprowadzenie progresywnania dowodowego........ 144
3.6. Obowiązki przedsiębiorców związane z realizacją uprawnień kontrolujących.......... 149
3.7. Prowadzenie książki kontroli – uprawnienia i obowiązki stron kontroli przedsiębiorcy..................................................... 149
3.8. Prawo przedsiębiorcy do reprezentacji poprzez osobę upoważnioną albo pełnomocnika............... 159
3.8.1. Osoba upoważniona do reprezentowania przedsiębiorcy......... 159
3.8.2. Pełnomocnik w kontroli podatkowej przedsiębiorcy................. 166
3.9. Kara porządkowa i grzywna jako środki zabezpieczające skuteczne i efektywne prowadzenie kontroli........................................ 176
3.9.1. Kara porządkowa............................................................................. 177
3.9.2. Grzywna............................................................................................ 181
3.10. Obowiązki organów podatkowych w zakresie ochrony danych osobowych.............. 183
Rozdział 4. Gromadzenie materiału dowodowego w trakcie kontroli podatkowej............ 187
4.1. Ogólna charakterystyka progresywnania dowodowego.............................. 187
4.1.1. Uwagi wstępne.................................................................................. 187
4.1.2. Legalność dowodów......................................................................... 191
4.1.3. Dowody przed sądem administracyjnym.................................... 196
4.2. Akta kontroli podatkowej............................................................................. 202
4.2.1. Udostępnianie akt kontroli podatkowej....................................... 203
4.2.2. Odmowa udostępniania akt kontroli podatkowej...................... 207
4.3. Dowód z rachunku bankowego................................................................... 211
4.4. Przesłuchanie strony..................................................................................... 217
4.5. Opinie biegłych.............................................................................................. 220
4.6. Zeznania świadków....................................................................................... 226
4.6.1. Forma zeznań świadka.................................................................... 227
4.6.2. Zawiadomienie kontrolowanego o przeprowadzaniu dowodu z przesłuchania świadka..................................... 228
4.6.3. Zdolność do występowania w charakterze świadka................... 229
4.7. Oględziny........................................................................................................ 232
4.8. Spis z natury................................................................................................... 235
4.9. Księgi podatkowe........................................................................................... 237
4.9.1. Uwagi ogólne.................................................................................... 237
4.9.2. Stwierdzenie nierzetelności i wadliwości ksiąg podatkowych.... 239
4.10. Pomoc prawna................................................................................................ 242
4.10.1. Pomoc prawna krajowa................................................................... 242
4.10.2. Uzgodnienia z obcymi władzami w sprawie kontroli podatkowych................ 244
4.10.3. Ustawa o wymianie danych podatkowych z innymi państwami.............. 248
4.10.4. Zamiana danych w zakresie podatku VAT........................... 252
4.10.5. Współpraca na podstawie dwustronnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz podmianie danych podatkowych.......... 255
4.11. Przeprowadzanie dowodu przez organy skarbowe na żądanie strony....... 256
Rozdział 5. Zaskarżanie czynności organów w kontroli podatkowej....................... 265
5.1. Zaskarżanie czynności organów w procedurach kontrolnych............... 265
5.2. Sądowa kontrola czynności organów skarbowych i podatkowych........ 266
5.3. Zaskarżanie bezczynności i przewlekłości kontroli podatkowej........... 269
5.4. Sprzeciw jako środek zaskarżenia czynności organów w kontroli podatkowej......... 274
5.4.1. Regulacja prawna instytucji sprzeciwu........................................ 274
5.4.2. Formalne przesłanki wniesienia sprzeciwu................................. 278
5.4.3. Przywrócenie terminu na wniesienie sprzeciwu......................... 281
5.4.4. Procedura rozpatrywania sprzeciwów.......................................... 284
5.4.5. Sposób liczenia terminów w sprawach sprzeciwów.................... 288
5.4.6. Praktyka nowoczesnania organów ze sprzeciwami wnoszonymi bez podstawy prawnej............................................. 290
5.4.7. Kognicja sądów administracyjnych w zakresie sprzeciwów............ 301
Rozdział 6. Zakończenie kontroli podatkowej....................................................... 311
6.1. Protokół z czynności kontrolnych.............................................................. 311
6.2. Komponenty protokołu kontroli........................................................................ 313
6.3. Wzruszenie treści protokołu kontroli......................................................... 318
6.4. Sprostowanie protokołu kontroli................................................................ 322
6.5. Zaskarżenie protokołu kontroli................................................................... 324
6.6. Prawo kontrolowanego do korekty deklaracji podatkowej..................... 327
Wnioski końcowe......................................................................................................... 333
Bibliografia.................................................................................................................... 339
O Autorach.................................................................................................................... 343
Wstęp.............................................................................................................................. 13
Rozdział 1. Zakres używania Prawa przedsiębiorców w kontroli podatkowej............ 17
1.1. Podmiotowy i przedmiotowy zakres wykorzystywania ustawy........................ 17
1.1.1. Definicja przedsiębiorcy.................................................................. 20
1.1.2. Definicja działalności gospodarczej.............................................. 24
1.1.3. Wyłączenia działalności gospodarczej spod rygorów Prawa przedsiębiorców............ 28
1.2. Kontrola w ujęciu Prawa przedsiębiorców................................................. 37
1.2.1. Istota kontroli sprawowanej przez organy administracji publicznej.............. 38
1.2.1. Kontrola działalności gospodarczej a kontrola podatkowa....... 39
1.3. Obowiązek używania rygorów Prawa przedsiębiorców w innych procedurach kontrolnych................................................... 41
1.3.1. Kontrola podatkowa a progresywnanie podatkowe....................... 43
1.3.2. Kontrola podatkowa a czynności sprawdzające.......................... 46
1.3.3. Kontrola podatkowa a kontrola celno-skarbowa........................ 53
1.4. Organy właściwe do przeprowadzenia kontroli podatkowej przedsiębiorców............... 57
Rozdział 2. Podjęcie czynności kontrolnych i zasady ich prowadzenia................................. 63
2.1. Analiza prawdopodobieństwa naruszenia prawa..................................... 64
2.1.1. Analiza ryzyka w Prawie przedsiębiorców.................................. 64
2.1.2. Analiza ryzyka w ustawie o Krajowej Administracji Skarbowej.................... 65
2.1.3. Schemat procedur kontroli w Biuletynie informacji Publicznej..................... 67
2.2. Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli......................................... 67
2.2.1. Uwagi ogólne.................................................................................... 67
2.2.2. Terminy............................................................................................. 69
2.2.3. Części zawiadomienia................................................................ 71
2.2.4. Przypadki braku zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli.................... 71
2.2.5. Informacja o braku zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli........................ 80
2.3. Wszczęcie kontroli podatkowej................................................................... 81
2.3.1. Moment wszczęcia kontroli podatkowej...................................... 81
2.3.2. Natychmiastowe wszczęcie kontroli podatkowej........................ 84
2.3.3. Imienne upoważnienie do przeprowadzenia kontroli podatkowej................... 88
2.3.4. Konsekwencje wszczęcia kontroli podatkowej............................ 89
2.4. Zasady prowadzenia czynności kontrolnych............................................ 91
2.4.1. Zasada jednej kontroli..................................................................... 91
2.4.2. Czas trwania kontroli...................................................................... 94
2.4.2.1. Ograniczenia czasowe kontroli przedsiębiorcy........... 94
2.4.2.2. Przedłużenie i zawieszenie czasu trwania kontroli.... 99
2.4.2.3. Brak ograniczeń czasu kontroli..................................... 102
2.4.2.4. Skarga na przewlekłe prowadzenie kontroli podatkowej................. 103
2.4.2.5. Wyłączenie stosowania przepisów o prowadzeniu więcej aniżeli jednej kontroli i o czasie trwania kontroli w przypadku wybranych rodzajów działalności................. 107
2.4.3. Zasada prowadzenia czynności kontrolnych u przedsiębiorcy........... 107
2.4.4. Zasada wydajności kontroli............................................................ 112
2.4.5. Zasada odszkodowania................................................................... 114
2.4.6. Zasada wyłączenia ponownej kontroli......................................... 118
Rozdział 3. Uprawnienia i obowiązki stron w kontroli podatkowej............................ 121
3.1. Uwagi wstępne............................................................................................... 121
3.2. Prawa i obowiązki stron wynikające z podstawowych zasad Ordynacji podatkowej............. 122
3.3. Prawa kontrolowanych przedsiębiorców.................................................... 133
3.4. Obowiązki organów związane z realizacją uprawnień kontrolowanych................ 140
3.5. Uprawnienia organów kontrolnych............................................................ 140
3.5.1. Instrumenty prawne do prowadzenia kontroli w sposób szybki i skuteczny........... 141
3.5.2. Instrumenty prawne usprawniające przeprowadzenie progresywnania dowodowego........ 144
3.6. Obowiązki przedsiębiorców związane z realizacją uprawnień kontrolujących.......... 149
3.7. Prowadzenie książki kontroli – uprawnienia i obowiązki stron kontroli przedsiębiorcy..................................................... 149
3.8. Prawo przedsiębiorcy do reprezentacji poprzez osobę upoważnioną albo pełnomocnika............... 159
3.8.1. Osoba upoważniona do reprezentowania przedsiębiorcy......... 159
3.8.2. Pełnomocnik w kontroli podatkowej przedsiębiorcy................. 166
3.9. Kara porządkowa i grzywna jako środki zabezpieczające skuteczne i efektywne prowadzenie kontroli........................................ 176
3.9.1. Kara porządkowa............................................................................. 177
3.9.2. Grzywna............................................................................................ 181
3.10. Obowiązki organów podatkowych w zakresie ochrony danych osobowych.............. 183
Rozdział 4. Gromadzenie materiału dowodowego w trakcie kontroli podatkowej............ 187
4.1. Ogólna charakterystyka progresywnania dowodowego.............................. 187
4.1.1. Uwagi wstępne.................................................................................. 187
4.1.2. Legalność dowodów......................................................................... 191
4.1.3. Dowody przed sądem administracyjnym.................................... 196
4.2. Akta kontroli podatkowej............................................................................. 202
4.2.1. Udostępnianie akt kontroli podatkowej....................................... 203
4.2.2. Odmowa udostępniania akt kontroli podatkowej...................... 207
4.3. Dowód z rachunku bankowego................................................................... 211
4.4. Przesłuchanie strony..................................................................................... 217
4.5. Opinie biegłych.............................................................................................. 220
4.6. Zeznania świadków....................................................................................... 226
4.6.1. Forma zeznań świadka.................................................................... 227
4.6.2. Zawiadomienie kontrolowanego o przeprowadzaniu dowodu z przesłuchania świadka..................................... 228
4.6.3. Zdolność do występowania w charakterze świadka................... 229
4.7. Oględziny........................................................................................................ 232
4.8. Spis z natury................................................................................................... 235
4.9. Księgi podatkowe........................................................................................... 237
4.9.1. Uwagi ogólne.................................................................................... 237
4.9.2. Stwierdzenie nierzetelności i wadliwości ksiąg podatkowych.... 239
4.10. Pomoc prawna................................................................................................ 242
4.10.1. Pomoc prawna krajowa................................................................... 242
4.10.2. Uzgodnienia z obcymi władzami w sprawie kontroli podatkowych................ 244
4.10.3. Ustawa o wymianie danych podatkowych z innymi państwami.............. 248
4.10.4. Zamiana danych w zakresie podatku VAT........................... 252
4.10.5. Współpraca na podstawie dwustronnych umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz podmianie danych podatkowych.......... 255
4.11. Przeprowadzanie dowodu przez organy skarbowe na żądanie strony....... 256
Rozdział 5. Zaskarżanie czynności organów w kontroli podatkowej....................... 265
5.1. Zaskarżanie czynności organów w procedurach kontrolnych............... 265
5.2. Sądowa kontrola czynności organów skarbowych i podatkowych........ 266
5.3. Zaskarżanie bezczynności i przewlekłości kontroli podatkowej........... 269
5.4. Sprzeciw jako środek zaskarżenia czynności organów w kontroli podatkowej......... 274
5.4.1. Regulacja prawna instytucji sprzeciwu........................................ 274
5.4.2. Formalne przesłanki wniesienia sprzeciwu................................. 278
5.4.3. Przywrócenie terminu na wniesienie sprzeciwu......................... 281
5.4.4. Procedura rozpatrywania sprzeciwów.......................................... 284
5.4.5. Sposób liczenia terminów w sprawach sprzeciwów.................... 288
5.4.6. Praktyka nowoczesnania organów ze sprzeciwami wnoszonymi bez podstawy prawnej............................................. 290
5.4.7. Kognicja sądów administracyjnych w zakresie sprzeciwów............ 301
Rozdział 6. Zakończenie kontroli podatkowej....................................................... 311
6.1. Protokół z czynności kontrolnych.............................................................. 311
6.2. Komponenty protokołu kontroli........................................................................ 313
6.3. Wzruszenie treści protokołu kontroli......................................................... 318
6.4. Sprostowanie protokołu kontroli................................................................ 322
6.5. Zaskarżenie protokołu kontroli................................................................... 324
6.6. Prawo kontrolowanego do korekty deklaracji podatkowej..................... 327
Wnioski końcowe......................................................................................................... 333
Bibliografia.................................................................................................................... 339
O Autorach.................................................................................................................... 343
