Tytuł Ochrona interesów finansowych Unii Europejskiej w dziedzinie polityki spójności Autor Justyna Łacny Język polski Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska SA ISBN 978-83-264-2359-8 linia Monografie Rok wydania 2010 ilość stron 396 Format epub Spis treści Wykaz skrótów 11
Przedmowa 17
Wstęp 21
Rozdział 1 Podstawy prawne ochrony interesów finansowych 37
1.1. Środki finansowe budżetu Unii jako przedmiot ochrony 37 1.1.1. Pojęcie "interesy finansowe Unii 37 1.1.2. Budżet Unii 39 1.1.3. Podstawy prawne budżetu Unii 42 1.1.4. Etapy funkcjonowania budżetu Unii 44 1.1.4.1. Przyjmowanie budżetu Unii 45 1.1.4.2. Realizowanie budżetu Unii 47 1.1.4.3. Kontrola wykonania budżetu Unii 50 1.1.5. Struktura budżetu Unii 53 1.1.5.1. Dochody budżetu Unii 53 1.1.5.2. Wydatki budżetu Unii 56 1.2. Ewolucja podstaw prawnych ochrony interesów finansowych Unii 57 1.2.1. Projekt Traktatu z 1976 r. (lata 1956-1991) 57 1.2.2. Traktat o Unii Europejskiej (lata 1992-1996) 65 1.2.2.1. Przepisy art. 209 lit. A TWE 65 1.2.2.2. Przepisy Tytułu VI TUE "Postanowienia o współpracy w dziedzinie rozmiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych" 66 1.2.2.3. Rozporządzenia o ochronie interesów finansowych Wspólnot Europejskich 69 1.2.2.4. Projekt Corpus Iuris 70 1.2.3. Traktat z Amsterdamu (lata 1997-2000) 74 1.2.3.1. Przepisy art. 280 TWE 74 1.2.3.2. Przepisy Tytułu VI TUE "Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych" 76 1.2.3.3. Rozporządzenia o Europejskim Urzędzie ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) 79 1.2.3.4. Projekt dyrektywy o karnoprawnej ochronie interesów finansowych Wspólnoty 82 1.2.4. Traktat z Nicei (lata 2001-2003) 83 1.2.5. Projekt Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy (lata 2004-2006) 85 1.2.6. Projekt Traktatu z Lizbony (2007) 87
Rozdział 2 Podstawy prawne funkcjonowania polityki spójności 91
2.1. Charakterystyka polityki spójności 91 2.2. Ewolucja polityki spójności 95 2.3. Podstawy prawne polityki spójności 106 2.4. Instytucjonalne aspekty polityki spójności 109 2.5. Polityka spójności UE w latach 2007-2013 112 2.5.1. Zasady pomocy 112 2.5.1.1. Zasada podziału zarządzania 113 2.5.1.2. Pozostałe zasady pomocy 115 2.5.2. Finansowanie polityki spójności 120 2.5.3. Cykl wdrażania polityki spójności 124 2.5.3.1. Programowanie 125 2.5.3.2. Zarządzanie i kontrola 129 2.6. Oceny wdrażania polityki spójności 133
Rozdział 3 Czyny naruszające interesy finansowe Unii 138
3.1. Nieprawidłowość 138 3.2. Przestępstwa naruszające interesy finansowe Unii 145 3.2.1. Nadużycie finansowe 145 3.2.2. Korupcja urzędnicza 149 3.2.3. Pranie pieniędzy pochodzących z nadużycia finansowego oraz z korupcji urzędniczej 153 3.2.4. Przepisy wspólne 156 3.3. Nieprawidłowość a przestępstwa naruszające interesy finansowe Unii 159
Rozdział 4 Obowiązki państw członkowskich w zakresie ochrony interesów finansowych Unii w dziedzinie polityki spójności 161
4.1. Obowiązki państw członkowskich podejmowane w celu zapewnienia dobrego wydatkowania środków finansowych EFRR, EFS i FS 161 4.1.1. Ustanowienie i funkcjonowanie systemu zarządzania i kontroli 162 4.1.2. Progresywnanie z nieprawidłowościami 165 4.1.2.1. Kontrole zarządcze 166 4.1.2.2. Poświadczenie deklaracji wydatków i wniosku o płatność 167 4.1.2.3. Audyty systemu zarządzania i kontroli, a także audyty operacji 169 4.2. Obowiązki państw członkowskich podejmowane w związku z nieprawidłowym wydatkowaniem środków finansowych EFRR, EFS i FS 177 4.2.1. Odzyskiwanie wydatkowanych nieprawidłowo środków finansowych EFRR, EFS i FS, a także nakładanie kar 177 4.2.1.1. Sankcje za naruszenie prawa Unii 177 4.2.1.2. Środki i kary administracyjne 183 4.2.1.2.1. Środki administracyjne 184 4.2.1.2.2. Kary administracyjne 193 4.2.1.3. Wymogi związane ze wykorzystywaniem środków administracyjnych i kar administracyjnych 198 4.2.1.3.1. Wymagania wynikające z przepisów unijnych 199 4.2.1.3.2. Oczekiwania wynikające z orzecznictwa Trybunału 208 4.2.2. Raportowanie o nieprawidłowościach 216 4.2.3. Korekty finansowe nakładane przez państwa członkowskie 221
Rozdział 5 Obowiązki instytucji Unii w zakresie ochrony interesów finansowych Unii w dziedzinie polityki spójności 224
5.1. Obowiązki Komisji 224 5.1.1. Działania kontrolne podejmowane w celu zapewnienia korzystnego wydatkowania środków finansowych EFRR, EFS i FS 225 5.1.1.1. Dochodzenia administracyjne Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć (OLAF) 225 5.1.1.2. Audyty prowadzone przez dyrekcje generalne Komisji 237 5.1.2. Działania podejmowane w związku z nieprawidłowym wydatkowaniem środków finansowych EFRR, EFS i FS 239 5.1.2.1. Wstrzymanie biegu terminu płatności okresowej 240 5.1.2.2. Zawieszenie płatności okresowej 243 5.1.2.3. Korekty finansowe 245 5.1.2.3.1. Proceduralne aspekty nakładania korekt finansowych 257 5.1.2.3.2. Korekty finansowe w orzecznictwie Trybunału 259 5.1.2.4. Samoczynne anulowanie zobowiązania budżetowego 280 5.2. Działania Trybunału Obrachunkowego 283 5.2.1. Funkcjonowanie Trybunału Obrachunkowego 283 5.2.2. Poświadczenia wiarygodności rachunków, a także prawidłowości i legalności transakcji leżących u ich podstaw 285 Rozdział 6 Karnoprawne obowiązki ochrony interesów finansowych Unii 291
6.1. Konwencja PIF i protokoły 291 6.1.1. Wdrożenie Konwencji PIF i protokołów 296 6.1.2. Zapewnienie przestrzegania Konwencji PIF i protokołów 297 6.1.2.1. Sądowa kontrola przestrzegania Konwencji PIF i protokołów 299 6.1.2.2. Analiza wyników przypasowania krajowego prawa karnego do wymogów Konwencji PIF i protokołów 305 6.2. Zapewnienie przestrzegania prawa unijnego za pośrednictwem przepisów karnych państw członkowskich 308 6.2.1. Wpływ prawa unijnego na krajowe prawo karne 310 6.2.2. Kompetencja Unii do przyjmowania przepisów karnych 318
Podsumowanie 332
Instrumenty ochrony interesów finansowych Unii, użytkowane ex ante i ex post 334 Instrumenty wykorzystywane ex ante 336 Instrumenty użytkowane ex post 341 Skutki regulowania ochrony interesów finansowych Unii w reżimie pierwszo- i trzeciofilarowym Unii 346
Spis źródeł 352
Akty prawne 352 Orzecznictwo sądów unijnych 358 Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej 358 Orzecznictwo Sądu 367 Opinie rzeczników generalnych 369
Komunikaty Komisji 370
Inne dokumenty 374
Bibliografia 377
Przedmowa 17
Wstęp 21
Rozdział 1 Podstawy prawne ochrony interesów finansowych 37
1.1. Środki finansowe budżetu Unii jako przedmiot ochrony 37 1.1.1. Pojęcie "interesy finansowe Unii 37 1.1.2. Budżet Unii 39 1.1.3. Podstawy prawne budżetu Unii 42 1.1.4. Etapy funkcjonowania budżetu Unii 44 1.1.4.1. Przyjmowanie budżetu Unii 45 1.1.4.2. Realizowanie budżetu Unii 47 1.1.4.3. Kontrola wykonania budżetu Unii 50 1.1.5. Struktura budżetu Unii 53 1.1.5.1. Dochody budżetu Unii 53 1.1.5.2. Wydatki budżetu Unii 56 1.2. Ewolucja podstaw prawnych ochrony interesów finansowych Unii 57 1.2.1. Projekt Traktatu z 1976 r. (lata 1956-1991) 57 1.2.2. Traktat o Unii Europejskiej (lata 1992-1996) 65 1.2.2.1. Przepisy art. 209 lit. A TWE 65 1.2.2.2. Przepisy Tytułu VI TUE "Postanowienia o współpracy w dziedzinie rozmiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych" 66 1.2.2.3. Rozporządzenia o ochronie interesów finansowych Wspólnot Europejskich 69 1.2.2.4. Projekt Corpus Iuris 70 1.2.3. Traktat z Amsterdamu (lata 1997-2000) 74 1.2.3.1. Przepisy art. 280 TWE 74 1.2.3.2. Przepisy Tytułu VI TUE "Współpraca policyjna i sądowa w sprawach karnych" 76 1.2.3.3. Rozporządzenia o Europejskim Urzędzie ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) 79 1.2.3.4. Projekt dyrektywy o karnoprawnej ochronie interesów finansowych Wspólnoty 82 1.2.4. Traktat z Nicei (lata 2001-2003) 83 1.2.5. Projekt Traktatu ustanawiającego Konstytucję dla Europy (lata 2004-2006) 85 1.2.6. Projekt Traktatu z Lizbony (2007) 87
Rozdział 2 Podstawy prawne funkcjonowania polityki spójności 91
2.1. Charakterystyka polityki spójności 91 2.2. Ewolucja polityki spójności 95 2.3. Podstawy prawne polityki spójności 106 2.4. Instytucjonalne aspekty polityki spójności 109 2.5. Polityka spójności UE w latach 2007-2013 112 2.5.1. Zasady pomocy 112 2.5.1.1. Zasada podziału zarządzania 113 2.5.1.2. Pozostałe zasady pomocy 115 2.5.2. Finansowanie polityki spójności 120 2.5.3. Cykl wdrażania polityki spójności 124 2.5.3.1. Programowanie 125 2.5.3.2. Zarządzanie i kontrola 129 2.6. Oceny wdrażania polityki spójności 133
Rozdział 3 Czyny naruszające interesy finansowe Unii 138
3.1. Nieprawidłowość 138 3.2. Przestępstwa naruszające interesy finansowe Unii 145 3.2.1. Nadużycie finansowe 145 3.2.2. Korupcja urzędnicza 149 3.2.3. Pranie pieniędzy pochodzących z nadużycia finansowego oraz z korupcji urzędniczej 153 3.2.4. Przepisy wspólne 156 3.3. Nieprawidłowość a przestępstwa naruszające interesy finansowe Unii 159
Rozdział 4 Obowiązki państw członkowskich w zakresie ochrony interesów finansowych Unii w dziedzinie polityki spójności 161
4.1. Obowiązki państw członkowskich podejmowane w celu zapewnienia dobrego wydatkowania środków finansowych EFRR, EFS i FS 161 4.1.1. Ustanowienie i funkcjonowanie systemu zarządzania i kontroli 162 4.1.2. Progresywnanie z nieprawidłowościami 165 4.1.2.1. Kontrole zarządcze 166 4.1.2.2. Poświadczenie deklaracji wydatków i wniosku o płatność 167 4.1.2.3. Audyty systemu zarządzania i kontroli, a także audyty operacji 169 4.2. Obowiązki państw członkowskich podejmowane w związku z nieprawidłowym wydatkowaniem środków finansowych EFRR, EFS i FS 177 4.2.1. Odzyskiwanie wydatkowanych nieprawidłowo środków finansowych EFRR, EFS i FS, a także nakładanie kar 177 4.2.1.1. Sankcje za naruszenie prawa Unii 177 4.2.1.2. Środki i kary administracyjne 183 4.2.1.2.1. Środki administracyjne 184 4.2.1.2.2. Kary administracyjne 193 4.2.1.3. Wymogi związane ze wykorzystywaniem środków administracyjnych i kar administracyjnych 198 4.2.1.3.1. Wymagania wynikające z przepisów unijnych 199 4.2.1.3.2. Oczekiwania wynikające z orzecznictwa Trybunału 208 4.2.2. Raportowanie o nieprawidłowościach 216 4.2.3. Korekty finansowe nakładane przez państwa członkowskie 221
Rozdział 5 Obowiązki instytucji Unii w zakresie ochrony interesów finansowych Unii w dziedzinie polityki spójności 224
5.1. Obowiązki Komisji 224 5.1.1. Działania kontrolne podejmowane w celu zapewnienia korzystnego wydatkowania środków finansowych EFRR, EFS i FS 225 5.1.1.1. Dochodzenia administracyjne Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć (OLAF) 225 5.1.1.2. Audyty prowadzone przez dyrekcje generalne Komisji 237 5.1.2. Działania podejmowane w związku z nieprawidłowym wydatkowaniem środków finansowych EFRR, EFS i FS 239 5.1.2.1. Wstrzymanie biegu terminu płatności okresowej 240 5.1.2.2. Zawieszenie płatności okresowej 243 5.1.2.3. Korekty finansowe 245 5.1.2.3.1. Proceduralne aspekty nakładania korekt finansowych 257 5.1.2.3.2. Korekty finansowe w orzecznictwie Trybunału 259 5.1.2.4. Samoczynne anulowanie zobowiązania budżetowego 280 5.2. Działania Trybunału Obrachunkowego 283 5.2.1. Funkcjonowanie Trybunału Obrachunkowego 283 5.2.2. Poświadczenia wiarygodności rachunków, a także prawidłowości i legalności transakcji leżących u ich podstaw 285 Rozdział 6 Karnoprawne obowiązki ochrony interesów finansowych Unii 291
6.1. Konwencja PIF i protokoły 291 6.1.1. Wdrożenie Konwencji PIF i protokołów 296 6.1.2. Zapewnienie przestrzegania Konwencji PIF i protokołów 297 6.1.2.1. Sądowa kontrola przestrzegania Konwencji PIF i protokołów 299 6.1.2.2. Analiza wyników przypasowania krajowego prawa karnego do wymogów Konwencji PIF i protokołów 305 6.2. Zapewnienie przestrzegania prawa unijnego za pośrednictwem przepisów karnych państw członkowskich 308 6.2.1. Wpływ prawa unijnego na krajowe prawo karne 310 6.2.2. Kompetencja Unii do przyjmowania przepisów karnych 318
Podsumowanie 332
Instrumenty ochrony interesów finansowych Unii, użytkowane ex ante i ex post 334 Instrumenty wykorzystywane ex ante 336 Instrumenty użytkowane ex post 341 Skutki regulowania ochrony interesów finansowych Unii w reżimie pierwszo- i trzeciofilarowym Unii 346
Spis źródeł 352
Akty prawne 352 Orzecznictwo sądów unijnych 358 Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej 358 Orzecznictwo Sądu 367 Opinie rzeczników generalnych 369
Komunikaty Komisji 370
Inne dokumenty 374
Bibliografia 377
