Tytuł Odpowiedzialność prawna za strajk i inne formy pracowniczego protestu Autor Małgorzata Kurzynoga Język polski Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska SA ISBN 978-83-8160-178-8 seria Monografie Rok wydania 2018 ilość stron 550 Format pdf Spis treści Wykaz skrótów | str. 13
Wstęp | str. 17
Rozdział 1
Pojęcie i podstawy prawne odpowiedzialności za strajk i inne formy pracowniczego protestu | str. 25
1. Pojęcie odpowiedzialności prawnej | str. 25
2. Pojęcie strajku i innej formy pracowniczego protestu | str. 33
3. Ewolucja odpowiedzialności prawnej za strajk i inne formy pracowniczego protestu | str. 36
3.1. Okres międzywojenny (1918–1939) | str. 37
3.2. Okres 1945–1982 | str. 56
3.3. Okres 1982–1991 | str. 61
3.4. Okres od 1991 r. (stan obecny) | str. 65
4. Podstawy i ograniczenia odpowiedzialności za strajk i inne formy protestu w prawie międzynarodowym, europejskim i polskim | str. 72
4.1. Prawo do strajku i innych form protestu jako prawo (wolność) człowieka | str. 72
4.2. Uzasadnienie odpowiedzialności za strajk i inne formy protestu w świetle Konstytucji RP | str. 81
4.3. Ograniczenia odpowiedzialności za strajk i inne formy protestu w świetle Konstytucji RP | str. 86
4.4. Odpowiedzialność a prawo do strajku w świetle międzynarodowego prawa pracy | str. 92
5. Wnioski | str. 104
Rozdział 2
Zakres odpowiedzialności za strajk i inne formy pracowniczego protestu – uwagi ogólne | str. 107
1. Zakres podmiotowy odpowiedzialności za strajk i inną akcję protestacyjną | str. 107
1.1. Podmioty ponoszące odpowiedzialność | str. 108
1.1.1. Osoba, która w związku z pełnioną funkcją nie dopełnia obowiązków określonych w ustawie | str. 109
1.1.2. Osoba kierująca strajkiem / akcją protestacyjną | str. 110
1.1.3. Organizator strajku / akcji protestacyjnej | str. 118
1.1.4. Uczestnik strajku / akcji protestacyjnej | str. 128
1.2. Podmioty uprawnione do dochodzenia odpowiedzialności | str. 129
2. Zakres przedmiotowy odpowiedzialności za strajk i inną akcję protestacyjną | str. 134
2.1. Naruszenie ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych czy naruszenie jakiejkolwiek ustawy jako przesłanka odpowiedzialności? | str. 135
2.2. Bezprawność cywilna czy naruszenie ustawy jako przesłanka odpowiedzialności na podstawie art. 26 ust. 3 u.r.s.z.? | str. 144
2.3. Stopień naruszenia przepisów ustawy a zakres odpowiedzialności | str. 151
3. Reżim i zasada odpowiedzialności odszkodowawczej za strajk i inną akcję protestacyjną | str. 152
4. Wnioski | str. 160
Rozdział 3
Odpowiedzialność prawna za strajk i inne formy pracowniczego protestu w ujęciu prawnoporównawczym | str. 165
1. Uwagi wstępne | str. 165
2. Odpowiedzialność za strajk i inne formy protestu w Niemczech i Holandii | str. 166
2.1. Odpowiedzialność związku zawodowego | str. 168
2.2. Odpowiedzialność pracowników | str. 171
2.3. Środki prawne posiadające na celu zapobieżenie nielegalnej akcji zbiorowej | str. 173
3. Odpowiedzialność za strajk i inne formy protestu we Francji | str. 175
3.1. Odpowiedzialność związku zawodowego | str. 176
3.2. Odpowiedzialność pracowników | str. 182
3.3. Środki prawne mające na celu zapobieżenie nielegalnej akcji zbiorowej | str. 188
4. Odpowiedzialność za strajk i inne formy protestu w Belgii | str. 190
4.1. Odpowiedzialność związku zawodowego | str. 191
4.2. Odpowiedzialność pracowników | str. 191
4.3. Środki prawne mające na celu zapobieżenie nielegalnej akcji zbiorowej | str. 192
5. Odpowiedzialność za strajk i inne formy protestu w Hiszpanii | str. 194
5.1. Odpowiedzialność związku zawodowego | str. 195
5.2. Odpowiedzialność pracowników | str. 196
5.3. Środki prawne posiadające na celu zapobieżenie nielegalnej akcji zbiorowej | str. 197
6. Odpowiedzialność za strajk i inne formy protestu we Włoszech | str. 198
6.1. Odpowiedzialność związku zawodowego | str. 199
6.2. Odpowiedzialność pracowników | str. 201
6.3. Środki prawne posiadające na celu zapobieżenie nielegalnej akcji zbiorowej | str. 202
7. Odpowiedzialność za strajk i inne formy protestu w państwach nordyckich | str. 203
7.1. Odpowiedzialność związku zawodowego | str. 204
7.2. Odpowiedzialność pracowników | str. 208
7.3. Środki prawne posiadające na celu zapobieżenie nielegalnej akcji zbiorowej | str. 210
8. Odpowiedzialność za strajk i inne formy protestu w państwach Europy Środkowej | str. 212
8.1. Odpowiedzialność związku zawodowego | str. 213
8.2. Odpowiedzialność pracowników | str. 213
8.3. Środki prawne posiadające na celu zapobieżenie nielegalnej akcji zbiorowej | str. 216
9. Odpowiedzialność za strajk i inne formy protestu w państwach bałtyckich | str. 217
9.1. Odpowiedzialność związku zawodowego | str. 218
9.2. Odpowiedzialność pracowników | str. 219
9.3. Środki prawne posiadające na celu zapobieżenie nielegalnej akcji zbiorowej | str. 221
10. Odpowiedzialność za strajk i inne formy protestu w dużej Brytanii | str. 223
10.1. Odpowiedzialność związku zawodowego | str. 224
10.2. Odpowiedzialność pracowników | str. 226
10.3. Środki prawne mające na celu zapobieżenie nielegalnej akcji zbiorowej | str. 227
11. Wnioski | str. 229
Rozdział 4
Odpowiedzialność prawna związku zawodowego za strajk i inne formy pracowniczego protestu | str. 233
1. Uwagi wstępne | str. 233
2. Osobowość prawna związku zawodowego – jej skutki w sferze odpowiedzialności odszkodowawczej | str. 236
3. Przypisywanie związkowi zawodowemu skutków zachowania osób fizycznych | str. 245
3.1. Odpowiedzialność związku zawodowego za czyny własne | str. 246
3.2. Odpowiedzialność związku zawodowego za czyny cudze | str. 252
4. Odpowiedzialność za szkody wyrządzone strajkiem / akcją protestacyjną zorganizowaną poprzez zakładową organizację będącą samodzielnym związkiem zawodowym | str. 256
5. Odpowiedzialność za szkody wyrządzone strajkiem / akcją protestacyjną zorganizowaną poprzez zakładową organizację bez osobowości prawnej, będącą ogniwem związku ponadzakładowego | str. 257
6. Odpowiedzialność za szkody wyrządzone strajkiem / akcją protestacyjną zorganizowaną poprzez zakładową organizację z osobowością prawną, będącą ogniwem związku ponadzakładowego | str. 262
6.1. Zakładowa organizacja związkowa jako podmiot odpowiedzialny | str. 263
6.2. Zagrożenia wynikające z dochodzenia odpowiedzialności tylko z posiadajątku zakładowej organizacji związkowej | str. 266
6.3. Odpowiedzialność związku zawodowego za działania struktur zakładowych posiadających osobowość prawną | str. 270
6.3.1. Odpowiedzialność związku zawodowego na podstawie art. 416 k.c. | str. 273
6.3.1.1. Organy zakładowych organizacji związkowych jako organy samego związku zawodowego | str. 274
6.3.1.2. Konsekwencje uznania organów struktur zakładowych za organy związku zawodowego | str. 281
6.3.2. Odpowiedzialność związku zawodowego na podstawie art. 430 k.c. | str. 282
6.3.2.1. Powierzenie wykonania czynności | str. 284
6.3.2.2. Zwierzchnik – podwładny | str. 288
6.3.2.3. Prawo statutowe jako źródło stosunku zwierzchnictwa – podporządkowania | str. 289
6.3.3. Odpowiedzialność związku zawodowego na podstawie art. 422 k.c. | str. 296
6.4. Podmiot odpowiedzialny – rozważania de lege ferenda | str. 299
7. Zasadność i zakres odpowiedzialności odszkodowawczej – rozważania de lege ferenda | str. 304
7.1. Zakres szkód podlegających naprawieniu | str. 305
7.2. Zagrożenia związane z nieograniczoną odpowiedzialnością odszkodowawczą | str. 309
7.3. Funkcje odpowiedzialności odszkodowawczej | str. 312
7.4. Ograniczenie zasady pełnego odszkodowania jako instrument ochrony prawa do strajku i innych form protestu | str. 316
7.5. Kontrola legalności strajku jako instrument ochrony przed szkodami | str. 318
8. Odpowiedzialność z tytułu czynu nieuczciwej konkurencji | str. 325
9. Odpowiedzialność z tytułu prowadzenia działalności sprzecznej z ustawą | str. 330
9.1. Organizacja nielegalnego strajku lub innej formy protestu jako działalność sprzeczna z ustawą | str. 330
9.2. Sankcje z tytułu działalności sprzecznej z ustawą | str. 334
10. Wnioski | str. 338
Rozdział 5
Odpowiedzialność pracownika za strajk i inne formy pracowniczego protestu | str. 343
1. Uwagi wstępne | str. 343
2. Odpowiedzialność pracownicza za strajk i inną akcję protestacyjną | str. 344
2.1. Przesłanki odpowiedzialności | str. 346
2.1.1. Organizacja, kierowanie, udział w nielegalnym strajku / akcji protestacyjnej a naruszenie obowiązku pracowniczego | str. 346
2.1.2. Wina uczestnika, organizatora, kierującego nielegalnym strajkiem / akcją protestacyjną | str. 359
2.1.2.1. Wina organizatorów a wina zwykłych uczestników strajku | str. 361
2.1.2.2. Kryteria oceny stopnia winy pracownika | str. 372
2.2. Formy odpowiedzialności | str. 380
2.1.1. Odpowiedzialność porządkowa | str. 380
2.1.2. Odpowiedzialność materialna | str. 385
2.1.3. Rozwiązanie umowy o pracę | str. 388
2.3. Szczególna ochrona trwałości stosunku pracy działaczy związkowych a naruszenia prawa podczas organizacji akcji pracowniczej | str. 389
2.4. Odpowiedzialność w sferze świadczeń z ubezpieczenia społecznego, a także uprawnień
ze stosunku pracy | str. 407
2.5. Odpowiedzialność wynikająca z pragmatyk pracowniczych | str. 418
3. Odpowiedzialność cywilna za strajk i inną akcję protestacyjną | str. 424
3.1. Odpowiedzialność pracownika organizującego strajk / akcję protestacyjną bez upoważnienia związku zawodowego | str. 425
3.2. Odpowiedzialność pracownika organizującego strajk / akcję protestacyjną w imieniu związku zawodowego | str. 429
3.2.1. Stanowisko Sądu Najwyższego | str. 429
3.2.2. Podmiot odpowiedzialny w świetle ustawy o sporach zbiorowych | str. 431
3.2.3. Podmiot odpowiedzialny w świetle prawa cywilnego | str. 433
4. Odpowiedzialność karna za strajk i inną akcję protestacyjną | str. 446
4.1. Podmiot czynu zabronionego | str. 449
4.2. Kwalifikacja prawna czynów zabronionych | str. 451
4.3. Strona przedmiotowa odpowiedzialności karnej | str. 455
4.3.1. Znamiona czynu zabronionego w art. 26 ust. 1 i 2 u.r.s.z.. | str. 455
4.3.2. Określenie znamion przestępstw w art. 26 ust. 1 i 2 u.r.s.z. A zasada nullum crimen
sine lege | str. 457
4.4. Strona podmiotowa odpowiedzialności | str. 467
4.5. Zasadność i zakres odpowiedzialności karnej – rozważania de lege ferenda | str. 471
4.5.1. Podstawa i zasady kryminalizacji | str. 473
4.5.2. Ochrona dóbr prawnych jako aksjologiczna podstawa sankcji karnych w zbiorowych stosunkach pracy | str. 479
4.5.3. Sankcje karne za strajk i inne formy protestu a konstytucyjne i międzynarodowe zasady kryminalizacji | str. 483
5. Wnioski | str. 493
Zakończenie | str. 499
Bibliografia | str. 515
Orzecznictwo | str. 541
Druki sejmowe | str. 549
Wstęp | str. 17
Rozdział 1
Pojęcie i podstawy prawne odpowiedzialności za strajk i inne formy pracowniczego protestu | str. 25
1. Pojęcie odpowiedzialności prawnej | str. 25
2. Pojęcie strajku i innej formy pracowniczego protestu | str. 33
3. Ewolucja odpowiedzialności prawnej za strajk i inne formy pracowniczego protestu | str. 36
3.1. Okres międzywojenny (1918–1939) | str. 37
3.2. Okres 1945–1982 | str. 56
3.3. Okres 1982–1991 | str. 61
3.4. Okres od 1991 r. (stan obecny) | str. 65
4. Podstawy i ograniczenia odpowiedzialności za strajk i inne formy protestu w prawie międzynarodowym, europejskim i polskim | str. 72
4.1. Prawo do strajku i innych form protestu jako prawo (wolność) człowieka | str. 72
4.2. Uzasadnienie odpowiedzialności za strajk i inne formy protestu w świetle Konstytucji RP | str. 81
4.3. Ograniczenia odpowiedzialności za strajk i inne formy protestu w świetle Konstytucji RP | str. 86
4.4. Odpowiedzialność a prawo do strajku w świetle międzynarodowego prawa pracy | str. 92
5. Wnioski | str. 104
Rozdział 2
Zakres odpowiedzialności za strajk i inne formy pracowniczego protestu – uwagi ogólne | str. 107
1. Zakres podmiotowy odpowiedzialności za strajk i inną akcję protestacyjną | str. 107
1.1. Podmioty ponoszące odpowiedzialność | str. 108
1.1.1. Osoba, która w związku z pełnioną funkcją nie dopełnia obowiązków określonych w ustawie | str. 109
1.1.2. Osoba kierująca strajkiem / akcją protestacyjną | str. 110
1.1.3. Organizator strajku / akcji protestacyjnej | str. 118
1.1.4. Uczestnik strajku / akcji protestacyjnej | str. 128
1.2. Podmioty uprawnione do dochodzenia odpowiedzialności | str. 129
2. Zakres przedmiotowy odpowiedzialności za strajk i inną akcję protestacyjną | str. 134
2.1. Naruszenie ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych czy naruszenie jakiejkolwiek ustawy jako przesłanka odpowiedzialności? | str. 135
2.2. Bezprawność cywilna czy naruszenie ustawy jako przesłanka odpowiedzialności na podstawie art. 26 ust. 3 u.r.s.z.? | str. 144
2.3. Stopień naruszenia przepisów ustawy a zakres odpowiedzialności | str. 151
3. Reżim i zasada odpowiedzialności odszkodowawczej za strajk i inną akcję protestacyjną | str. 152
4. Wnioski | str. 160
Rozdział 3
Odpowiedzialność prawna za strajk i inne formy pracowniczego protestu w ujęciu prawnoporównawczym | str. 165
1. Uwagi wstępne | str. 165
2. Odpowiedzialność za strajk i inne formy protestu w Niemczech i Holandii | str. 166
2.1. Odpowiedzialność związku zawodowego | str. 168
2.2. Odpowiedzialność pracowników | str. 171
2.3. Środki prawne posiadające na celu zapobieżenie nielegalnej akcji zbiorowej | str. 173
3. Odpowiedzialność za strajk i inne formy protestu we Francji | str. 175
3.1. Odpowiedzialność związku zawodowego | str. 176
3.2. Odpowiedzialność pracowników | str. 182
3.3. Środki prawne mające na celu zapobieżenie nielegalnej akcji zbiorowej | str. 188
4. Odpowiedzialność za strajk i inne formy protestu w Belgii | str. 190
4.1. Odpowiedzialność związku zawodowego | str. 191
4.2. Odpowiedzialność pracowników | str. 191
4.3. Środki prawne mające na celu zapobieżenie nielegalnej akcji zbiorowej | str. 192
5. Odpowiedzialność za strajk i inne formy protestu w Hiszpanii | str. 194
5.1. Odpowiedzialność związku zawodowego | str. 195
5.2. Odpowiedzialność pracowników | str. 196
5.3. Środki prawne posiadające na celu zapobieżenie nielegalnej akcji zbiorowej | str. 197
6. Odpowiedzialność za strajk i inne formy protestu we Włoszech | str. 198
6.1. Odpowiedzialność związku zawodowego | str. 199
6.2. Odpowiedzialność pracowników | str. 201
6.3. Środki prawne posiadające na celu zapobieżenie nielegalnej akcji zbiorowej | str. 202
7. Odpowiedzialność za strajk i inne formy protestu w państwach nordyckich | str. 203
7.1. Odpowiedzialność związku zawodowego | str. 204
7.2. Odpowiedzialność pracowników | str. 208
7.3. Środki prawne posiadające na celu zapobieżenie nielegalnej akcji zbiorowej | str. 210
8. Odpowiedzialność za strajk i inne formy protestu w państwach Europy Środkowej | str. 212
8.1. Odpowiedzialność związku zawodowego | str. 213
8.2. Odpowiedzialność pracowników | str. 213
8.3. Środki prawne posiadające na celu zapobieżenie nielegalnej akcji zbiorowej | str. 216
9. Odpowiedzialność za strajk i inne formy protestu w państwach bałtyckich | str. 217
9.1. Odpowiedzialność związku zawodowego | str. 218
9.2. Odpowiedzialność pracowników | str. 219
9.3. Środki prawne posiadające na celu zapobieżenie nielegalnej akcji zbiorowej | str. 221
10. Odpowiedzialność za strajk i inne formy protestu w dużej Brytanii | str. 223
10.1. Odpowiedzialność związku zawodowego | str. 224
10.2. Odpowiedzialność pracowników | str. 226
10.3. Środki prawne mające na celu zapobieżenie nielegalnej akcji zbiorowej | str. 227
11. Wnioski | str. 229
Rozdział 4
Odpowiedzialność prawna związku zawodowego za strajk i inne formy pracowniczego protestu | str. 233
1. Uwagi wstępne | str. 233
2. Osobowość prawna związku zawodowego – jej skutki w sferze odpowiedzialności odszkodowawczej | str. 236
3. Przypisywanie związkowi zawodowemu skutków zachowania osób fizycznych | str. 245
3.1. Odpowiedzialność związku zawodowego za czyny własne | str. 246
3.2. Odpowiedzialność związku zawodowego za czyny cudze | str. 252
4. Odpowiedzialność za szkody wyrządzone strajkiem / akcją protestacyjną zorganizowaną poprzez zakładową organizację będącą samodzielnym związkiem zawodowym | str. 256
5. Odpowiedzialność za szkody wyrządzone strajkiem / akcją protestacyjną zorganizowaną poprzez zakładową organizację bez osobowości prawnej, będącą ogniwem związku ponadzakładowego | str. 257
6. Odpowiedzialność za szkody wyrządzone strajkiem / akcją protestacyjną zorganizowaną poprzez zakładową organizację z osobowością prawną, będącą ogniwem związku ponadzakładowego | str. 262
6.1. Zakładowa organizacja związkowa jako podmiot odpowiedzialny | str. 263
6.2. Zagrożenia wynikające z dochodzenia odpowiedzialności tylko z posiadajątku zakładowej organizacji związkowej | str. 266
6.3. Odpowiedzialność związku zawodowego za działania struktur zakładowych posiadających osobowość prawną | str. 270
6.3.1. Odpowiedzialność związku zawodowego na podstawie art. 416 k.c. | str. 273
6.3.1.1. Organy zakładowych organizacji związkowych jako organy samego związku zawodowego | str. 274
6.3.1.2. Konsekwencje uznania organów struktur zakładowych za organy związku zawodowego | str. 281
6.3.2. Odpowiedzialność związku zawodowego na podstawie art. 430 k.c. | str. 282
6.3.2.1. Powierzenie wykonania czynności | str. 284
6.3.2.2. Zwierzchnik – podwładny | str. 288
6.3.2.3. Prawo statutowe jako źródło stosunku zwierzchnictwa – podporządkowania | str. 289
6.3.3. Odpowiedzialność związku zawodowego na podstawie art. 422 k.c. | str. 296
6.4. Podmiot odpowiedzialny – rozważania de lege ferenda | str. 299
7. Zasadność i zakres odpowiedzialności odszkodowawczej – rozważania de lege ferenda | str. 304
7.1. Zakres szkód podlegających naprawieniu | str. 305
7.2. Zagrożenia związane z nieograniczoną odpowiedzialnością odszkodowawczą | str. 309
7.3. Funkcje odpowiedzialności odszkodowawczej | str. 312
7.4. Ograniczenie zasady pełnego odszkodowania jako instrument ochrony prawa do strajku i innych form protestu | str. 316
7.5. Kontrola legalności strajku jako instrument ochrony przed szkodami | str. 318
8. Odpowiedzialność z tytułu czynu nieuczciwej konkurencji | str. 325
9. Odpowiedzialność z tytułu prowadzenia działalności sprzecznej z ustawą | str. 330
9.1. Organizacja nielegalnego strajku lub innej formy protestu jako działalność sprzeczna z ustawą | str. 330
9.2. Sankcje z tytułu działalności sprzecznej z ustawą | str. 334
10. Wnioski | str. 338
Rozdział 5
Odpowiedzialność pracownika za strajk i inne formy pracowniczego protestu | str. 343
1. Uwagi wstępne | str. 343
2. Odpowiedzialność pracownicza za strajk i inną akcję protestacyjną | str. 344
2.1. Przesłanki odpowiedzialności | str. 346
2.1.1. Organizacja, kierowanie, udział w nielegalnym strajku / akcji protestacyjnej a naruszenie obowiązku pracowniczego | str. 346
2.1.2. Wina uczestnika, organizatora, kierującego nielegalnym strajkiem / akcją protestacyjną | str. 359
2.1.2.1. Wina organizatorów a wina zwykłych uczestników strajku | str. 361
2.1.2.2. Kryteria oceny stopnia winy pracownika | str. 372
2.2. Formy odpowiedzialności | str. 380
2.1.1. Odpowiedzialność porządkowa | str. 380
2.1.2. Odpowiedzialność materialna | str. 385
2.1.3. Rozwiązanie umowy o pracę | str. 388
2.3. Szczególna ochrona trwałości stosunku pracy działaczy związkowych a naruszenia prawa podczas organizacji akcji pracowniczej | str. 389
2.4. Odpowiedzialność w sferze świadczeń z ubezpieczenia społecznego, a także uprawnień
ze stosunku pracy | str. 407
2.5. Odpowiedzialność wynikająca z pragmatyk pracowniczych | str. 418
3. Odpowiedzialność cywilna za strajk i inną akcję protestacyjną | str. 424
3.1. Odpowiedzialność pracownika organizującego strajk / akcję protestacyjną bez upoważnienia związku zawodowego | str. 425
3.2. Odpowiedzialność pracownika organizującego strajk / akcję protestacyjną w imieniu związku zawodowego | str. 429
3.2.1. Stanowisko Sądu Najwyższego | str. 429
3.2.2. Podmiot odpowiedzialny w świetle ustawy o sporach zbiorowych | str. 431
3.2.3. Podmiot odpowiedzialny w świetle prawa cywilnego | str. 433
4. Odpowiedzialność karna za strajk i inną akcję protestacyjną | str. 446
4.1. Podmiot czynu zabronionego | str. 449
4.2. Kwalifikacja prawna czynów zabronionych | str. 451
4.3. Strona przedmiotowa odpowiedzialności karnej | str. 455
4.3.1. Znamiona czynu zabronionego w art. 26 ust. 1 i 2 u.r.s.z.. | str. 455
4.3.2. Określenie znamion przestępstw w art. 26 ust. 1 i 2 u.r.s.z. A zasada nullum crimen
sine lege | str. 457
4.4. Strona podmiotowa odpowiedzialności | str. 467
4.5. Zasadność i zakres odpowiedzialności karnej – rozważania de lege ferenda | str. 471
4.5.1. Podstawa i zasady kryminalizacji | str. 473
4.5.2. Ochrona dóbr prawnych jako aksjologiczna podstawa sankcji karnych w zbiorowych stosunkach pracy | str. 479
4.5.3. Sankcje karne za strajk i inne formy protestu a konstytucyjne i międzynarodowe zasady kryminalizacji | str. 483
5. Wnioski | str. 493
Zakończenie | str. 499
Bibliografia | str. 515
Orzecznictwo | str. 541
Druki sejmowe | str. 549
