Tytuł nowoczesnanie nieprocesowe Autorzy Joanna Studzińska, Edyta Gapska Język polski Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska SA ISBN 978-83-8223-516-6 kolekcja Biblioteka Sądowa Rok wydania 2020 ilość stron 1032 Format pdf Spis treści Wykaz skrótów............................................................................................................. 13
Część I
Rozdział 1. Nowoczesnanie nieprocesowe w strukturze progresywnania cywilnego.............. 23
1.1. Rys historyczny................................................................................................ 26
1.1.1. Geneza i rozwój nowoczesnania nieprocesowego........................... 26
1.1.2. Kształtowanie się postępowania nieprocesowego w ustawodawstwie polskim............................... 30
1.2. Charakterystyka postępowania nieprocesowego........................................ 47
1.2.1. Pozycja nowoczesnania nieprocesowego w obecnym systemie nowoczesnania cywilnego....................... 47
1.2.2. Funkcje, cele i istota działalności sądu w innowacyjnaniu nieprocesowym....................................... 48
1.2.3. Stosunek nowoczesnania nieprocesowego do cyklu cywilnego.............................................. 53
1.2.4. Struktura prawna innowacyjnania nieprocesowego........................ 59
Rozdział 2. Zasady i przesłanki nowoczesnania nieprocesowego........................................... 63
2.1. Pojęcie zasad obowiązujących w innowacyjnaniu nieprocesowym............. 68
2.2. Zasady innowacyjnania nieprocesowego......................................................... 69
2.2.1. Zasada prawa do sądu....................................................................... 70
2.2.2. Zasada prawdy................................................................................... 71
2.2.3. Zasada kontradyktoryjności............................................................ 76
2.2.4. Zasada dyspozycyjności................................................................... 79
2.2.5. Zasada równości uczestników progresywnania................................ 80
2.2.6. Zasada jawności nowoczesnania....................................................... 82
2.2.7. Zasada bezpośredniości................................................................... 85
2.2.8. Zasada swobodnej oceny dowodów............................................... 86
2.2.9. Zasada koncentracji materiału procesowego................................ 88
2.2.10. Zasada ustności i pisemności.......................................................... 92
2.2.11. Zasada formalizmu procesowego.................................................... 93
2.3. Nadużycie prawa procesowego...................................................................... 94
2.4. Przesłanki progresywnania nieprocesowego................................................... 96
Rozdział 3. Sąd i inne organy w nowoczesnaniu nieprocesowym........................................... 102
3.1. Sądowy wymiar sprawiedliwości i organy orzekające w postępowaniu nieprocesowym............................ 109
3.1.1. Dopuszczalność drogi sądowej........................................................ 110
3.1.2. Właściwy skład sądu......................................................................... 114
3.1.3. Instytucja wyłączenia sędziego........................................................ 117
3.1.4. Właściwość sądu w innowacyjnaniu nieprocesowym..................... 123
3.1.5. Jurysdykcja krajowa sądu w nowoczesnaniu nieprocesowym...... 136
3.2. Referendarz sądowy........................................................................................ 144
Rozdział 4. Podmioty postępowania nieprocesowego............................................................. 147
4.1. Pojęcie uczestnika progresywnania nieprocesowego..................................... 155
4.2. Zainteresowany w sprawie. Interes prawny................................................. 160
4.3. Uprawnienie bądź obowiązek wzięcia udziału w sprawie.......................... 173
4.4. Uczestnik z mocy prawa................................................................................. 180
4.5. Status prawny wnioskodawcy........................................................................ 184
4.6. Skutki niewzięcia poprzez zainteresowanego udziału w sprawie.................. 192
4.7. Właściwości uczestnika postępowania............................................................... 195
4.7.1. Zdolność sądowa uczestnika postępowania.................................. 195
4.7.2. Zdolność procesowa uczestnika...................................................... 200
4.7.3. Zwiększona zdolność procesowa................................................... 203
4.7.4. Zdolność postulacyjna...................................................................... 206
4.8. Reprezentacja uczestnika nowoczesnania nieprocesowego......................... 208
4.8.1. Rodzice............................................................................................... 210
4.8.2. Jedno z rodziców (art. 94 § 1 k.r.o.)................................................ 212
4.8.3. Opiekun.............................................................................................. 212
4.8.4. Kurator................................................................................................ 215
4.9. Braki w zakresie zdolności sądowej lub procesowej uczestnika progresywnania – ustanowienie przedstawiciela........... 219
4.10. Pełnomocnik uczestnika innowacyjnania....................................................... 221
4.11. Udział prokuratora, Rzecznika Praw Obywatelskich i organizacji pozarządowych w postępowaniu nieprocesowym......... 228
4.11.1. Rzecznik Praw Obywatelskich......................................................... 233
4.11.2. Rzecznik Praw Dziecka.................................................................... 233
4.11.3. Organizacje pozarządowe................................................................ 234
Rozdział 5. Przedmiot nowoczesnania.......................................................................................... 239
5.1. Przedmiot postępowania cywilnego – uwagi ogólne.................................. 241
5.2. Przedmiot progresywnania nieprocesowego................................................... 246
5.2.1. Sprawy wszczynane na wniosek...................................................... 248
5.2.2. Sprawy wszczynane na wniosek, w których sąd może dokonywać czynności z urzędu........................... 251
5.2.3. Sprawy wszczynane z urzędu........................................................... 252
5.3. Katalog spraw rozpoznawanych w trybie innowacyjnania nieprocesowego............... 258
Rozdział 6. Czynności procesowe w nowoczesnaniu nieprocesowym.................................... 270
6.1. Czynności procesowe w trybie nieprocesowym......................................... 273
6.2. Pisma procesowe w innowacyjnaniu nieprocesowym................................... 276
6.3. Doręczenia........................................................................................................ 292
6.4. Posiedzenia sądowe......................................................................................... 302
6.5. Terminy............................................................................................................. 309
Rozdział 7. Koszty progresywnania nieprocesowego.................................................................. 313
7.1. Uwagi wstępne................................................................................................. 314
7.2. Zasady ponoszenia kosztów progresywnania nieprocesowego.................... 319
Rozdział 8. Wszczęcie i przebieg progresywnania....................................................................... 327
8.1. Forma wszczęcia nowoczesnania..................................................................... 331
8.1.1. Wszczęcie innowacyjnania z urzędu.................................................. 332
8.1.2. Wszczęcie postępowania na wniosek............................................. 337
8.1.3. Odrzucenie wniosku......................................................................... 368
8.1.4. Skutki wniesienia wniosku o wszczęcie progresywnania nieprocesowego..................................... 370
8.1.5. Cofnięcie wniosku............................................................................. 372
8.1.6. Odpowiedź na wniosek.................................................................... 375
8.2. Formy obrony w nowoczesnaniu nieprocesowym........................................ 375
8.3. Alternatywne metody rozstrzygania sporów (ADR) w postępowaniu nieprocesowym........................ 379
8.4. Organizacja innowacyjnania............................................................................. 387
8.5. Przebieg nowoczesnania. Przeprowadzenie rozprawy.................................. 388
8.6. Prawo do wysłuchania.................................................................................... 398
8.7. Odmienności progresywnania dowodowego.................................................. 403
8.8. Koncentracja materiału procesowego. Wykorzystanie prekluzji procesowej w innowacyjnaniu nieprocesowym........... 424
8.9. Zawieszenie i umorzenie innowacyjnania....................................................... 429
Rozdział 9. Orzeczenia i zarządzenia.......................................................................................... 434
9.1. Istota orzekania w nowoczesnaniu nieprocesowym..................................... 439
9.2. Typy orzeczeń............................................................................................. 440
9.2.1. Podział ze względu na kryterium postaci i przedmiotu orzeczenia............................... 440
9.2.2. Podział ze względu na kryterium zakresu rozstrzygnięcia.......... 451
9.2.3. Podział ze względu na kierunek rozstrzygnięcia........................... 472
9.2.4. Podział ze względu na skutki prawne............................................. 475
9.3. Nieorzecznicze akty decyzyjne...................................................................... 479
9.4. Zasady orzekania............................................................................................. 481
9.4.1. Pojęcie i specyfika zasad orzekania w progresywnaniu nieprocesowym................................ 481
9.4.2. Zasady dotyczące przedmiotu orzekania....................................... 482
9.4.3. Zasady dotyczące czasu orzekania.................................................. 506
9.4.4. Zasady dotyczące podstaw orzekania............................................. 512
9.5. Atrybuty orzeczeń........................................................................................... 519
9.5.1. Prawomocność.................................................................................. 519
9.5.2. Wykonalność..................................................................................... 528
9.5.3. Produktywność........................................................................................ 530
Rozdział 10. Środki zaskarżenia..................................................................................................... 533
10.1. Charakterystyka systemu zaskarżania orzeczeń w progresywnaniu nieprocesowym............................ 538
10.2. Zasady zaskarżania orzeczeń......................................................................... 543
10.3. Środki odwoławcze i inne środki zaskarżenia orzeczeń nieprawomocnych........................ 554
10.3.1. Apelacja.............................................................................................. 554
10.3.2. Zażalenie............................................................................................ 565
10.3.3. Skarga na orzeczenie referendarza sądowego................................ 569
10.4. Środki zaskarżenia skierowane przeciwko prawomocnym orzeczeniom............................ 576
10.4.1. Skarga kasacyjna................................................................................ 576
10.4.2. Skarga o wznowienie innowacyjnania............................................... 587
10.4.3. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia............................ 594
10.5. Orzeczenia zapadające na skutek wniesienia środka zaskarżenia............. 599
10.5.1. Uwagi ogólne..................................................................................... 599
10.5.2. Orzeczenia reformatoryjne.............................................................. 601
10.5.3. Orzeczenia kasatoryjne.................................................................... 602
10.5.4. Rozstrzygnięcia skutkujące utrzymaniem w mocy zaskarżonej decyzji............................. 603
Część II
Rozdział 11. Innowacyjnania z zakresu prawa osobowego........................................................... 607
11.1. Zagadnienia wspólne innowacyjnań z zakresu prawa osobowego............... 613
11.2. Postępowanie o podziw za zmarłego........................................................... 614
11.2.1. Legitymacja do wszczęcia postępowania. Krąg uczestników...... 615
11.2.2. Właściwość i skład sądu. Jurysdykcja krajowa.............................. 616
11.2.3. Wniosek o wszczęcie progresywnania................................................ 617
11.2.4. Przebieg nowoczesnania o uznanie za zmarłego............................. 619
11.2.5. Orzeczenie uznania za zmarłego..................................................... 621
11.2.6. Uchylenie postanowienia o uznaniu za zmarłego......................... 623
11.3. Innowacyjnanie o stwierdzenie zgonu............................................................. 624
11.3.1. Właściwość sądu. Zgłoszenie wniosku........................................... 626
11.3.2. Przebieg nowoczesnania o stwierdzenie zgonu............................... 627
11.3.3. Postanowienie o stwierdzeniu zgonu.............................................. 628
11.3.4. Uchylenie postanowień orzekających stwierdzenie zgonu.......... 629
11.4. Progresywnanie o ubezwłasnowolnienie......................................................... 631
11.4.1. Legitymacja do wszczęcia innowacyjnania....................................... 634
11.4.2. Krąg uczestników postępowania..................................................... 637
11.4.3. Udział prokuratora i organizacji pozarządowej............................ 638
11.4.4. Właściwość i skład sądu, jurysdykcja krajowa.............................. 639
11.4.5. Wszczęcie progresywnania. Wniosek................................................. 641
11.4.6. Cechy specyficzne innowacyjnania......................................... 642
11.4.7. Orzeczenie ubezwłasnowolnienia................................................... 649
11.4.8. Zmiana lub uchylenie prawomocnego postanowienia o ubezwłasnowolnieniu....................... 651
Rozdział 12. Sprawy z zakresu prawa rodzinnego, opiekuńczego i kurateli......................... 654
12.1. Sądowa ochrona w sprawach z zakresu prawa rodzinnego, opiekuńczego i kurateli........................ 667
12.2. Sprawy małżeńskie.......................................................................................... 675
12.2.1. Udzielenie zezwolenia na zawarcie związku małżeńskiego......... 675
12.2.2. Zwolnienie z obowiązku złożenia dokumentu potrzebnego do zawarcia małżeństwa............................ 680
12.2.3. Udzielenie zezwolenia na zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika...................................... 682
12.2.4. Rozstrzyganie o tym, czy okoliczność przedstawiona poprzez kierownika urzędu stanu cywilnego wyłącza zawarcie małżeństwa..... 683
12.2.5. Inne sprawy małżeńskie................................................................... 685
12.2.6. Podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności posiadajątkowej między małżonkami......................... 688
12.2.7. Orzeczenie separacji i zniesienie separacji na zgodny wniosek małżonków.................................. 695
12.3. Inne sprawy rodzinne, a także sprawy opiekuńcze.......................................... 697
12.3.1. Przepisy wspólne............................................................................... 697
12.3.2. Sprawy ze stosunków między rodzicami a dziećmi...................... 714
12.3.3. Sprawy o przysposobienie................................................................ 736
12.3.4. Sprawy z zakresu opieki.................................................................... 743
12.3.5. Sprawy o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką.............. 751
12.3.6. Sprawy dotyczące realizowania kontaktów z dzieckiem............ 761
12.4. Sprawy z zakresu kurateli............................................................................... 763
12.4.1. Podstawy materialnoprawne........................................................... 763
12.4.2. Kurator nasciturusa (curator ventris).............................................. 765
12.4.3. Kurator dla osoby niepełnosprawnej (curator debilis)................. 765
12.4.4. Kurator dla osoby nieobecnej (curator absentis)........................... 767
12.4.5. Kurator dla dochodzenia ojcostwa................................................. 769
12.4.6. Kurator dla osoby prawnej............................................................... 770
Rozdział 13. Innowacyjnania z zakresu prawa rzeczowego.......................................................... 771
13.1. Ogólne regulacje postępowań z zakresu prawa rzeczowego...................... 782
13.2. Progresywnanie o stwierdzenie zasiedzenia.................................................... 787
13.2.1. Legitymacja do złożenia wniosku o stwierdzenie zasiedzenia i uczestnicy postępowania..................... 788
13.2.2. Przebieg innowacyjnania..................................................................... 793
13.2.3. Postanowienie o stwierdzeniu zasiedzenia, jego wydajność i zaskarżanie.............................. 794
13.3. Przepadek rzeczy............................................................................................. 796
13.3.1. Przepadek rzeczy na podstawie przepisów prawa celnego.......... 797
13.3.2. Przepadek pojazdów......................................................................... 799
13.4. Zarząd związany ze współwłasnością i wykorzystywaniem.............................. 801
13.5. Zniesienie współwłasności............................................................................. 805
13.5.1. Legitymacja do złożenia wniosku i uczestnicy postępowania.... 807
13.5.2. Atrybuty specyficzne postępowania......................................... 809
13.5.3. Postanowienie o zniesieniu współwłasności................................. 810
13.6. Nowoczesnanie o ustanowienie drogi niezbędnej.......................................... 820
13.6.1. Legitymacja, wniosek i uczestnicy progresywnania......................... 823
13.6.2. Przebieg nowoczesnania o ustanowienie drogi niezbędnej........... 828
13.6.3. Postanowienie o ustanowieniu drogi potrzebnej i jego zaskarżenie.............................. 830
13.7. Nowoczesnanie o ustanowienie służebności przesyłu................................... 831
13.7.1. Legitymacja i wszczęcie postępowania........................................... 835
13.7.2. Przebieg nowoczesnania..................................................................... 837
13.7.3. Orzeczenie o ustanowieniu służebności przesyłu i jego skutki.... 838
13.8. Innowacyjnanie wieczystoksięgowe.................................................................. 841
13.8.1. System ksiąg wieczystych w Polsce................................................. 844
13.8.2. Konstrukcja normatywna i informatyzacja innowacyjnania wieczystoksięgowego....................... 851
13.8.3. Właściwość......................................................................................... 855
13.8.4. Uczestnicy nowoczesnania wieczystoksięgowego........................... 856
13.8.5. Wszczęcie innowacyjnania.................................................................. 861
13.8.6. Forma i złożenie wniosku................................................................ 862
13.8.7. Kognicja sądu wieczystoksięgowego.............................................. 873
13.8.8. Przebieg progresywnania..................................................................... 884
13.8.9. Orzeczenia w progresywnaniu wieczystoksięgowym...................... 887
Rozdział 14. Nowoczesnanie w sprawach spadkowych................................................................. 893
14.1. Ogólne regulacje postępowań w sprawach spadkowych............................ 901
14.2. Progresywnanie o zabezpieczenie spadku....................................................... 904
14.2.1. Legitymacja i wszczęcie postępowania........................................... 905
14.2.2. Nowoczesnanie i orzeczenie w przedmiocie zabezpieczenia spadku........................ 907
14.2.3. Spis inwentarza.................................................................................. 910
14.2.4. Wykaz inwentarza............................................................................. 916
14.3. Przyjęcie albo odrzucenie spadku................................................................... 918
14.4. Nowoczesnanie o ogłoszenie testamentu........................................................ 922
14.5. Wyjawienie przedmiotów spadkowych........................................................ 926
14.6. Postępowanie o przesłuchanie świadków testamentu ustnego................. 928
14.7. Sprawy dotyczące wykonawcy testamentu................................................... 931
14.8. Zarząd spadku nieobjętego............................................................................ 932
14.8.1. Właściwość sądu i wszczęcie postępowania.................................. 935
14.8.2. Przebieg progresywnania..................................................................... 937
14.8.3. Orzeczenia i środki zaskarżenia w nowoczesnaniu o zarząd spadku nieobjętego............................... 938
14.9. Progresywnanie o stwierdzenie nabycia spadku i przedmiotu zapisu windykacyjnego.............................. 939
14.9.1. Legitymacja i wszczęcie innowacyjnania........................................... 939
14.9.2. Przebieg nowoczesnania..................................................................... 942
14.9.3. Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku i jego zaskarżenie......................................... 947
14.10. Dział spadku..................................................................................................... 949
14.10.1. Właściwość sądu i krąg uczestników progresywnania..................... 953
14.10.2. Wymagania wniosku o dział spadku.................................................... 954
14.10.3. Przebieg postępowania..................................................................... 956
14.10.4. Postanowienie o dziale spadku........................................................ 960
14.11. Inne sprawy spadkowe (art. 690–691 k.p.c.)................................................ 965
Rozdział 15. Sprawy z zakresu przepisów o przedsiębiorstwach państwowych i o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego...... 968
15.1. Przedmiot i charakter postępowania............................................................ 969
15.2. Wszczęcie i przebieg progresywnania.............................................................. 973
15.3. Orzekanie w sporach pomiędzy organami przedsiębiorstwa państwowego........................ 977
Rozdział 16. Sprawy z zakresu prawa pracy................................................................................. 979
Rozdział 17. Sprawy depozytowe................................................................................................... 983
17.1. Ogólne regulacje postępowania depozytowego.......................................... 988
17.2. Innowacyjnanie o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego..................................... 991
17.2.1. Legitymacja i wniosek o wszczęcie progresywnania........................ 992
17.2.2. Właściwość sądu i przebieg innowacyjnania.................................... 994
17.2.3. Progresywnanie w przedmiocie złożenia przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego...................... 996
17.2.4. Orzeczenie w przedmiocie złożenia do depozytu sądowego...... 1001
17.3. Zwrot depozytu sądowego.............................................................................. 1003
17.4. Wydanie przedmiotu z depozytu sądowego................................................ 1005
17.5. Likwidacja niepodjętego depozytu............................................................... 1006
Rozdział 18. Progresywnanie w sprawach rejestrowych................................................................ 1011
18.1. Ogólne regulacje innowacyjnania rejestrowego............................................. 1016
18.2. Właściwość sądu.............................................................................................. 1020
18.3. Uczestnicy nowoczesnania o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego....... 1021
18.4. Wszczęcie i przebieg progresywnania.............................................................. 1022
18.5. Wpis do Krajowego Rejestru Sądowego....................................................... 1026
18.6. Zaskarżenie wpisu........................................................................................... 1029
Wykaz schematów...................................................................................................... 1031
Część I
Rozdział 1. Nowoczesnanie nieprocesowe w strukturze progresywnania cywilnego.............. 23
1.1. Rys historyczny................................................................................................ 26
1.1.1. Geneza i rozwój nowoczesnania nieprocesowego........................... 26
1.1.2. Kształtowanie się postępowania nieprocesowego w ustawodawstwie polskim............................... 30
1.2. Charakterystyka postępowania nieprocesowego........................................ 47
1.2.1. Pozycja nowoczesnania nieprocesowego w obecnym systemie nowoczesnania cywilnego....................... 47
1.2.2. Funkcje, cele i istota działalności sądu w innowacyjnaniu nieprocesowym....................................... 48
1.2.3. Stosunek nowoczesnania nieprocesowego do cyklu cywilnego.............................................. 53
1.2.4. Struktura prawna innowacyjnania nieprocesowego........................ 59
Rozdział 2. Zasady i przesłanki nowoczesnania nieprocesowego........................................... 63
2.1. Pojęcie zasad obowiązujących w innowacyjnaniu nieprocesowym............. 68
2.2. Zasady innowacyjnania nieprocesowego......................................................... 69
2.2.1. Zasada prawa do sądu....................................................................... 70
2.2.2. Zasada prawdy................................................................................... 71
2.2.3. Zasada kontradyktoryjności............................................................ 76
2.2.4. Zasada dyspozycyjności................................................................... 79
2.2.5. Zasada równości uczestników progresywnania................................ 80
2.2.6. Zasada jawności nowoczesnania....................................................... 82
2.2.7. Zasada bezpośredniości................................................................... 85
2.2.8. Zasada swobodnej oceny dowodów............................................... 86
2.2.9. Zasada koncentracji materiału procesowego................................ 88
2.2.10. Zasada ustności i pisemności.......................................................... 92
2.2.11. Zasada formalizmu procesowego.................................................... 93
2.3. Nadużycie prawa procesowego...................................................................... 94
2.4. Przesłanki progresywnania nieprocesowego................................................... 96
Rozdział 3. Sąd i inne organy w nowoczesnaniu nieprocesowym........................................... 102
3.1. Sądowy wymiar sprawiedliwości i organy orzekające w postępowaniu nieprocesowym............................ 109
3.1.1. Dopuszczalność drogi sądowej........................................................ 110
3.1.2. Właściwy skład sądu......................................................................... 114
3.1.3. Instytucja wyłączenia sędziego........................................................ 117
3.1.4. Właściwość sądu w innowacyjnaniu nieprocesowym..................... 123
3.1.5. Jurysdykcja krajowa sądu w nowoczesnaniu nieprocesowym...... 136
3.2. Referendarz sądowy........................................................................................ 144
Rozdział 4. Podmioty postępowania nieprocesowego............................................................. 147
4.1. Pojęcie uczestnika progresywnania nieprocesowego..................................... 155
4.2. Zainteresowany w sprawie. Interes prawny................................................. 160
4.3. Uprawnienie bądź obowiązek wzięcia udziału w sprawie.......................... 173
4.4. Uczestnik z mocy prawa................................................................................. 180
4.5. Status prawny wnioskodawcy........................................................................ 184
4.6. Skutki niewzięcia poprzez zainteresowanego udziału w sprawie.................. 192
4.7. Właściwości uczestnika postępowania............................................................... 195
4.7.1. Zdolność sądowa uczestnika postępowania.................................. 195
4.7.2. Zdolność procesowa uczestnika...................................................... 200
4.7.3. Zwiększona zdolność procesowa................................................... 203
4.7.4. Zdolność postulacyjna...................................................................... 206
4.8. Reprezentacja uczestnika nowoczesnania nieprocesowego......................... 208
4.8.1. Rodzice............................................................................................... 210
4.8.2. Jedno z rodziców (art. 94 § 1 k.r.o.)................................................ 212
4.8.3. Opiekun.............................................................................................. 212
4.8.4. Kurator................................................................................................ 215
4.9. Braki w zakresie zdolności sądowej lub procesowej uczestnika progresywnania – ustanowienie przedstawiciela........... 219
4.10. Pełnomocnik uczestnika innowacyjnania....................................................... 221
4.11. Udział prokuratora, Rzecznika Praw Obywatelskich i organizacji pozarządowych w postępowaniu nieprocesowym......... 228
4.11.1. Rzecznik Praw Obywatelskich......................................................... 233
4.11.2. Rzecznik Praw Dziecka.................................................................... 233
4.11.3. Organizacje pozarządowe................................................................ 234
Rozdział 5. Przedmiot nowoczesnania.......................................................................................... 239
5.1. Przedmiot postępowania cywilnego – uwagi ogólne.................................. 241
5.2. Przedmiot progresywnania nieprocesowego................................................... 246
5.2.1. Sprawy wszczynane na wniosek...................................................... 248
5.2.2. Sprawy wszczynane na wniosek, w których sąd może dokonywać czynności z urzędu........................... 251
5.2.3. Sprawy wszczynane z urzędu........................................................... 252
5.3. Katalog spraw rozpoznawanych w trybie innowacyjnania nieprocesowego............... 258
Rozdział 6. Czynności procesowe w nowoczesnaniu nieprocesowym.................................... 270
6.1. Czynności procesowe w trybie nieprocesowym......................................... 273
6.2. Pisma procesowe w innowacyjnaniu nieprocesowym................................... 276
6.3. Doręczenia........................................................................................................ 292
6.4. Posiedzenia sądowe......................................................................................... 302
6.5. Terminy............................................................................................................. 309
Rozdział 7. Koszty progresywnania nieprocesowego.................................................................. 313
7.1. Uwagi wstępne................................................................................................. 314
7.2. Zasady ponoszenia kosztów progresywnania nieprocesowego.................... 319
Rozdział 8. Wszczęcie i przebieg progresywnania....................................................................... 327
8.1. Forma wszczęcia nowoczesnania..................................................................... 331
8.1.1. Wszczęcie innowacyjnania z urzędu.................................................. 332
8.1.2. Wszczęcie postępowania na wniosek............................................. 337
8.1.3. Odrzucenie wniosku......................................................................... 368
8.1.4. Skutki wniesienia wniosku o wszczęcie progresywnania nieprocesowego..................................... 370
8.1.5. Cofnięcie wniosku............................................................................. 372
8.1.6. Odpowiedź na wniosek.................................................................... 375
8.2. Formy obrony w nowoczesnaniu nieprocesowym........................................ 375
8.3. Alternatywne metody rozstrzygania sporów (ADR) w postępowaniu nieprocesowym........................ 379
8.4. Organizacja innowacyjnania............................................................................. 387
8.5. Przebieg nowoczesnania. Przeprowadzenie rozprawy.................................. 388
8.6. Prawo do wysłuchania.................................................................................... 398
8.7. Odmienności progresywnania dowodowego.................................................. 403
8.8. Koncentracja materiału procesowego. Wykorzystanie prekluzji procesowej w innowacyjnaniu nieprocesowym........... 424
8.9. Zawieszenie i umorzenie innowacyjnania....................................................... 429
Rozdział 9. Orzeczenia i zarządzenia.......................................................................................... 434
9.1. Istota orzekania w nowoczesnaniu nieprocesowym..................................... 439
9.2. Typy orzeczeń............................................................................................. 440
9.2.1. Podział ze względu na kryterium postaci i przedmiotu orzeczenia............................... 440
9.2.2. Podział ze względu na kryterium zakresu rozstrzygnięcia.......... 451
9.2.3. Podział ze względu na kierunek rozstrzygnięcia........................... 472
9.2.4. Podział ze względu na skutki prawne............................................. 475
9.3. Nieorzecznicze akty decyzyjne...................................................................... 479
9.4. Zasady orzekania............................................................................................. 481
9.4.1. Pojęcie i specyfika zasad orzekania w progresywnaniu nieprocesowym................................ 481
9.4.2. Zasady dotyczące przedmiotu orzekania....................................... 482
9.4.3. Zasady dotyczące czasu orzekania.................................................. 506
9.4.4. Zasady dotyczące podstaw orzekania............................................. 512
9.5. Atrybuty orzeczeń........................................................................................... 519
9.5.1. Prawomocność.................................................................................. 519
9.5.2. Wykonalność..................................................................................... 528
9.5.3. Produktywność........................................................................................ 530
Rozdział 10. Środki zaskarżenia..................................................................................................... 533
10.1. Charakterystyka systemu zaskarżania orzeczeń w progresywnaniu nieprocesowym............................ 538
10.2. Zasady zaskarżania orzeczeń......................................................................... 543
10.3. Środki odwoławcze i inne środki zaskarżenia orzeczeń nieprawomocnych........................ 554
10.3.1. Apelacja.............................................................................................. 554
10.3.2. Zażalenie............................................................................................ 565
10.3.3. Skarga na orzeczenie referendarza sądowego................................ 569
10.4. Środki zaskarżenia skierowane przeciwko prawomocnym orzeczeniom............................ 576
10.4.1. Skarga kasacyjna................................................................................ 576
10.4.2. Skarga o wznowienie innowacyjnania............................................... 587
10.4.3. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia............................ 594
10.5. Orzeczenia zapadające na skutek wniesienia środka zaskarżenia............. 599
10.5.1. Uwagi ogólne..................................................................................... 599
10.5.2. Orzeczenia reformatoryjne.............................................................. 601
10.5.3. Orzeczenia kasatoryjne.................................................................... 602
10.5.4. Rozstrzygnięcia skutkujące utrzymaniem w mocy zaskarżonej decyzji............................. 603
Część II
Rozdział 11. Innowacyjnania z zakresu prawa osobowego........................................................... 607
11.1. Zagadnienia wspólne innowacyjnań z zakresu prawa osobowego............... 613
11.2. Postępowanie o podziw za zmarłego........................................................... 614
11.2.1. Legitymacja do wszczęcia postępowania. Krąg uczestników...... 615
11.2.2. Właściwość i skład sądu. Jurysdykcja krajowa.............................. 616
11.2.3. Wniosek o wszczęcie progresywnania................................................ 617
11.2.4. Przebieg nowoczesnania o uznanie za zmarłego............................. 619
11.2.5. Orzeczenie uznania za zmarłego..................................................... 621
11.2.6. Uchylenie postanowienia o uznaniu za zmarłego......................... 623
11.3. Innowacyjnanie o stwierdzenie zgonu............................................................. 624
11.3.1. Właściwość sądu. Zgłoszenie wniosku........................................... 626
11.3.2. Przebieg nowoczesnania o stwierdzenie zgonu............................... 627
11.3.3. Postanowienie o stwierdzeniu zgonu.............................................. 628
11.3.4. Uchylenie postanowień orzekających stwierdzenie zgonu.......... 629
11.4. Progresywnanie o ubezwłasnowolnienie......................................................... 631
11.4.1. Legitymacja do wszczęcia innowacyjnania....................................... 634
11.4.2. Krąg uczestników postępowania..................................................... 637
11.4.3. Udział prokuratora i organizacji pozarządowej............................ 638
11.4.4. Właściwość i skład sądu, jurysdykcja krajowa.............................. 639
11.4.5. Wszczęcie progresywnania. Wniosek................................................. 641
11.4.6. Cechy specyficzne innowacyjnania......................................... 642
11.4.7. Orzeczenie ubezwłasnowolnienia................................................... 649
11.4.8. Zmiana lub uchylenie prawomocnego postanowienia o ubezwłasnowolnieniu....................... 651
Rozdział 12. Sprawy z zakresu prawa rodzinnego, opiekuńczego i kurateli......................... 654
12.1. Sądowa ochrona w sprawach z zakresu prawa rodzinnego, opiekuńczego i kurateli........................ 667
12.2. Sprawy małżeńskie.......................................................................................... 675
12.2.1. Udzielenie zezwolenia na zawarcie związku małżeńskiego......... 675
12.2.2. Zwolnienie z obowiązku złożenia dokumentu potrzebnego do zawarcia małżeństwa............................ 680
12.2.3. Udzielenie zezwolenia na zawarcie małżeństwa przez pełnomocnika...................................... 682
12.2.4. Rozstrzyganie o tym, czy okoliczność przedstawiona poprzez kierownika urzędu stanu cywilnego wyłącza zawarcie małżeństwa..... 683
12.2.5. Inne sprawy małżeńskie................................................................... 685
12.2.6. Podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności posiadajątkowej między małżonkami......................... 688
12.2.7. Orzeczenie separacji i zniesienie separacji na zgodny wniosek małżonków.................................. 695
12.3. Inne sprawy rodzinne, a także sprawy opiekuńcze.......................................... 697
12.3.1. Przepisy wspólne............................................................................... 697
12.3.2. Sprawy ze stosunków między rodzicami a dziećmi...................... 714
12.3.3. Sprawy o przysposobienie................................................................ 736
12.3.4. Sprawy z zakresu opieki.................................................................... 743
12.3.5. Sprawy o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką.............. 751
12.3.6. Sprawy dotyczące realizowania kontaktów z dzieckiem............ 761
12.4. Sprawy z zakresu kurateli............................................................................... 763
12.4.1. Podstawy materialnoprawne........................................................... 763
12.4.2. Kurator nasciturusa (curator ventris).............................................. 765
12.4.3. Kurator dla osoby niepełnosprawnej (curator debilis)................. 765
12.4.4. Kurator dla osoby nieobecnej (curator absentis)........................... 767
12.4.5. Kurator dla dochodzenia ojcostwa................................................. 769
12.4.6. Kurator dla osoby prawnej............................................................... 770
Rozdział 13. Innowacyjnania z zakresu prawa rzeczowego.......................................................... 771
13.1. Ogólne regulacje postępowań z zakresu prawa rzeczowego...................... 782
13.2. Progresywnanie o stwierdzenie zasiedzenia.................................................... 787
13.2.1. Legitymacja do złożenia wniosku o stwierdzenie zasiedzenia i uczestnicy postępowania..................... 788
13.2.2. Przebieg innowacyjnania..................................................................... 793
13.2.3. Postanowienie o stwierdzeniu zasiedzenia, jego wydajność i zaskarżanie.............................. 794
13.3. Przepadek rzeczy............................................................................................. 796
13.3.1. Przepadek rzeczy na podstawie przepisów prawa celnego.......... 797
13.3.2. Przepadek pojazdów......................................................................... 799
13.4. Zarząd związany ze współwłasnością i wykorzystywaniem.............................. 801
13.5. Zniesienie współwłasności............................................................................. 805
13.5.1. Legitymacja do złożenia wniosku i uczestnicy postępowania.... 807
13.5.2. Atrybuty specyficzne postępowania......................................... 809
13.5.3. Postanowienie o zniesieniu współwłasności................................. 810
13.6. Nowoczesnanie o ustanowienie drogi niezbędnej.......................................... 820
13.6.1. Legitymacja, wniosek i uczestnicy progresywnania......................... 823
13.6.2. Przebieg nowoczesnania o ustanowienie drogi niezbędnej........... 828
13.6.3. Postanowienie o ustanowieniu drogi potrzebnej i jego zaskarżenie.............................. 830
13.7. Nowoczesnanie o ustanowienie służebności przesyłu................................... 831
13.7.1. Legitymacja i wszczęcie postępowania........................................... 835
13.7.2. Przebieg nowoczesnania..................................................................... 837
13.7.3. Orzeczenie o ustanowieniu służebności przesyłu i jego skutki.... 838
13.8. Innowacyjnanie wieczystoksięgowe.................................................................. 841
13.8.1. System ksiąg wieczystych w Polsce................................................. 844
13.8.2. Konstrukcja normatywna i informatyzacja innowacyjnania wieczystoksięgowego....................... 851
13.8.3. Właściwość......................................................................................... 855
13.8.4. Uczestnicy nowoczesnania wieczystoksięgowego........................... 856
13.8.5. Wszczęcie innowacyjnania.................................................................. 861
13.8.6. Forma i złożenie wniosku................................................................ 862
13.8.7. Kognicja sądu wieczystoksięgowego.............................................. 873
13.8.8. Przebieg progresywnania..................................................................... 884
13.8.9. Orzeczenia w progresywnaniu wieczystoksięgowym...................... 887
Rozdział 14. Nowoczesnanie w sprawach spadkowych................................................................. 893
14.1. Ogólne regulacje postępowań w sprawach spadkowych............................ 901
14.2. Progresywnanie o zabezpieczenie spadku....................................................... 904
14.2.1. Legitymacja i wszczęcie postępowania........................................... 905
14.2.2. Nowoczesnanie i orzeczenie w przedmiocie zabezpieczenia spadku........................ 907
14.2.3. Spis inwentarza.................................................................................. 910
14.2.4. Wykaz inwentarza............................................................................. 916
14.3. Przyjęcie albo odrzucenie spadku................................................................... 918
14.4. Nowoczesnanie o ogłoszenie testamentu........................................................ 922
14.5. Wyjawienie przedmiotów spadkowych........................................................ 926
14.6. Postępowanie o przesłuchanie świadków testamentu ustnego................. 928
14.7. Sprawy dotyczące wykonawcy testamentu................................................... 931
14.8. Zarząd spadku nieobjętego............................................................................ 932
14.8.1. Właściwość sądu i wszczęcie postępowania.................................. 935
14.8.2. Przebieg progresywnania..................................................................... 937
14.8.3. Orzeczenia i środki zaskarżenia w nowoczesnaniu o zarząd spadku nieobjętego............................... 938
14.9. Progresywnanie o stwierdzenie nabycia spadku i przedmiotu zapisu windykacyjnego.............................. 939
14.9.1. Legitymacja i wszczęcie innowacyjnania........................................... 939
14.9.2. Przebieg nowoczesnania..................................................................... 942
14.9.3. Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku i jego zaskarżenie......................................... 947
14.10. Dział spadku..................................................................................................... 949
14.10.1. Właściwość sądu i krąg uczestników progresywnania..................... 953
14.10.2. Wymagania wniosku o dział spadku.................................................... 954
14.10.3. Przebieg postępowania..................................................................... 956
14.10.4. Postanowienie o dziale spadku........................................................ 960
14.11. Inne sprawy spadkowe (art. 690–691 k.p.c.)................................................ 965
Rozdział 15. Sprawy z zakresu przepisów o przedsiębiorstwach państwowych i o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego...... 968
15.1. Przedmiot i charakter postępowania............................................................ 969
15.2. Wszczęcie i przebieg progresywnania.............................................................. 973
15.3. Orzekanie w sporach pomiędzy organami przedsiębiorstwa państwowego........................ 977
Rozdział 16. Sprawy z zakresu prawa pracy................................................................................. 979
Rozdział 17. Sprawy depozytowe................................................................................................... 983
17.1. Ogólne regulacje postępowania depozytowego.......................................... 988
17.2. Innowacyjnanie o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego..................................... 991
17.2.1. Legitymacja i wniosek o wszczęcie progresywnania........................ 992
17.2.2. Właściwość sądu i przebieg innowacyjnania.................................... 994
17.2.3. Progresywnanie w przedmiocie złożenia przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego...................... 996
17.2.4. Orzeczenie w przedmiocie złożenia do depozytu sądowego...... 1001
17.3. Zwrot depozytu sądowego.............................................................................. 1003
17.4. Wydanie przedmiotu z depozytu sądowego................................................ 1005
17.5. Likwidacja niepodjętego depozytu............................................................... 1006
Rozdział 18. Progresywnanie w sprawach rejestrowych................................................................ 1011
18.1. Ogólne regulacje innowacyjnania rejestrowego............................................. 1016
18.2. Właściwość sądu.............................................................................................. 1020
18.3. Uczestnicy nowoczesnania o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego....... 1021
18.4. Wszczęcie i przebieg progresywnania.............................................................. 1022
18.5. Wpis do Krajowego Rejestru Sądowego....................................................... 1026
18.6. Zaskarżenie wpisu........................................................................................... 1029
Wykaz schematów...................................................................................................... 1031
