Tytuł Roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej poprzez naruszenie prawa konkurencji. Komentarz Autorzy Paweł Podrecki, Maciej Bernatt, Monika Namysłowska, Agata Jurkowska-Gomułka, Anna Piszcz, Małgorzata Modzelewska, Aleksander Stawicki, Bartosz Turno, Maciej Gac, Piotr Paśnik, Dominik Wolski Język polski Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska SA ISBN 978-83-8160-012-5 linia Komentarze użyteczne Rok wydania 2018 ilość stron 508 Format pdf Spis treści Wykaz skrótów | str. 23
Wprowadzenie | str. 27
Ustawa z dnia 21 kwietnia 2017 r. O roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej poprzez naruszenie prawa konkurencji | str. 33
Rozdział 1. Przepisy ogólne | str. 35
Artykuł 1 [Przedmiot ustawy] | str. 35
1. Naprawienie szkody wyrządzonej poprzez naruszenie prawa konkurencji w prawie UE | str. 35
1.1. Stan przed projektem dyrektywy odszkodowawczej | str. 35
1.2. Dyrektywa odszkodowawcza | str. 38
1.3. Implementacja dyrektywy odszkodowawczej | str. 41
2. Zakres spraw dostosowywanych ustawą o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej poprzez naruszenie prawa konkurencji | str. 42
2.1. Zasady odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez naruszenie prawa konkurencji | str. 42
2.1.1. Prawo konkurencji | str. 42
2.1.2. Naruszenie prawa konkurencji | str. 44
2.1.3. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną poprzez naruszenie prawa konkurencji oraz podmiot odpowiedzialny | str. 46
2.1.4. Przesłanki odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną poprzez naruszenie prawa konkurencji | str. 49
2.1.5. Solidarna odpowiedzialność | str. 52
2.1.6. Przedawnienie roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej poprzez naruszenie prawa konkurencji | str. 53
2.2. Zasady dochodzenia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej poprzez naruszenie prawa konkurencji w nowoczesnaniu cywilnym | str. 53
2.2.1. Podmioty w nowoczesnaniu o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji | str. 53
2.2.2. Postępowanie o naprawienie szkody wyrządzonej poprzez naruszenie prawa konkurencji | str. 54
3. Sprawy nieuregulowane ustawą | str. 57
3.1. Inne typy odpowiedzialności i roszczeń | str. 57
3.1.1. Uwagi wprowadzające | str. 57
3.1.2. Roszczenie o zaniechanie | str. 58
3.1.3. Odszkodowawcza odpowiedzialność kontraktowa | str. 58
3.1.4. Sankcja nieważności i roszczenia z bezpodstawnego wzbogacenia | str. 61
3.2. Zasady dochodzenia roszczeń w postępowaniu grupowym | str. 62
Artykuł 2 [Definicje ustawowe] | str. 70
1. Naruszenie prawa konkurencji | str. 72
1.1. Relacja pomiędzy pojęciami „naruszenie prawa konkurencji”, a także „praktyka ograniczająca konkurencję” | str. 72
1.2. Warianty „naruszeń konkurencji” | str. 73
1.2.1. Porozumienia ograniczające konkurencję | str. 74
1.2.2. Nadużycie pozycji dominującej | str. 76
1.3. Relacja między polskim i unijnym prawem konkurencji | str. 77
2. Przedsiębiorca | str. 79
2.1. Uwagi wprowadzające | str. 79
2.2. Definicja w art. 4 pkt 1 u.o.k.k. | str. 80
2.3. Przedsiębiorca w rozumieniu przepisów Prawa przedsiębiorców | str. 81
2.4. Podmiot działający w sferze funkcjonalności publicznej | str. 82
2.5. Osoba fizyczna | str. 83
2.6. Związek przedsiębiorców | str. 84
3. Kartel | str. 85
3.1. Uwaga wprowadzająca | str. 85
3.2. Dotychczasowy sposób rozumienia kartelu w orzecznictwie i piśmiennictwie | str. 86
3.3. Definicja kartelu zawarta w ustawie | str. 87
3.3.1. Kartel jako porozumienie horyzontalne | str. 87
3.3.2. Otwarty katalog naruszeń kartelowych | str. 89
3.3.3. Kwestia sekretności naruszenia | str. 90
4. Sprawca naruszenia | str. 92
5. Organ ochrony konkurencji | str. 92
6. Program łagodzenia kar | str. 93
6.1. Uwagi wstępne | str. 93
6.2. Kontekst systemowy | str. 94
6.3. Naruszenie zakazu z art. 101 TFUE albo z art. 6 u.o.k.k. | str. 96
6.4. Uczestnik tajnego kartelu | str. 97
6.5. Współpraca z organem ochrony konkurencji | str. 98
6.6. Organ ochrony konkurencji | str. 99
6.7. Zwolnienie z kary pieniężnej lub jej obniżenie | str. 100
6.8. Decyzja o zwolnieniu z kary pieniężnej lub jej obniżeniu lub zaprzestanie prowadzenia nowoczesnania | str. 100
7. Oświadczenie w ramach programu łagodzenia kar | str. 101
7.1. Uwagi wstępne | str. 101
7.2. Kontekst systemowy | str. 102
7.3. Oświadczenie | str. 102
7.4. Dowody albo informacje | str. 103
7.5. Przedsiębiorca lub osoba fizyczna niebędąca przedsiębiorcą | str. 104
7.6. Przedstawienie dowodów lub danych | str. 105
7.7. Wyłączenie wcześniej istniejących danych | str. 107
8. Wcześniej istniejące informacje | str. 108
8.1. Uwagi wstępne | str. 108
8.2. Kontekst systemowy | str. 108
8.3. Dowody albo dane | str. 108
8.4. Dowody albo informacje istniejące niezależnie od nowoczesnania przed organem ochrony konkurencji | str. 109
9. Propozycja ugodowa | str. 110
9.1. Uwagi wstępne | str. 110
9.2. Kontekst systemowy | str. 111
9.3. Oświadczenie przedsiębiorcy | str. 111
9.4. Treść oświadczenia przedsiębiorcy | str. 114
9.4.1. Treść oświadczenia a art. 10a rozporządzenia 773/2004 | str. 114
9.4.2. Treść oświadczenia a art. 89a u.o.k.k. | str. 114
9.5. Cel oświadczenia | str. 116
9.6. Sposób złożenia oświadczenia | str. 117
10. Podmiot zwolniony z kary | str. 118
11. Nadmierne obciążenie | str. 121
11.1. Krzywdzącość naruszeń prawa konkurencji | str. 121
11.2. Analiza counterfactual jako podstawa dla określenia nadmiernego obciążenia | str. 123
11.3. Metody i techniki pomocne w określaniu counterfactual i szacowaniu nadmiernego obciążenia | str. 129
11.4. Umbrella eff ect a nadmierne obciążenie | str. 132
11.5. Empiryczne badania nad nadmiernym obciążeniem wywoływanym poprzez kartele | str. 133
12. Ugoda | str. 135
13. Nabywca bezpośredni | str. 137
14. Nabywca pośredni | str. 139
15. Dostawca bezpośredni | str. 141
16. Dostawca pośredni | str. 145
17. Mały przeciętny przedsiębiorca | str. 148
Rozdział 2. Zasady odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną poprzez naruszenie prawa konkurencji | str. 152
Artykuł 3 [Odpowiedzialność na zasadzie winy] | str. 152
1. Uwagi wstępne | str. 152
2. Uwagi szczegółowe | str. 153
2.1. Zobowiązany do naprawienia szkody | str. 153
2.2. Uprawiony do żądania naprawienia szkody | str. 154
2.3. Przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej | str. 156
2.3.1. Zawinione naruszenie prawa konkurencji | str. 156
2.3.2. Szkoda | str. 160
2.3.3. Nieważność czynności prawnej a art. 3 u.r.n.s. | str. 165
2.3.4. Związek przyczynowy | str. 166
Artykuł 4 [Domniemanie przerzucenia nadmiernego obciążenia na nabywcę pośredniego] | str. 167
Artykuł 5 [Odpowiedzialność solidarna małego średniego przedsiębiorcy albo podmiotu zwolnionego z kary] | str. 174
1. Uwagi wprowadzające | str. 175
1.1. Zakres regulacji | str. 175
1.2. Zasada odpowiedzialności solidarnej | str. 176
1.3. Odpowiedzialność sui generis | str. 176
1.4. Sprawność i równoważność | str. 177
2. Zasada odpowiedzialności solidarnej | str. 177
2.1. Kodeksowe przepisy o odpowiedzialności solidarnej | str. 177
2.2. Zakres odpowiedzialności | str. 178
2.3. Podstawy odpowiedzialności | str. 179
2.4. Przypisanie odpowiedzialności | str. 179
2.5. Przesłanki odpowiedzialności | str. 180
2.6. Postacie niedozwolonych działań | str. 180
2.7. Szkoda | str. 181
2.8. Związek przyczynowy | str. 181
2.9. Wielość przyczyn szkody | str. 182
2.10. Bezwzględny charakter solidarności | str. 182
3. Zasada pełnego odszkodowania i roszczenia regresowe | str. 183
3.1. Zasada pełnego odszkodowania | str. 183
3.2. Stosunki zewnętrzne i wewnętrzne dłużników solidarnych | str. 184
3.3. Regres | str. 184
3.4. Charakterystyka regresu | str. 185
3.5. Ograniczenie odpowiedzialności | str. 186
3.6. Wyłączenia odpowiedzialności w prawie konkurencji | str. 186
4. Ograniczenia odpowiedzialności odszkodowawczej nieznacznych średnich przedsiębiorstw (MŚP) | str. 187
4.1. Podmiotowe ograniczenia odpowiedzialności MŚP w stosunku do własnych nabywców bezpośrednich i pośrednich | str. 187
4.1.1. Zasady odpowiedzialności solidarnej MŚP | str. 187
4.1.2. Ograniczenia podmiotowe | str. 187
4.1.3. Pojęcie MŚP | str. 188
4.1.4. Pojęcie nabywcy bezpośredniego i pośredniego | str. 188
4.1.5. Zakres ograniczenia odpowiedzialności | str. 189
4.1.6. Uzasadnienie ograniczenia odpowiedzialności MŚP | str. 189
4.2. Przesłanki przedmiotowe ograniczenia odpowiedzialności MŚP (bagatelność udziału w rynku, zagrożenie wydajności ekonomicznej i utraty wartości przedsiębiorstwa) | str. 190
4.2.1. Przesłanki ekonomiczne | str. 190
4.2.2. Przesłanka udziału w rynku | str. 191
4.2.3. Ciężar dowodu | str. 191
4.2.4. Przesłanka zagrożenia skuteczności ekonomicznej | str. 192
4.2.5. Sposób implementacji i forum shopping | str. 192
4.2.6. Orzecznictwo TSUE | str. 193
4.3. Wyłączenia ograniczenia odpowiedzialności MŚP (sprawstwo kierownicze, zachęcane do naruszenia, uprzednie zachwyt za sprawcę naruszenia prawa konkurencji) | str. 193
4.3.1. Wyłączenie ograniczenia odpowiedzialności | str. 193
4.3.2. Sprawstwo kierownicze | str. 194
4.3.3. Szczególna ocena sprawstwa kierowniczego | str. 194
4.4. Zasada pełnego odszkodowania i ograniczenie odpowiedzialności MŚP | str. 195
4.4.1. Ograniczenie odpowiedzialności MŚP | str. 195
4.4.2. Względna odpowiedzialność za szkodę | str. 195
4.4.3. Skutki ograniczenia odpowiedzialności MŚP | str. 196
5. Szczególne zasady odpowiedzialności solidarnej dla podmiotów zwolnionych z kary | str. 197
5.1. Zakres solidarnej odpowiedzialności osoby zwolnionej z kary wobec nabywców albo dostawców bezpośrednich lub pośrednich | str. 197
5.1.1. Ograniczenie odpowiedzialności podmiotu zwolnionego z kary | str. 197
5.1.2. Zakres ograniczenia | str. 198
5.1.3. Uzasadnienia ograniczenia | str. 198
5.2. Ograniczenie odpowiedzialności solidarnej osoby zwolnionej z kary wobec innych poszkodowanych (zasada subsydiarności) | str. 199
5.2.1. Odpowiedzialność subsydiarna | str. 199
5.2.2. Względna odpowiedzialność podmiotów zwolnionych z kary | str. 199
5.2.3. Stosunki wewnętrzne i zewnętrzne | str. 200
5.2.4. Implementacja dyrektywy odszkodowawczej | str. 200
5.2.5. Odpowiedzialność sui generis | str. 201
5.2.6. Uzasadnienie ograniczenia odpowiedzialności – podsumowanie | str. 201
Artykuł 6 [Ugoda z jednym ze sprawców naruszenia a żądanie naprawienia szkody od pozostałych sprawców naruszenia] | str. 202
1. Zasada | str. 203
2. Solidarna odpowiedzialność podmiotów dopuszczających się praktyki ograniczającej konkurencję | str. 204
3. Pomniejszenie wartości odszkodowania w wyniku zawarcia ugody: przesłanki | str. 205
3.1. Zawarcie ugody | str. 205
3.2. Zasada redukcji odszkodowania w związku z ugodą zawartą z jednym ze współsprawców | str. 206
3.3. Wartość redukcji | str. 207
3.4. Wina jako przesłanka ustalenia „udziału względnego” współsprawcy | str. 208
3.5. Stopień przyczynienia jako przesłanka ustalenia „udziału względnego” współsprawcy | str. 209
3.6. Inne (specyficzne) czynniki, które mogą posiadać wpływ na wartość „udziału względnego” współsprawcy | str. 209
4. Modyfikacja zasady i odstępstwo od modyfikacji | str. 210
4.1. Kompozycja normy | str. 210
4.2. Przesłanki dochodzenia odszkodowania od współsprawcy, który zawarł ugodę | str. 210
4.2.1. „Niemożność” zaspokojenia | str. 210
4.2.2. Brak zrzeczenia w ugodzie | str. 211
5. Uwagi do rozliczeń regresowych pomiędzy współsprawcami | str. 213
Artykuł 7 [Domniemanie wyrządzenia szkody naruszeniem prawa konkurencji] | str. 214
1. Uwagi wstępne | str. 214
2. Uwagi szczegółowe | str. 217
2.1. Naruszenie prawa konkurencji a szkoda | str. 217
2.2. Charakter prawny domniemania z art. 7 u.r.n.s. | str. 218
Artykuł 8 [Odsetki ustawowe należne poszkodowanemu] | str. 223
1. Dyrektywa odszkodowawcza | str. 223
1.1. Odsetki a pełne odszkodowanie | str. 223
1.2. Okres uwzględniany przy obliczaniu odsetek | str. 224
2. Rozwiązanie krajowe | str. 224
2.1. Zasada | str. 224
2.2. Wyjątek | str. 226
2.3. Implementacja przepisów dyrektywy odszkodowawczej | str. 227
2.4. Odsetki w sytuacji odszkodowania według cen z daty innej aniżeli data ustalenia odszkodowania | str. 228
Artykuł 9 [Przedawnienie] | str. 228
1. Uwagi wstępne | str. 229
2. Uwagi szczegółowe | str. 235
2.1. Termin przedawnienia | str. 235
2.2. Bieg terminu przedawnienia | str. 236
2.2.1. Początek biegu terminu przedawnienia | str. 236
2.2.2. Przedawnienie roszczenia o zapłatę odsetek | str. 242
2.2.3. Zawieszenie i przerwanie biegu terminu przedawnienia | str. 244
Artykuł 10 [użytkowanie przepisów k.c. O czynach niedozwolonych] | str. 253
1. Uwagi ogólne | str. 254
2. Uwagi szczegółowe | str. 255
Rozdział 3. Zasady dochodzenia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji w innowacyjnaniu cywilnym | str. 258
Artykuł 11 [Właściwość rzeczowa sądów okręgowych] | str. 258
1. Dyrektywa odszkodowawcza | str. 258
1.1. Stosunek dyrektywy do kwestii cechy sądu krajowego | str. 258
1.2. Pojęcie sądu krajowego | str. 259
2. Dobór modelu cechy sądu poprzez ustawodawcę | str. 259
2.1. Uzasadnienie wyboru modelu parametry sądu | str. 259
2.2. Inne potencjalne rozwiązania | str. 260
3. Właściwość rzeczowa sądów począwszy od 27.06.2017 r. | str. 265
3.1. Określenie i zakres parametry rzeczowej | str. 265
3.2. Sprawy gospodarcze | str. 267
3.3. Właściwość rzeczowa sądów w przypadku innowacyjnania grupowego | str. 269
4. Właściwość rzeczowa sądów przed 27.06.2017 r. | str. 270
4.1. Sądy rejonowe | str. 270
4.2. Sądy okręgowe | str. 270
5. Właściwość miejscowa sądów | str. 272
5.1. Określenie parametry miejscowej w prawie polskim | str. 272
5.2. Określenie parametry miejscowej w sytuacji naruszeń o charakterze transgranicznym | str. 273
6. Sąd polubowny (arbitrażowy) | str. 273
6.1. Właściwość sądu polubownego | str. 273
6.2. Sąd polubowny a sąd powszechny | str. 274
Artykuł 12 [Właściwość przemienna] | str. 274
1. Uwagi ogólne | str. 275
2. Uwagi szczegółowe | str. 276
2.1. Właściwość sądu według przepisów Kodeksu nowoczesnania cywilnego | str. 276
2.2. Właściwość przemienna z art. 12 u.r.n.s. | str. 280
2.3. Jurysdykcja w sprawach o charakterze transgranicznym | str. 283
Artykuł 13 [podanie spraw sądowi w celu łącznego ich rozpoznania] | str. 286
1. Uwagi ogólne | str. 286
2. Uwagi szczegółowe | str. 288
2.1. Mechanizm działania art. 13 u.r.n.s. | str. 288
2.2. Przesłanki żądania przekazania sprawy | str. 290
2.3. Cel podania sprawy | str. 292
2.4. Zaskarżenie podania sprawy | str. 294
2.5. Wykorzystywanie art. 13 u.r.n.s. W sprawach objętych art. 30 rozporządzenia 1215/2012 | str. 295
Artykuł 14 [Wytoczenie powództwa albo przystąpienie do niego przez organizacje pozarządowe] | str. 296
1. Uwagi ogólne | str. 296
2. Dyrektywa odszkodowawcza a art. 14 u.r.n.s. | str. 297
3. Ratio legis art. 14 u.r.n.s. | str. 297
4. Organizacje pozarządowe objęte art. 14 u.r.n.s. | str. 299
4.1. Typy organizacji pozarządowych | str. 299
4.2. Definicja organizacji pozarządowych | str. 299
4.3. Organizacje pozarządowe zrzeszające przedsiębiorców i chroniące rynek przed praktykami stanowiącymi naruszenie prawa konkurencji w rozumieniu art. 14 ust. 1 u.r.n.s. | str. 300
4.4. Organizacje pozarządowe broniące konsumentów w rozumieniu art. 14 ust. 2 u.r.n.s. | str. 301
5. Uprawnienia organizacji pozarządowych na podstawie art. 14 u.r.n.s. | str. 301
5.1. Wytoczenie powództwa lub przystąpienie do niego przez organizacje pozarządowe broniące rynek przed praktykami stanowiącymi naruszenie prawa konkurencji | str. 301
5.2. Wytoczenie powództwa lub przystąpienie do niego poprzez organizacje pozarządowe mające na celu ochronę konsumentów | str. 303
6. Dopełniające wykorzystanie Kodeksu nowoczesnania cywilnego | str. 304
Artykuł 15 [Umorzenie zawieszonego nowoczesnania] | str. 305
1. Uwagi wstępne | str. 305
2. Pozasądowy sposób rozwiązania sporu w dyrektywie odszkodowawczej | str. 305
3. Ratio legis art. 15 u.r.n.s. | str. 308
4. Przesłanki art. 15 u.r.n.s. | str. 308
4.1. Umorzenie progresywnania zawieszonego na zgodny wniosek stron | str. 309
4.2. Brak wniosku o podjęcie progresywnania w terminie dwóch lat | str. 309
5. Forma umorzenia progresywnania | str. 311
6. Skutki umorzenia nowoczesnania | str. 311
7. Dodatkowe zastosowanie Kodeksu innowacyjnania cywilnego | str. 311
Artykuł 16 [przekazanie sądowi danych o progresywnaniach o naprawienie szkody wyrządzonej poprzez naruszenie prawa konkurencji] | str. 311
1. Uwagi ogólne | str. 312
2. Dyrektywa odszkodowawcza a art. 16 u.r.n.s. | str. 312
3. Ratio legis art. 16 u.r.n.s. | str. 313
4. Strona jako podmiot objęty obowiązkiem z art. 16 u.r.n.s. | str. 313
5. Obowiązek przekazania danych | str. 314
6. Informacje objęte obowiązkiem przedstawienia ich sądowi | str. 315
6.1. Zakres informacji | str. 315
6.2. Informacja o toczących się innowacyjnaniach | str. 315
6.3. Informacja o orzeczeniach wydanych w innych innowacyjnaniach | str. 316
7. Dopełniające użycie Kodeksu nowoczesnania cywilnego | str. 317
Artykuł 17 [Nakazanie wyjawienia środka dowodowego] | str. 317
1. Uwagi wprowadzające | str. 317
2. Podmioty uprawnione do złożenia wniosku o wyjawienie środka dowodowego | str. 320
3. Podmioty zobowiązane do wyjawienia środka dowodowego – posiadacz dokumentu | str. 322
4. Przedmiot żądania wyjawienia środka dowodowego | str. 322
5. Czasowe ramy i dopuszczalność złożenia wniosku o wyjawienie środka dowodowego | str. 323
6. Kryteria konstrukcyjne wniosku | str. 324
6.1. Uprawdopodobnienie roszczenia | str. 324
6.2. Zobowiązanie | str. 325
7. Wyjawienie środka dowodowego znajdującego się w aktach ochrony konkurencji | str. 326
Artykuł 18 [Ograniczenie możliwości wyjawienia określonych oświadczeń i informacji] | str. 326
1. Uwagi wstępne | str. 327
2. Kontekst systemowy | str. 330
3. Kategorie informacji i dowodów wyłączonych spod obowiązku wyjawiania | str. 330
3.1. Oświadczenia w ramach programu łagodzenia kar | str. 330
3.2. Propozycje ugodowe | str. 332
3.3. Informacje sporządzane i przekazywane w toku innowacyjnania przed organem ochrony konkurencji | str. 333
3.3.1. Uwagi wstępne | str. 333
3.3.2. Informacje sporządzane i przekazywane przez organ ochrony konkurencji | str. 334
3.3.3. Informacje sporządzane przez osoby fizyczne i prawne | str. 335
3.4. Wycofane propozycje ugodowe | str. 337
4. Wyłączenie spod obowiązku wyjawienia dowodów | str. 338
4.1. Wyłączenie bezwzględne | str. 338
4.2. Wyłączenie względne | str. 339
5. Skutki złożenia wniosku o wyjawienie dowodu obejmującego dowody wyszczególnione w art. 18 u.r.n.s. | str. 339
Artykuł 19 [Wniosek o wyjawienie środka dowodowego] | str. 340
1. Oczekiwania formalne wniosku | str. 340
2. Wymogi konstrukcyjne wniosku | str. 340
3. Oznaczenie faktu | str. 341
4. Środki dowodowe | str. 342
Artykuł 20 [Rozpoznanie wniosku o wyjawienie środka dowodowego] | str. 344
1. Rozpoznanie wniosku o wyjawienie środka dowodowego | str. 344
2. Obowiązek wysłuchania | str. 344
Artykuł 21 [Oddalenie wniosku o wyjawienie środka dowodowego] | str. 346
1. Uwagi wprowadzające | str. 347
2. Przesłanka nieproporcjonalności wniosku o wyjawienie środka dowodowego | str. 348
3. Przesłanki wymienione w art. 21 ust. 2 pkt 1–4 u.r.n.s. | str. 351
3.1. Przesłanka stopnia uzasadnienia wniosku już stwierdzonymi faktami i dowodami | str. 351
3.2. Przesłanki zakresu i kosztów ujawnienia dowodów i uniemożliwiania ogólnemu poszukiwaniu danych nieistotnych dla postępowania | str. 352
3.3. Przesłanka dotycząca środków dowodowych obejmujących informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa albo inną tajemnicę podlegającą ochronie prawnej na podstawie odrębnych przepisów | str. 353
4. Dodatkowe przesłanki oceny proporcjonalności wniosku o wyjawienie środka dowodowego przekazanego organowi ochrony konkurencji albo znajdującego się w aktach sprawy prowadzonej przez ten organ | str. 354
Artykuł 22 [Udostępnienie środka dowodowego w celu ustalenia możliwości jego wyjawienia] | str. 357
1. Cel i znaczenie przepisu | str. 357
2. Implementacja | str. 358
3. Zakres użytkowania | str. 358
4. Sposób używania | str. 358
5. Kompetencje sądu w zakresie oceny wniosku | str. 360
5.1. Mechanizmy zezwalające na dokonanie oceny wniosku | str. 360
5.1.1. Opinia organu ochrony konkurencji | str. 361
5.1.2. Wysłuchanie pozwanego lub osoby trzeciej | str. 362
5.2. Forma rozstrzygnięcia w przedmiocie wniosku | str. 362
Artykuł 23 [Ograniczenie prawa wglądu do dowodu uzyskanego w wyniku wyjawienia środka dowodowego] | str. 363
1. Wprowadzenie | str. 363
1.1. Zakres i cel regulacji | str. 363
1.2. Inne przepisy pozostające w związku z art. 23 | str. 364
2. Przedmiot ochrony | str. 364
3. Podmiot uprawniony | str. 365
4. Zakres ograniczenia prawa wglądu do dowodu | str. 365
Artykuł 24 [Zażalenie na postanowienie w przedmiocie wniosku o wyjawienie środka dowodowego] | str. 367
1. Cel i znaczenie | str. 367
2. Zakres | str. 369
3. Sposób wykorzystywania | str. 370
3.1. Termin i sposób wniesienia zażalenia | str. 370
3.2. Sposób rozpoznawania zażalenia | str. 370
3.3. Przedmiot zażalenia | str. 370
3.4. Podmioty uprawnione do wniesienia zażalenia | str. 371
3.5. | str. 372
Artykuł 25 [Uchylenie albo zmiana postanowienia nakazującego wyjawienie środka dowodowego] | str. 373
1. Cel i znaczenie | str. 373
2. Charakter | str. 374
3. Sposób użytkowania | str. 374
3.1. Termin wniesienia wniosku | str. 374
3.2. Okoliczności uzasadniające wniesienie wniosku | str. 375
3.3. Podmioty uprawnione do wniesienia wniosku | str. 375
3.4. Sąd właściwy, a także forma rozstrzygnięcia w przedmiocie wniosku | str. 376
3.5. Zażalenie na postanowienie sądu | str. 377
4. Zasadność regulacji | str. 377
Artykuł 26 [Postanowienie nakazujące wyjawienie środka dowodowego jako tytuł egzekucyjny] | str. 378
1. Cel i znaczenie | str. 379
2. Implementacja | str. 379
3. Sposób wykorzystywania | str. 380
3.1. Tytuł wykonawczy | str. 380
3.2. Egzekucja | str. 380
3.3. Grzywna | str. 381
3.4. Obowiązek zapłaty określonej sumy pieniężnej na rzecz wierzyciela | str. 382
Artykuł 27 [Uchylanie się od wyjawienia środka dowodowego albo zniszczenie środka dowodowego] | str. 383
1. Cel i znaczenie | str. 383
2. Sposób użytkowania | str. 384
2.1. Przesłanki zastosowania | str. 384
2.2. Podstawa użycia | str. 384
2.3. Osiągalne sankcje | str. 385
2.3.1. Podziw faktów za ustalone | str. 385
2.3.2. Obciążenie kosztami nowoczesnania | str. 386
2.3.3. Pozostałe sankcje | str. 387
Artykuł 28 [Pominięcie dowodu uzyskanego w wyniku wyjawienia środka dowodowego] | str. 387
1. Cel i znaczenie | str. 388
2. Sposób użytkowania | str. 388
2.1. Rodzaje sankcji | str. 388
2.2. Przesłanki użytkowania | str. 389
2.2.1. Złożenie wniosku o wyjawienie środka dowodowego w złej wierze | str. 390
2.2.2. Naruszenie ograniczeń dotyczących prawa wglądu, zapoznawania się albo korzystania z dowodu | str. 391
2.2.3. Wykorzystanie dowodu w innym celu aniżeli na zapotrzebowania toczącego się progresywnania | str. 392
2.3. Wykorzystanie sankcji | str. 392
Artykuł 29 [Dokumenty niemogące stanowić dowodu] | str. 393
1. Uwagi wstępne | str. 394
2. Kontekst systemowy | str. 395
3. Bezwzględna niedopuszczalność dowodów | str. 396
4. Względna (czasowa) niedopuszczalność dowodów | str. 398
5. Prawo wykorzystywania dowodów przez strony i ich następców prawnych | str. 401
6. Skutki złożenia wniosku o wyjawienie dowodu obejmującego dowody wyszczególnione w art. 29 u.r.n.s. | str. 403
Artykuł 30 [Związanie sądu decyzją Prezesa UOKiK o uznaniu praktyki za naruszającą konkurencję albo wyrokiem wydanym w wyniku odwołania od takiej decyzji] | str. 403
1. Uwagi wstępne | str. 404
2. Kontekst systemowy | str. 407
3. Prawomocna decyzja lub prawomocny wyrok | str. 408
4. Ustalenia decyzji albo wyroku | str. 410
5. Zakres związania sądu | str. 411
6. Skutki związania decyzją Prezesa UOKiK albo wyrokiem sądu | str. 413
Artykuł 31 [Ustalanie wysokości szkody wyrządzonej poprzez naruszenie prawa konkurencji] | str. 414
1. Odesłanie do wytycznych Komisji Europejskiej | str. 414
2. Praktyczne aspekty szacowania szkody | str. 417
3. Pomoc dla sądu ze strony organu ochrony konkurencji | str. 419
Artykuł 32 [stosowanie przepisów k.p.c. W zakresie nieuregulowanym] | str. 420
1. Uwagi ogólne | str. 420
2. Sprawy uregulowane w ustawie o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji | str. 421
2.1. Właściwość rzeczowa | str. 421
2.2. Właściwość miejscowa | str. 421
2.3. Legitymacja procesowa | str. 421
2.4. Uwzględnienie nowej definicji „ugody” | str. 422
2.5. Zawieszenie i umorzenie progresywnania zawieszonego na zgodny wniosek stron | str. 422
2.6. Świeże domniemania prawne | str. 423
2.7. Związanie sądu stwierdzeniem praktyki ograniczającej konkurencję | str. 423
2.8. Rola organów ochrony konkurencji w ustalaniu wysokości odszkodowania | str. 424
2.9. Rozciągnięcie zasad ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa | str. 424
2.10. Wniosek o wyjawienie środka dowodowego | str. 425
2.11. Ocena środka dowodowego | str. 425
2.12. Zażalenie na postanowienie w przedmiocie wyjawienia środka dowodowego i wniosek o zmianę prawomocnego postanowienia | str. 425
2.13. Sankcje związane z niewyjawieniem dowodu | str. 426
2.14. Zakazy dowodowe | str. 426
2.15. Tytuł egzekucyjny | str. 427
Rozdział 4. Zmiany w przepisach | str. 428
Artykuł 33 [Przepisy zmieniające] | str. 428
1. Uwagi ogólne | str. 428
2. Uwagi szczegółowe | str. 430
2.1. Termin przedawnienia a tempore scientiae | str. 430
2.2. Przedawnienie a tempore facti | str. 432
2.3. Bieg terminu przedawnienia zgodnie z art. 4421 § 3 i 4 k.c. | str. 432
Artykuł 34 [Przepisy zmieniające] | str. 434
1. Czyn nieuczciwej konkurencji stanowiący naruszenie prawa konkurencji | str. 435
1.1. Czyn nieuczciwej konkurencji | str. 435
1.2. Naruszenie prawa konkurencji | str. 436
1.3. Czyn o „podwójnej kwalifikacji” (zbieg norm prawa konkurencji i prawa zwalczania nieuczciwej konkurencji) | str. 436
1.4. Brak regulacji zbiegu innych norm prawnych z normami prawa konkurencji | str. 439
2. Zasady naprawienia szkody wyrządzonej czynem nieuczciwej konkurencji | str. 440
2.1. Naprawienie szkody wyrządzonej czynem nieuczciwej konkurencji na zasadach ogólnych | str. 440
2.2. Uzasadnienie wyłączenia ogólnych zasad naprawienia szkody wyrządzonej czynem nieuczciwej konkurencji | str. 441
2.3. Szczególne zasady naprawienia szkody wyrządzonej czynem nieuczciwej konkurencji | str. 442
2.4. Kumulatywna ochrona prawna w przypadku zbiegu norm prawnych | str. 443
3. Przedawnienie roszczeń | str. 445
3.1. Przedawnienie roszczeń w prawie zwalczania nieuczciwej konkurencji | str. 445
3.1.1. Podstawa prawna | str. 445
3.1.2. Termin przedawnienia i początek biegu przedawnienia | str. 446
3.1.3. Wykorzystanie przepisów Kodeksu cywilnego | str. 447
3.1.4. Wyłączenie użycia przepisów Kodeksu cywilnego | str. 449
3.2. Uzasadnienie zmiany w prawie zwalczania nieuczciwej konkurencji | str. 449
3.3. Szczególne zasady przedawnienia czynów o „podwójnej kwalifikacji” | str. 450
Artykuł 35 [Przepisy zmieniające] | str. 452
1. Wyłączenie używania zakazu użytkowania danych uzyskanych w toku nowoczesnania przed Prezesem UOKiK | str. 452
1.1. Nowelizacja | str. 452
1.2. Zakres nowelizacji | str. 453
2. Wyłączenie użytkowania zakazu użycia informacji i dowodów | str. 453
2.1. Dobrowolne poddanie się karze pieniężnej | str. 453
2.2. Zakaz użycia informacji i dowodów | str. 454
2.3. Uzasadnienie wyłączenia wykorzystywania zakazu | str. 457
2.4. Zakres wyłączenia używania zakazu | str. 458
Rozdział 5. Przepisy przejściowe i końcowe | str. 463
Artykuł 36 [użytkowanie nowych przepisów do roszczeń powstałych po wejściu w życie ustawy albo postępowań wszczętych po wejściu w życie ustawy] | str. 463
Artykuł 37 [nowoczesnania niezakończone przed dniem wejścia w życie ustawy] | str. 465
1. Uwagi wstępne | str. 466
2. Dyrektywa odszkodowawcza a art. 37 u.r.n.s. | str. 466
3. Ratio legis art. 37 u.r.n.s. | str. 468
4. Zakres art. 37 u.r.n.s. | str. 469
Artykuł 38 [stosowanie nowych przepisów do roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej deliktem] | str. 469
1. Uwagi ogólne | str. 469
2. Uwagi szczegółowe | str. 470
2.1. Zasada ogólna | str. 470
2.2. Bieg terminu przedawnienia | str. 471
2.3. Użycie art. 38 u.r.n.s. Do roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej naruszeniem prawa konkurencji | str. 472
Artykuł 39 [Maksymalny limit wydatków na realizowanie zadań ustawowych przez Prezesa UOKiK] | str. 473
1. Określenie maksymalnego limitu wydatków | str. 474
1.1. Podstawa prawna | str. 474
1.2. Skutek finansowy ustawy | str. 475
1.3. Przeznaczenie wydatków | str. 476
1.4. Limit wydatków | str. 477
2. Zadania Prezesa UOKiK dotyczące limitu wydatków | str. 478
2.1. Monitorowanie użycia limitu wydatków | str. 478
2.2. Wdrażanie mechanizmu korygującego | str. 478
Artykuł 40 [Wejście w życie] | str. 480
Bibliografia | str. 485
Wprowadzenie | str. 27
Ustawa z dnia 21 kwietnia 2017 r. O roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej poprzez naruszenie prawa konkurencji | str. 33
Rozdział 1. Przepisy ogólne | str. 35
Artykuł 1 [Przedmiot ustawy] | str. 35
1. Naprawienie szkody wyrządzonej poprzez naruszenie prawa konkurencji w prawie UE | str. 35
1.1. Stan przed projektem dyrektywy odszkodowawczej | str. 35
1.2. Dyrektywa odszkodowawcza | str. 38
1.3. Implementacja dyrektywy odszkodowawczej | str. 41
2. Zakres spraw dostosowywanych ustawą o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej poprzez naruszenie prawa konkurencji | str. 42
2.1. Zasady odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez naruszenie prawa konkurencji | str. 42
2.1.1. Prawo konkurencji | str. 42
2.1.2. Naruszenie prawa konkurencji | str. 44
2.1.3. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną poprzez naruszenie prawa konkurencji oraz podmiot odpowiedzialny | str. 46
2.1.4. Przesłanki odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną poprzez naruszenie prawa konkurencji | str. 49
2.1.5. Solidarna odpowiedzialność | str. 52
2.1.6. Przedawnienie roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej poprzez naruszenie prawa konkurencji | str. 53
2.2. Zasady dochodzenia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej poprzez naruszenie prawa konkurencji w nowoczesnaniu cywilnym | str. 53
2.2.1. Podmioty w nowoczesnaniu o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji | str. 53
2.2.2. Postępowanie o naprawienie szkody wyrządzonej poprzez naruszenie prawa konkurencji | str. 54
3. Sprawy nieuregulowane ustawą | str. 57
3.1. Inne typy odpowiedzialności i roszczeń | str. 57
3.1.1. Uwagi wprowadzające | str. 57
3.1.2. Roszczenie o zaniechanie | str. 58
3.1.3. Odszkodowawcza odpowiedzialność kontraktowa | str. 58
3.1.4. Sankcja nieważności i roszczenia z bezpodstawnego wzbogacenia | str. 61
3.2. Zasady dochodzenia roszczeń w postępowaniu grupowym | str. 62
Artykuł 2 [Definicje ustawowe] | str. 70
1. Naruszenie prawa konkurencji | str. 72
1.1. Relacja pomiędzy pojęciami „naruszenie prawa konkurencji”, a także „praktyka ograniczająca konkurencję” | str. 72
1.2. Warianty „naruszeń konkurencji” | str. 73
1.2.1. Porozumienia ograniczające konkurencję | str. 74
1.2.2. Nadużycie pozycji dominującej | str. 76
1.3. Relacja między polskim i unijnym prawem konkurencji | str. 77
2. Przedsiębiorca | str. 79
2.1. Uwagi wprowadzające | str. 79
2.2. Definicja w art. 4 pkt 1 u.o.k.k. | str. 80
2.3. Przedsiębiorca w rozumieniu przepisów Prawa przedsiębiorców | str. 81
2.4. Podmiot działający w sferze funkcjonalności publicznej | str. 82
2.5. Osoba fizyczna | str. 83
2.6. Związek przedsiębiorców | str. 84
3. Kartel | str. 85
3.1. Uwaga wprowadzająca | str. 85
3.2. Dotychczasowy sposób rozumienia kartelu w orzecznictwie i piśmiennictwie | str. 86
3.3. Definicja kartelu zawarta w ustawie | str. 87
3.3.1. Kartel jako porozumienie horyzontalne | str. 87
3.3.2. Otwarty katalog naruszeń kartelowych | str. 89
3.3.3. Kwestia sekretności naruszenia | str. 90
4. Sprawca naruszenia | str. 92
5. Organ ochrony konkurencji | str. 92
6. Program łagodzenia kar | str. 93
6.1. Uwagi wstępne | str. 93
6.2. Kontekst systemowy | str. 94
6.3. Naruszenie zakazu z art. 101 TFUE albo z art. 6 u.o.k.k. | str. 96
6.4. Uczestnik tajnego kartelu | str. 97
6.5. Współpraca z organem ochrony konkurencji | str. 98
6.6. Organ ochrony konkurencji | str. 99
6.7. Zwolnienie z kary pieniężnej lub jej obniżenie | str. 100
6.8. Decyzja o zwolnieniu z kary pieniężnej lub jej obniżeniu lub zaprzestanie prowadzenia nowoczesnania | str. 100
7. Oświadczenie w ramach programu łagodzenia kar | str. 101
7.1. Uwagi wstępne | str. 101
7.2. Kontekst systemowy | str. 102
7.3. Oświadczenie | str. 102
7.4. Dowody albo informacje | str. 103
7.5. Przedsiębiorca lub osoba fizyczna niebędąca przedsiębiorcą | str. 104
7.6. Przedstawienie dowodów lub danych | str. 105
7.7. Wyłączenie wcześniej istniejących danych | str. 107
8. Wcześniej istniejące informacje | str. 108
8.1. Uwagi wstępne | str. 108
8.2. Kontekst systemowy | str. 108
8.3. Dowody albo dane | str. 108
8.4. Dowody albo informacje istniejące niezależnie od nowoczesnania przed organem ochrony konkurencji | str. 109
9. Propozycja ugodowa | str. 110
9.1. Uwagi wstępne | str. 110
9.2. Kontekst systemowy | str. 111
9.3. Oświadczenie przedsiębiorcy | str. 111
9.4. Treść oświadczenia przedsiębiorcy | str. 114
9.4.1. Treść oświadczenia a art. 10a rozporządzenia 773/2004 | str. 114
9.4.2. Treść oświadczenia a art. 89a u.o.k.k. | str. 114
9.5. Cel oświadczenia | str. 116
9.6. Sposób złożenia oświadczenia | str. 117
10. Podmiot zwolniony z kary | str. 118
11. Nadmierne obciążenie | str. 121
11.1. Krzywdzącość naruszeń prawa konkurencji | str. 121
11.2. Analiza counterfactual jako podstawa dla określenia nadmiernego obciążenia | str. 123
11.3. Metody i techniki pomocne w określaniu counterfactual i szacowaniu nadmiernego obciążenia | str. 129
11.4. Umbrella eff ect a nadmierne obciążenie | str. 132
11.5. Empiryczne badania nad nadmiernym obciążeniem wywoływanym poprzez kartele | str. 133
12. Ugoda | str. 135
13. Nabywca bezpośredni | str. 137
14. Nabywca pośredni | str. 139
15. Dostawca bezpośredni | str. 141
16. Dostawca pośredni | str. 145
17. Mały przeciętny przedsiębiorca | str. 148
Rozdział 2. Zasady odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną poprzez naruszenie prawa konkurencji | str. 152
Artykuł 3 [Odpowiedzialność na zasadzie winy] | str. 152
1. Uwagi wstępne | str. 152
2. Uwagi szczegółowe | str. 153
2.1. Zobowiązany do naprawienia szkody | str. 153
2.2. Uprawiony do żądania naprawienia szkody | str. 154
2.3. Przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej | str. 156
2.3.1. Zawinione naruszenie prawa konkurencji | str. 156
2.3.2. Szkoda | str. 160
2.3.3. Nieważność czynności prawnej a art. 3 u.r.n.s. | str. 165
2.3.4. Związek przyczynowy | str. 166
Artykuł 4 [Domniemanie przerzucenia nadmiernego obciążenia na nabywcę pośredniego] | str. 167
Artykuł 5 [Odpowiedzialność solidarna małego średniego przedsiębiorcy albo podmiotu zwolnionego z kary] | str. 174
1. Uwagi wprowadzające | str. 175
1.1. Zakres regulacji | str. 175
1.2. Zasada odpowiedzialności solidarnej | str. 176
1.3. Odpowiedzialność sui generis | str. 176
1.4. Sprawność i równoważność | str. 177
2. Zasada odpowiedzialności solidarnej | str. 177
2.1. Kodeksowe przepisy o odpowiedzialności solidarnej | str. 177
2.2. Zakres odpowiedzialności | str. 178
2.3. Podstawy odpowiedzialności | str. 179
2.4. Przypisanie odpowiedzialności | str. 179
2.5. Przesłanki odpowiedzialności | str. 180
2.6. Postacie niedozwolonych działań | str. 180
2.7. Szkoda | str. 181
2.8. Związek przyczynowy | str. 181
2.9. Wielość przyczyn szkody | str. 182
2.10. Bezwzględny charakter solidarności | str. 182
3. Zasada pełnego odszkodowania i roszczenia regresowe | str. 183
3.1. Zasada pełnego odszkodowania | str. 183
3.2. Stosunki zewnętrzne i wewnętrzne dłużników solidarnych | str. 184
3.3. Regres | str. 184
3.4. Charakterystyka regresu | str. 185
3.5. Ograniczenie odpowiedzialności | str. 186
3.6. Wyłączenia odpowiedzialności w prawie konkurencji | str. 186
4. Ograniczenia odpowiedzialności odszkodowawczej nieznacznych średnich przedsiębiorstw (MŚP) | str. 187
4.1. Podmiotowe ograniczenia odpowiedzialności MŚP w stosunku do własnych nabywców bezpośrednich i pośrednich | str. 187
4.1.1. Zasady odpowiedzialności solidarnej MŚP | str. 187
4.1.2. Ograniczenia podmiotowe | str. 187
4.1.3. Pojęcie MŚP | str. 188
4.1.4. Pojęcie nabywcy bezpośredniego i pośredniego | str. 188
4.1.5. Zakres ograniczenia odpowiedzialności | str. 189
4.1.6. Uzasadnienie ograniczenia odpowiedzialności MŚP | str. 189
4.2. Przesłanki przedmiotowe ograniczenia odpowiedzialności MŚP (bagatelność udziału w rynku, zagrożenie wydajności ekonomicznej i utraty wartości przedsiębiorstwa) | str. 190
4.2.1. Przesłanki ekonomiczne | str. 190
4.2.2. Przesłanka udziału w rynku | str. 191
4.2.3. Ciężar dowodu | str. 191
4.2.4. Przesłanka zagrożenia skuteczności ekonomicznej | str. 192
4.2.5. Sposób implementacji i forum shopping | str. 192
4.2.6. Orzecznictwo TSUE | str. 193
4.3. Wyłączenia ograniczenia odpowiedzialności MŚP (sprawstwo kierownicze, zachęcane do naruszenia, uprzednie zachwyt za sprawcę naruszenia prawa konkurencji) | str. 193
4.3.1. Wyłączenie ograniczenia odpowiedzialności | str. 193
4.3.2. Sprawstwo kierownicze | str. 194
4.3.3. Szczególna ocena sprawstwa kierowniczego | str. 194
4.4. Zasada pełnego odszkodowania i ograniczenie odpowiedzialności MŚP | str. 195
4.4.1. Ograniczenie odpowiedzialności MŚP | str. 195
4.4.2. Względna odpowiedzialność za szkodę | str. 195
4.4.3. Skutki ograniczenia odpowiedzialności MŚP | str. 196
5. Szczególne zasady odpowiedzialności solidarnej dla podmiotów zwolnionych z kary | str. 197
5.1. Zakres solidarnej odpowiedzialności osoby zwolnionej z kary wobec nabywców albo dostawców bezpośrednich lub pośrednich | str. 197
5.1.1. Ograniczenie odpowiedzialności podmiotu zwolnionego z kary | str. 197
5.1.2. Zakres ograniczenia | str. 198
5.1.3. Uzasadnienia ograniczenia | str. 198
5.2. Ograniczenie odpowiedzialności solidarnej osoby zwolnionej z kary wobec innych poszkodowanych (zasada subsydiarności) | str. 199
5.2.1. Odpowiedzialność subsydiarna | str. 199
5.2.2. Względna odpowiedzialność podmiotów zwolnionych z kary | str. 199
5.2.3. Stosunki wewnętrzne i zewnętrzne | str. 200
5.2.4. Implementacja dyrektywy odszkodowawczej | str. 200
5.2.5. Odpowiedzialność sui generis | str. 201
5.2.6. Uzasadnienie ograniczenia odpowiedzialności – podsumowanie | str. 201
Artykuł 6 [Ugoda z jednym ze sprawców naruszenia a żądanie naprawienia szkody od pozostałych sprawców naruszenia] | str. 202
1. Zasada | str. 203
2. Solidarna odpowiedzialność podmiotów dopuszczających się praktyki ograniczającej konkurencję | str. 204
3. Pomniejszenie wartości odszkodowania w wyniku zawarcia ugody: przesłanki | str. 205
3.1. Zawarcie ugody | str. 205
3.2. Zasada redukcji odszkodowania w związku z ugodą zawartą z jednym ze współsprawców | str. 206
3.3. Wartość redukcji | str. 207
3.4. Wina jako przesłanka ustalenia „udziału względnego” współsprawcy | str. 208
3.5. Stopień przyczynienia jako przesłanka ustalenia „udziału względnego” współsprawcy | str. 209
3.6. Inne (specyficzne) czynniki, które mogą posiadać wpływ na wartość „udziału względnego” współsprawcy | str. 209
4. Modyfikacja zasady i odstępstwo od modyfikacji | str. 210
4.1. Kompozycja normy | str. 210
4.2. Przesłanki dochodzenia odszkodowania od współsprawcy, który zawarł ugodę | str. 210
4.2.1. „Niemożność” zaspokojenia | str. 210
4.2.2. Brak zrzeczenia w ugodzie | str. 211
5. Uwagi do rozliczeń regresowych pomiędzy współsprawcami | str. 213
Artykuł 7 [Domniemanie wyrządzenia szkody naruszeniem prawa konkurencji] | str. 214
1. Uwagi wstępne | str. 214
2. Uwagi szczegółowe | str. 217
2.1. Naruszenie prawa konkurencji a szkoda | str. 217
2.2. Charakter prawny domniemania z art. 7 u.r.n.s. | str. 218
Artykuł 8 [Odsetki ustawowe należne poszkodowanemu] | str. 223
1. Dyrektywa odszkodowawcza | str. 223
1.1. Odsetki a pełne odszkodowanie | str. 223
1.2. Okres uwzględniany przy obliczaniu odsetek | str. 224
2. Rozwiązanie krajowe | str. 224
2.1. Zasada | str. 224
2.2. Wyjątek | str. 226
2.3. Implementacja przepisów dyrektywy odszkodowawczej | str. 227
2.4. Odsetki w sytuacji odszkodowania według cen z daty innej aniżeli data ustalenia odszkodowania | str. 228
Artykuł 9 [Przedawnienie] | str. 228
1. Uwagi wstępne | str. 229
2. Uwagi szczegółowe | str. 235
2.1. Termin przedawnienia | str. 235
2.2. Bieg terminu przedawnienia | str. 236
2.2.1. Początek biegu terminu przedawnienia | str. 236
2.2.2. Przedawnienie roszczenia o zapłatę odsetek | str. 242
2.2.3. Zawieszenie i przerwanie biegu terminu przedawnienia | str. 244
Artykuł 10 [użytkowanie przepisów k.c. O czynach niedozwolonych] | str. 253
1. Uwagi ogólne | str. 254
2. Uwagi szczegółowe | str. 255
Rozdział 3. Zasady dochodzenia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji w innowacyjnaniu cywilnym | str. 258
Artykuł 11 [Właściwość rzeczowa sądów okręgowych] | str. 258
1. Dyrektywa odszkodowawcza | str. 258
1.1. Stosunek dyrektywy do kwestii cechy sądu krajowego | str. 258
1.2. Pojęcie sądu krajowego | str. 259
2. Dobór modelu cechy sądu poprzez ustawodawcę | str. 259
2.1. Uzasadnienie wyboru modelu parametry sądu | str. 259
2.2. Inne potencjalne rozwiązania | str. 260
3. Właściwość rzeczowa sądów począwszy od 27.06.2017 r. | str. 265
3.1. Określenie i zakres parametry rzeczowej | str. 265
3.2. Sprawy gospodarcze | str. 267
3.3. Właściwość rzeczowa sądów w przypadku innowacyjnania grupowego | str. 269
4. Właściwość rzeczowa sądów przed 27.06.2017 r. | str. 270
4.1. Sądy rejonowe | str. 270
4.2. Sądy okręgowe | str. 270
5. Właściwość miejscowa sądów | str. 272
5.1. Określenie parametry miejscowej w prawie polskim | str. 272
5.2. Określenie parametry miejscowej w sytuacji naruszeń o charakterze transgranicznym | str. 273
6. Sąd polubowny (arbitrażowy) | str. 273
6.1. Właściwość sądu polubownego | str. 273
6.2. Sąd polubowny a sąd powszechny | str. 274
Artykuł 12 [Właściwość przemienna] | str. 274
1. Uwagi ogólne | str. 275
2. Uwagi szczegółowe | str. 276
2.1. Właściwość sądu według przepisów Kodeksu nowoczesnania cywilnego | str. 276
2.2. Właściwość przemienna z art. 12 u.r.n.s. | str. 280
2.3. Jurysdykcja w sprawach o charakterze transgranicznym | str. 283
Artykuł 13 [podanie spraw sądowi w celu łącznego ich rozpoznania] | str. 286
1. Uwagi ogólne | str. 286
2. Uwagi szczegółowe | str. 288
2.1. Mechanizm działania art. 13 u.r.n.s. | str. 288
2.2. Przesłanki żądania przekazania sprawy | str. 290
2.3. Cel podania sprawy | str. 292
2.4. Zaskarżenie podania sprawy | str. 294
2.5. Wykorzystywanie art. 13 u.r.n.s. W sprawach objętych art. 30 rozporządzenia 1215/2012 | str. 295
Artykuł 14 [Wytoczenie powództwa albo przystąpienie do niego przez organizacje pozarządowe] | str. 296
1. Uwagi ogólne | str. 296
2. Dyrektywa odszkodowawcza a art. 14 u.r.n.s. | str. 297
3. Ratio legis art. 14 u.r.n.s. | str. 297
4. Organizacje pozarządowe objęte art. 14 u.r.n.s. | str. 299
4.1. Typy organizacji pozarządowych | str. 299
4.2. Definicja organizacji pozarządowych | str. 299
4.3. Organizacje pozarządowe zrzeszające przedsiębiorców i chroniące rynek przed praktykami stanowiącymi naruszenie prawa konkurencji w rozumieniu art. 14 ust. 1 u.r.n.s. | str. 300
4.4. Organizacje pozarządowe broniące konsumentów w rozumieniu art. 14 ust. 2 u.r.n.s. | str. 301
5. Uprawnienia organizacji pozarządowych na podstawie art. 14 u.r.n.s. | str. 301
5.1. Wytoczenie powództwa lub przystąpienie do niego przez organizacje pozarządowe broniące rynek przed praktykami stanowiącymi naruszenie prawa konkurencji | str. 301
5.2. Wytoczenie powództwa lub przystąpienie do niego poprzez organizacje pozarządowe mające na celu ochronę konsumentów | str. 303
6. Dopełniające wykorzystanie Kodeksu nowoczesnania cywilnego | str. 304
Artykuł 15 [Umorzenie zawieszonego nowoczesnania] | str. 305
1. Uwagi wstępne | str. 305
2. Pozasądowy sposób rozwiązania sporu w dyrektywie odszkodowawczej | str. 305
3. Ratio legis art. 15 u.r.n.s. | str. 308
4. Przesłanki art. 15 u.r.n.s. | str. 308
4.1. Umorzenie progresywnania zawieszonego na zgodny wniosek stron | str. 309
4.2. Brak wniosku o podjęcie progresywnania w terminie dwóch lat | str. 309
5. Forma umorzenia progresywnania | str. 311
6. Skutki umorzenia nowoczesnania | str. 311
7. Dodatkowe zastosowanie Kodeksu innowacyjnania cywilnego | str. 311
Artykuł 16 [przekazanie sądowi danych o progresywnaniach o naprawienie szkody wyrządzonej poprzez naruszenie prawa konkurencji] | str. 311
1. Uwagi ogólne | str. 312
2. Dyrektywa odszkodowawcza a art. 16 u.r.n.s. | str. 312
3. Ratio legis art. 16 u.r.n.s. | str. 313
4. Strona jako podmiot objęty obowiązkiem z art. 16 u.r.n.s. | str. 313
5. Obowiązek przekazania danych | str. 314
6. Informacje objęte obowiązkiem przedstawienia ich sądowi | str. 315
6.1. Zakres informacji | str. 315
6.2. Informacja o toczących się innowacyjnaniach | str. 315
6.3. Informacja o orzeczeniach wydanych w innych innowacyjnaniach | str. 316
7. Dopełniające użycie Kodeksu nowoczesnania cywilnego | str. 317
Artykuł 17 [Nakazanie wyjawienia środka dowodowego] | str. 317
1. Uwagi wprowadzające | str. 317
2. Podmioty uprawnione do złożenia wniosku o wyjawienie środka dowodowego | str. 320
3. Podmioty zobowiązane do wyjawienia środka dowodowego – posiadacz dokumentu | str. 322
4. Przedmiot żądania wyjawienia środka dowodowego | str. 322
5. Czasowe ramy i dopuszczalność złożenia wniosku o wyjawienie środka dowodowego | str. 323
6. Kryteria konstrukcyjne wniosku | str. 324
6.1. Uprawdopodobnienie roszczenia | str. 324
6.2. Zobowiązanie | str. 325
7. Wyjawienie środka dowodowego znajdującego się w aktach ochrony konkurencji | str. 326
Artykuł 18 [Ograniczenie możliwości wyjawienia określonych oświadczeń i informacji] | str. 326
1. Uwagi wstępne | str. 327
2. Kontekst systemowy | str. 330
3. Kategorie informacji i dowodów wyłączonych spod obowiązku wyjawiania | str. 330
3.1. Oświadczenia w ramach programu łagodzenia kar | str. 330
3.2. Propozycje ugodowe | str. 332
3.3. Informacje sporządzane i przekazywane w toku innowacyjnania przed organem ochrony konkurencji | str. 333
3.3.1. Uwagi wstępne | str. 333
3.3.2. Informacje sporządzane i przekazywane przez organ ochrony konkurencji | str. 334
3.3.3. Informacje sporządzane przez osoby fizyczne i prawne | str. 335
3.4. Wycofane propozycje ugodowe | str. 337
4. Wyłączenie spod obowiązku wyjawienia dowodów | str. 338
4.1. Wyłączenie bezwzględne | str. 338
4.2. Wyłączenie względne | str. 339
5. Skutki złożenia wniosku o wyjawienie dowodu obejmującego dowody wyszczególnione w art. 18 u.r.n.s. | str. 339
Artykuł 19 [Wniosek o wyjawienie środka dowodowego] | str. 340
1. Oczekiwania formalne wniosku | str. 340
2. Wymogi konstrukcyjne wniosku | str. 340
3. Oznaczenie faktu | str. 341
4. Środki dowodowe | str. 342
Artykuł 20 [Rozpoznanie wniosku o wyjawienie środka dowodowego] | str. 344
1. Rozpoznanie wniosku o wyjawienie środka dowodowego | str. 344
2. Obowiązek wysłuchania | str. 344
Artykuł 21 [Oddalenie wniosku o wyjawienie środka dowodowego] | str. 346
1. Uwagi wprowadzające | str. 347
2. Przesłanka nieproporcjonalności wniosku o wyjawienie środka dowodowego | str. 348
3. Przesłanki wymienione w art. 21 ust. 2 pkt 1–4 u.r.n.s. | str. 351
3.1. Przesłanka stopnia uzasadnienia wniosku już stwierdzonymi faktami i dowodami | str. 351
3.2. Przesłanki zakresu i kosztów ujawnienia dowodów i uniemożliwiania ogólnemu poszukiwaniu danych nieistotnych dla postępowania | str. 352
3.3. Przesłanka dotycząca środków dowodowych obejmujących informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa albo inną tajemnicę podlegającą ochronie prawnej na podstawie odrębnych przepisów | str. 353
4. Dodatkowe przesłanki oceny proporcjonalności wniosku o wyjawienie środka dowodowego przekazanego organowi ochrony konkurencji albo znajdującego się w aktach sprawy prowadzonej przez ten organ | str. 354
Artykuł 22 [Udostępnienie środka dowodowego w celu ustalenia możliwości jego wyjawienia] | str. 357
1. Cel i znaczenie przepisu | str. 357
2. Implementacja | str. 358
3. Zakres użytkowania | str. 358
4. Sposób używania | str. 358
5. Kompetencje sądu w zakresie oceny wniosku | str. 360
5.1. Mechanizmy zezwalające na dokonanie oceny wniosku | str. 360
5.1.1. Opinia organu ochrony konkurencji | str. 361
5.1.2. Wysłuchanie pozwanego lub osoby trzeciej | str. 362
5.2. Forma rozstrzygnięcia w przedmiocie wniosku | str. 362
Artykuł 23 [Ograniczenie prawa wglądu do dowodu uzyskanego w wyniku wyjawienia środka dowodowego] | str. 363
1. Wprowadzenie | str. 363
1.1. Zakres i cel regulacji | str. 363
1.2. Inne przepisy pozostające w związku z art. 23 | str. 364
2. Przedmiot ochrony | str. 364
3. Podmiot uprawniony | str. 365
4. Zakres ograniczenia prawa wglądu do dowodu | str. 365
Artykuł 24 [Zażalenie na postanowienie w przedmiocie wniosku o wyjawienie środka dowodowego] | str. 367
1. Cel i znaczenie | str. 367
2. Zakres | str. 369
3. Sposób wykorzystywania | str. 370
3.1. Termin i sposób wniesienia zażalenia | str. 370
3.2. Sposób rozpoznawania zażalenia | str. 370
3.3. Przedmiot zażalenia | str. 370
3.4. Podmioty uprawnione do wniesienia zażalenia | str. 371
3.5. | str. 372
Artykuł 25 [Uchylenie albo zmiana postanowienia nakazującego wyjawienie środka dowodowego] | str. 373
1. Cel i znaczenie | str. 373
2. Charakter | str. 374
3. Sposób użytkowania | str. 374
3.1. Termin wniesienia wniosku | str. 374
3.2. Okoliczności uzasadniające wniesienie wniosku | str. 375
3.3. Podmioty uprawnione do wniesienia wniosku | str. 375
3.4. Sąd właściwy, a także forma rozstrzygnięcia w przedmiocie wniosku | str. 376
3.5. Zażalenie na postanowienie sądu | str. 377
4. Zasadność regulacji | str. 377
Artykuł 26 [Postanowienie nakazujące wyjawienie środka dowodowego jako tytuł egzekucyjny] | str. 378
1. Cel i znaczenie | str. 379
2. Implementacja | str. 379
3. Sposób wykorzystywania | str. 380
3.1. Tytuł wykonawczy | str. 380
3.2. Egzekucja | str. 380
3.3. Grzywna | str. 381
3.4. Obowiązek zapłaty określonej sumy pieniężnej na rzecz wierzyciela | str. 382
Artykuł 27 [Uchylanie się od wyjawienia środka dowodowego albo zniszczenie środka dowodowego] | str. 383
1. Cel i znaczenie | str. 383
2. Sposób użytkowania | str. 384
2.1. Przesłanki zastosowania | str. 384
2.2. Podstawa użycia | str. 384
2.3. Osiągalne sankcje | str. 385
2.3.1. Podziw faktów za ustalone | str. 385
2.3.2. Obciążenie kosztami nowoczesnania | str. 386
2.3.3. Pozostałe sankcje | str. 387
Artykuł 28 [Pominięcie dowodu uzyskanego w wyniku wyjawienia środka dowodowego] | str. 387
1. Cel i znaczenie | str. 388
2. Sposób użytkowania | str. 388
2.1. Rodzaje sankcji | str. 388
2.2. Przesłanki użytkowania | str. 389
2.2.1. Złożenie wniosku o wyjawienie środka dowodowego w złej wierze | str. 390
2.2.2. Naruszenie ograniczeń dotyczących prawa wglądu, zapoznawania się albo korzystania z dowodu | str. 391
2.2.3. Wykorzystanie dowodu w innym celu aniżeli na zapotrzebowania toczącego się progresywnania | str. 392
2.3. Wykorzystanie sankcji | str. 392
Artykuł 29 [Dokumenty niemogące stanowić dowodu] | str. 393
1. Uwagi wstępne | str. 394
2. Kontekst systemowy | str. 395
3. Bezwzględna niedopuszczalność dowodów | str. 396
4. Względna (czasowa) niedopuszczalność dowodów | str. 398
5. Prawo wykorzystywania dowodów przez strony i ich następców prawnych | str. 401
6. Skutki złożenia wniosku o wyjawienie dowodu obejmującego dowody wyszczególnione w art. 29 u.r.n.s. | str. 403
Artykuł 30 [Związanie sądu decyzją Prezesa UOKiK o uznaniu praktyki za naruszającą konkurencję albo wyrokiem wydanym w wyniku odwołania od takiej decyzji] | str. 403
1. Uwagi wstępne | str. 404
2. Kontekst systemowy | str. 407
3. Prawomocna decyzja lub prawomocny wyrok | str. 408
4. Ustalenia decyzji albo wyroku | str. 410
5. Zakres związania sądu | str. 411
6. Skutki związania decyzją Prezesa UOKiK albo wyrokiem sądu | str. 413
Artykuł 31 [Ustalanie wysokości szkody wyrządzonej poprzez naruszenie prawa konkurencji] | str. 414
1. Odesłanie do wytycznych Komisji Europejskiej | str. 414
2. Praktyczne aspekty szacowania szkody | str. 417
3. Pomoc dla sądu ze strony organu ochrony konkurencji | str. 419
Artykuł 32 [stosowanie przepisów k.p.c. W zakresie nieuregulowanym] | str. 420
1. Uwagi ogólne | str. 420
2. Sprawy uregulowane w ustawie o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji | str. 421
2.1. Właściwość rzeczowa | str. 421
2.2. Właściwość miejscowa | str. 421
2.3. Legitymacja procesowa | str. 421
2.4. Uwzględnienie nowej definicji „ugody” | str. 422
2.5. Zawieszenie i umorzenie progresywnania zawieszonego na zgodny wniosek stron | str. 422
2.6. Świeże domniemania prawne | str. 423
2.7. Związanie sądu stwierdzeniem praktyki ograniczającej konkurencję | str. 423
2.8. Rola organów ochrony konkurencji w ustalaniu wysokości odszkodowania | str. 424
2.9. Rozciągnięcie zasad ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa | str. 424
2.10. Wniosek o wyjawienie środka dowodowego | str. 425
2.11. Ocena środka dowodowego | str. 425
2.12. Zażalenie na postanowienie w przedmiocie wyjawienia środka dowodowego i wniosek o zmianę prawomocnego postanowienia | str. 425
2.13. Sankcje związane z niewyjawieniem dowodu | str. 426
2.14. Zakazy dowodowe | str. 426
2.15. Tytuł egzekucyjny | str. 427
Rozdział 4. Zmiany w przepisach | str. 428
Artykuł 33 [Przepisy zmieniające] | str. 428
1. Uwagi ogólne | str. 428
2. Uwagi szczegółowe | str. 430
2.1. Termin przedawnienia a tempore scientiae | str. 430
2.2. Przedawnienie a tempore facti | str. 432
2.3. Bieg terminu przedawnienia zgodnie z art. 4421 § 3 i 4 k.c. | str. 432
Artykuł 34 [Przepisy zmieniające] | str. 434
1. Czyn nieuczciwej konkurencji stanowiący naruszenie prawa konkurencji | str. 435
1.1. Czyn nieuczciwej konkurencji | str. 435
1.2. Naruszenie prawa konkurencji | str. 436
1.3. Czyn o „podwójnej kwalifikacji” (zbieg norm prawa konkurencji i prawa zwalczania nieuczciwej konkurencji) | str. 436
1.4. Brak regulacji zbiegu innych norm prawnych z normami prawa konkurencji | str. 439
2. Zasady naprawienia szkody wyrządzonej czynem nieuczciwej konkurencji | str. 440
2.1. Naprawienie szkody wyrządzonej czynem nieuczciwej konkurencji na zasadach ogólnych | str. 440
2.2. Uzasadnienie wyłączenia ogólnych zasad naprawienia szkody wyrządzonej czynem nieuczciwej konkurencji | str. 441
2.3. Szczególne zasady naprawienia szkody wyrządzonej czynem nieuczciwej konkurencji | str. 442
2.4. Kumulatywna ochrona prawna w przypadku zbiegu norm prawnych | str. 443
3. Przedawnienie roszczeń | str. 445
3.1. Przedawnienie roszczeń w prawie zwalczania nieuczciwej konkurencji | str. 445
3.1.1. Podstawa prawna | str. 445
3.1.2. Termin przedawnienia i początek biegu przedawnienia | str. 446
3.1.3. Wykorzystanie przepisów Kodeksu cywilnego | str. 447
3.1.4. Wyłączenie użycia przepisów Kodeksu cywilnego | str. 449
3.2. Uzasadnienie zmiany w prawie zwalczania nieuczciwej konkurencji | str. 449
3.3. Szczególne zasady przedawnienia czynów o „podwójnej kwalifikacji” | str. 450
Artykuł 35 [Przepisy zmieniające] | str. 452
1. Wyłączenie używania zakazu użytkowania danych uzyskanych w toku nowoczesnania przed Prezesem UOKiK | str. 452
1.1. Nowelizacja | str. 452
1.2. Zakres nowelizacji | str. 453
2. Wyłączenie użytkowania zakazu użycia informacji i dowodów | str. 453
2.1. Dobrowolne poddanie się karze pieniężnej | str. 453
2.2. Zakaz użycia informacji i dowodów | str. 454
2.3. Uzasadnienie wyłączenia wykorzystywania zakazu | str. 457
2.4. Zakres wyłączenia używania zakazu | str. 458
Rozdział 5. Przepisy przejściowe i końcowe | str. 463
Artykuł 36 [użytkowanie nowych przepisów do roszczeń powstałych po wejściu w życie ustawy albo postępowań wszczętych po wejściu w życie ustawy] | str. 463
Artykuł 37 [nowoczesnania niezakończone przed dniem wejścia w życie ustawy] | str. 465
1. Uwagi wstępne | str. 466
2. Dyrektywa odszkodowawcza a art. 37 u.r.n.s. | str. 466
3. Ratio legis art. 37 u.r.n.s. | str. 468
4. Zakres art. 37 u.r.n.s. | str. 469
Artykuł 38 [stosowanie nowych przepisów do roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej deliktem] | str. 469
1. Uwagi ogólne | str. 469
2. Uwagi szczegółowe | str. 470
2.1. Zasada ogólna | str. 470
2.2. Bieg terminu przedawnienia | str. 471
2.3. Użycie art. 38 u.r.n.s. Do roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej naruszeniem prawa konkurencji | str. 472
Artykuł 39 [Maksymalny limit wydatków na realizowanie zadań ustawowych przez Prezesa UOKiK] | str. 473
1. Określenie maksymalnego limitu wydatków | str. 474
1.1. Podstawa prawna | str. 474
1.2. Skutek finansowy ustawy | str. 475
1.3. Przeznaczenie wydatków | str. 476
1.4. Limit wydatków | str. 477
2. Zadania Prezesa UOKiK dotyczące limitu wydatków | str. 478
2.1. Monitorowanie użycia limitu wydatków | str. 478
2.2. Wdrażanie mechanizmu korygującego | str. 478
Artykuł 40 [Wejście w życie] | str. 480
Bibliografia | str. 485
