Tytuł Roszczenia dopełniające roszczenie windykacyjne Autor Bartosz Stelmach Język polski Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska SA ISBN 978-83-8187-290-4 kolekcja Monografie Rok wydania 2019 ilość stron 416 Format pdf Spis treści Wykaz skrótów | str. 13
Wstęp | str. 17
Rozdział I
Uwagi wprowadzające | str. 29
1. Geneza regulacji roszczeń uzupełniających | str. 30
1.1. Roszczenia uzupełniające w projekcie prawa rzeczowego z 1937 r. | str. 30
1.2. Roszczenia dodatkowe w projekcie prawa rzeczowego z 1939 r. | str. 35
1.3. Roszczenia uzupełniające w dekrecie z 11.10.1946 r. – Prawo rzeczowe | str. 39
1.3.1. Status posiadacza w korzystnej wierze | str. 43
1.3.2. Status posiadacza w złej wierze | str. 44
1.3.3. Podsumowanie | str. 45
2. Roszczenie windykacyjne (art. 222 § 1 k.c.) jako instrument podstawowej ochrony właściciela pozbawionego władztwa nad rzeczą | str. 46
2.1. Przedmiot ochrony | str. 47
2.1.1. Pojęcie własności w polskim prawie cywilnym | str. 49
2.1.2. Przedmiot własności | str. 52
2.1.3. Przedmiot roszczenia windykacyjnego | str. 54
2.2. Naruszenie własności uzasadniające roszczenie windykacyjne | str. 56
2.3. Treść roszczenia windykacyjnego | str. 58
2.4. Rzeczowy charakter roszczenia windykacyjnego | str. 61
2.5. Przesłanki roszczenia windykacyjnego | str. 63
2.5.1. Prawo własności | str. 64
2.5.2. Faktyczne władanie rzeczą poprzez adresata roszczenia | str. 66
2.5.3. Defensywne zarzuty adresata roszczenia windykacyjnego | str. 66
2.6. Przedawnienie roszczenia windykacyjnego | str. 70
2.7. Legitymacja czynna i bierna w sporze o wydanie rzeczy | str. 72
2.7.1. Legitymacja czynna | str. 72
2.7.2. Legitymacja bierna | str. 74
3. Ogólna charakterystyka roszczeń uzupełniających | str. 75
3.1. Katalog roszczeń uzupełniających | str. 76
3.1.1. Roszczenia właściciela względem posiadacza w dobrej wierze | str. 78
3.1.2. Roszczenia właściciela względem posiadacza w korzystnej wierze, który dowiedział się, że wytoczono przeciwko niemu powództwo o wydanie rzeczy | str. 81
3.1.3. Roszczenia właściciela względem posiadacza w złej wierze | str. 85
3.2. Istota i funkcja roszczeń uzupełniających | str. 86
3.3. Obligacyjny i samodzielny charakter roszczeń uzupełniających | str. 91
3.4. Dyspozytywny czy bezwzględnie obowiązujący charakter przepisów o roszczeniach uzupełniających | str. 101
Rozdział II
Przesłanki roszczeń uzupełniających | str. 105
1. Uwagi wprowadzające | str. 105
2. Prawo własności | str. 106
3. Samoistne posiadanie rzeczy bez tytułu prawnego | str. 108
3.1. Status posiadacza samoistnego | str. 110
3.2. Brak tytułu prawnego do posiadania rzeczy | str. 113
3.2.1. Umowy związane z obrotem nieruchomościami | str. 113
3.2.2. Przedświadczenie pozaumowne | str. 125
3.2.3. Milcząca zgoda właściciela | str. 126
3.2.4. Prawo zatrzymania | str. 129
3.2.5. Przekroczenie przysługujących uprawnień | str. 131
4. Zła wiara posiadacza | str. 134
5. Wiedza samoistnego posiadacza w dobrej wierze o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy | str. 143
Rozdział III
Treść roszczeń uzupełniających | str. 145
1. Uwagi wprowadzające | str. 145
2. Wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy | str. 145
2.1. Charakter roszczenia | str. 146
2.2. Wysokość wynagrodzenia | str. 149
3. Zwrot pożytków albo ich wartości | str. 157
4. Odszkodowanie za zużycie, pogorszenie lub utratę rzeczy | str. 161
4.1. Charakter roszczenia | str. 161
4.2. Zużycie rzeczy | str. 163
4.3. Pogorszenie rzeczy | str. 166
4.4. Utrata rzeczy | str. 168
Rozdział IV
Wymagalność roszczeń uzupełniających | str. 175
1. Uwagi wprowadzające | str. 175
2. Pojęcie wymagalności roszczenia | str. 176
3. Wymagalność poszczególnych roszczeń uzupełniających | str. 182
3.1. Roszczenia przeciwko posiadaczowi zachwianemu w korzystnej wierze | str. 182
3.1.1. Roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy | str. 183
3.1.2. Roszczenie o zwrot pożytków albo ich wartości | str. 187
3.1.3. Roszczenie odszkodowawcze za zużycie, pogorszenie albo utratę rzeczy | str. 188
3.2. Roszczenia przeciwko posiadaczowi w złej wierze | str. 190
4. Powództwo o wydanie rzeczy jako przesłanka wymagalności roszczeń uzupełniających przysługujących względem samoistnego posiadacza w złej wierze | str. 194
5. Podsumowanie | str. 198
Rozdział V
Przedawnienie roszczeń uzupełniających | str. 201
1. Uwagi wprowadzające | str. 201
2. Relacja między przepisami art. 118 a art. 229 § 1 k.c. | str. 204
2.1. Dominująca koncepcja | str. 207
2.2. Krytyka dominującej koncepcji | str. 212
2.3. Uwagi de lege lata i de lege ferenda | str. 215
3. Przedawnienie roszczeń z tytułu zużycia lub utraty rzeczy | str. 218
4. Pojęcie zwrotu rzeczy | str. 219
5. Podsumowanie | str. 221
Rozdział VI
Legitymacja | str. 223
1. Uwagi wprowadzające | str. 223
2. Legitymacja czynna | str. 223
3. Legitymacja bierna | str. 231
3.1. Posiadacz samoistny | str. 231
3.2. Posiadacz zależny | str. 235
3.3. Dzierżyciel | str. 247
3.4. Prekarzysta | str. 248
3.5. Skarb Państwa | str. 249
4. Zjawisko rozszczepienia się legitymacji czynnej i biernej | str. 251
Rozdział VII
Zakres wykorzystania przepisów o roszczeniach uzupełniających | str. 255
1. Uwagi wprowadzające | str. 255
2. Wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy przysługujące od posiadacza służebności | str. 257
2.1. Optymalne użytkowanie art. 224 § 2, art. 225 i 230 k.c. Na podstawie art. 352 § 2 k.c. | str. 259
2.2. Odrębność posiadania służebności od posiadania rzeczy/brak stosownego używania przepisów o roszczeniach uzupełniających w stosunku do posiadacza służebności | str. 265
3. Uzupełnienie actio negatoria | str. 271
4. Artykuł 151 k.c. | str. 276
5. Artykuł 231 k.c. | str. 278
6. Wpływ utraty prawa własności na skutek zasiedzenia lub zbycia tego prawa przez właściciela na zakres wykorzystania przepisów o roszczeniach uzupełniających | str. 279
7. Podsumowanie | str. 290
Rozdział VIII
Konkurencja norm prawnych stanowiących podstawę roszczeń uzupełniających rei vindicatio z normami prawnymi przewidującymi odrębne reżimy odpowiedzialności | str. 293
1. Uwagi wprowadzające | str. 293
2. Problem zasięgu ochrony interesu uprawnionego wskutek zakwalifikowania danego stanu faktycznego jako rodzącego roszczenia dopełniające a możliwość odmiennej kwalifikacji prawnej tego samego zdarzenia | str. 297
2.1. Roszczenia uzupełniające a roszczenia wynikające ze stosunku szczególnego | str. 298
2.2. Roszczenia uzupełniające a roszczenia wynikające z bezpodstawnego wzbogacenia | str. 300
2.3. Roszczenia dodatkowe a roszczenia odszkodowawcze | str. 302
3. Kryteria oceny istnienia zbiegu norm | str. 306
4. Ocena potencjalnego zbiegu norm dekodowanych z przepisów o roszczeniach uzupełniających z normami przewidującymi odrębny reżim odpowiedzialności | str. 308
5. Roszczenia z art. 18 ust. 1–3a u.o.p.l. A problem zbiegu z unormowaniem roszczeń uzupełniających rei vindicatio | str. 315
6. Podsumowanie | str. 325
Rozdział IX
Stosunki pomiędzy współwłaścicielami jako podstawa roszczenia o wynagrodzenie za nieuprawnione korzystanie z rzeczy wspólnej | str. 327
1. Uwagi wprowadzające | str. 327
2. Wprowadzenie do problematyki dotyczącej roszczenia współwłaściciela o wynagrodzenie z tytułu nieuprawnionego korzystania z rzeczy wspólnej | str. 329
3. Ustawowy model współposiadania i korzystania z rzeczy wspólnej (art. 206 k.c.) | str. 331
4. Podstawa prawna roszczenia o dopuszczenie do współposiadania i korzystania z rzeczy wspólnej | str. 339
5. Konstrukcja roszczenia współwłaściciela o zapłatę wynagrodzenia za nieuprawnione korzystanie z rzeczy wspólnej przez innego współwłaściciela | str. 349
5.1. Charakter prawny roszczenia – uwagi wstępne | str. 350
5.2. Przesłanki roszczenia | str. 352
5.2.1. Prawo współwłasności | str. 354
5.2.2. Nieuprawnione korzystanie z rzeczy wspólnej przez współwłaściciela | str. 356
5.2.3. Zła wiara współwłaściciela | str. 362
5.2.4. Wiedza współwłaściciela będącego w dobrej wierze o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o dopuszczenie do współposiadania i korzystania z rzeczy wspólnej albo o złożeniu wniosku o podział rzeczy wspólnej do korzystania | str. 364
6. Wysokość wynagrodzenia | str. 365
7. Relacja roszczenia współwłaściciela o zapłatę wynagrodzenia za nieuprawnione korzystanie z rzeczy wspólnej w stosunku do roszczenia o dopuszczenie do współposiadania tej rzeczy albo jej podziału do korzystania | str. 370
8. Podsumowanie | str. 377
Zakończenie | str. 379
Bibliografia | str. 391
Wykaz orzecznictwa | str. 403
Wstęp | str. 17
Rozdział I
Uwagi wprowadzające | str. 29
1. Geneza regulacji roszczeń uzupełniających | str. 30
1.1. Roszczenia uzupełniające w projekcie prawa rzeczowego z 1937 r. | str. 30
1.2. Roszczenia dodatkowe w projekcie prawa rzeczowego z 1939 r. | str. 35
1.3. Roszczenia uzupełniające w dekrecie z 11.10.1946 r. – Prawo rzeczowe | str. 39
1.3.1. Status posiadacza w korzystnej wierze | str. 43
1.3.2. Status posiadacza w złej wierze | str. 44
1.3.3. Podsumowanie | str. 45
2. Roszczenie windykacyjne (art. 222 § 1 k.c.) jako instrument podstawowej ochrony właściciela pozbawionego władztwa nad rzeczą | str. 46
2.1. Przedmiot ochrony | str. 47
2.1.1. Pojęcie własności w polskim prawie cywilnym | str. 49
2.1.2. Przedmiot własności | str. 52
2.1.3. Przedmiot roszczenia windykacyjnego | str. 54
2.2. Naruszenie własności uzasadniające roszczenie windykacyjne | str. 56
2.3. Treść roszczenia windykacyjnego | str. 58
2.4. Rzeczowy charakter roszczenia windykacyjnego | str. 61
2.5. Przesłanki roszczenia windykacyjnego | str. 63
2.5.1. Prawo własności | str. 64
2.5.2. Faktyczne władanie rzeczą poprzez adresata roszczenia | str. 66
2.5.3. Defensywne zarzuty adresata roszczenia windykacyjnego | str. 66
2.6. Przedawnienie roszczenia windykacyjnego | str. 70
2.7. Legitymacja czynna i bierna w sporze o wydanie rzeczy | str. 72
2.7.1. Legitymacja czynna | str. 72
2.7.2. Legitymacja bierna | str. 74
3. Ogólna charakterystyka roszczeń uzupełniających | str. 75
3.1. Katalog roszczeń uzupełniających | str. 76
3.1.1. Roszczenia właściciela względem posiadacza w dobrej wierze | str. 78
3.1.2. Roszczenia właściciela względem posiadacza w korzystnej wierze, który dowiedział się, że wytoczono przeciwko niemu powództwo o wydanie rzeczy | str. 81
3.1.3. Roszczenia właściciela względem posiadacza w złej wierze | str. 85
3.2. Istota i funkcja roszczeń uzupełniających | str. 86
3.3. Obligacyjny i samodzielny charakter roszczeń uzupełniających | str. 91
3.4. Dyspozytywny czy bezwzględnie obowiązujący charakter przepisów o roszczeniach uzupełniających | str. 101
Rozdział II
Przesłanki roszczeń uzupełniających | str. 105
1. Uwagi wprowadzające | str. 105
2. Prawo własności | str. 106
3. Samoistne posiadanie rzeczy bez tytułu prawnego | str. 108
3.1. Status posiadacza samoistnego | str. 110
3.2. Brak tytułu prawnego do posiadania rzeczy | str. 113
3.2.1. Umowy związane z obrotem nieruchomościami | str. 113
3.2.2. Przedświadczenie pozaumowne | str. 125
3.2.3. Milcząca zgoda właściciela | str. 126
3.2.4. Prawo zatrzymania | str. 129
3.2.5. Przekroczenie przysługujących uprawnień | str. 131
4. Zła wiara posiadacza | str. 134
5. Wiedza samoistnego posiadacza w dobrej wierze o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy | str. 143
Rozdział III
Treść roszczeń uzupełniających | str. 145
1. Uwagi wprowadzające | str. 145
2. Wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy | str. 145
2.1. Charakter roszczenia | str. 146
2.2. Wysokość wynagrodzenia | str. 149
3. Zwrot pożytków albo ich wartości | str. 157
4. Odszkodowanie za zużycie, pogorszenie lub utratę rzeczy | str. 161
4.1. Charakter roszczenia | str. 161
4.2. Zużycie rzeczy | str. 163
4.3. Pogorszenie rzeczy | str. 166
4.4. Utrata rzeczy | str. 168
Rozdział IV
Wymagalność roszczeń uzupełniających | str. 175
1. Uwagi wprowadzające | str. 175
2. Pojęcie wymagalności roszczenia | str. 176
3. Wymagalność poszczególnych roszczeń uzupełniających | str. 182
3.1. Roszczenia przeciwko posiadaczowi zachwianemu w korzystnej wierze | str. 182
3.1.1. Roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy | str. 183
3.1.2. Roszczenie o zwrot pożytków albo ich wartości | str. 187
3.1.3. Roszczenie odszkodowawcze za zużycie, pogorszenie albo utratę rzeczy | str. 188
3.2. Roszczenia przeciwko posiadaczowi w złej wierze | str. 190
4. Powództwo o wydanie rzeczy jako przesłanka wymagalności roszczeń uzupełniających przysługujących względem samoistnego posiadacza w złej wierze | str. 194
5. Podsumowanie | str. 198
Rozdział V
Przedawnienie roszczeń uzupełniających | str. 201
1. Uwagi wprowadzające | str. 201
2. Relacja między przepisami art. 118 a art. 229 § 1 k.c. | str. 204
2.1. Dominująca koncepcja | str. 207
2.2. Krytyka dominującej koncepcji | str. 212
2.3. Uwagi de lege lata i de lege ferenda | str. 215
3. Przedawnienie roszczeń z tytułu zużycia lub utraty rzeczy | str. 218
4. Pojęcie zwrotu rzeczy | str. 219
5. Podsumowanie | str. 221
Rozdział VI
Legitymacja | str. 223
1. Uwagi wprowadzające | str. 223
2. Legitymacja czynna | str. 223
3. Legitymacja bierna | str. 231
3.1. Posiadacz samoistny | str. 231
3.2. Posiadacz zależny | str. 235
3.3. Dzierżyciel | str. 247
3.4. Prekarzysta | str. 248
3.5. Skarb Państwa | str. 249
4. Zjawisko rozszczepienia się legitymacji czynnej i biernej | str. 251
Rozdział VII
Zakres wykorzystania przepisów o roszczeniach uzupełniających | str. 255
1. Uwagi wprowadzające | str. 255
2. Wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy przysługujące od posiadacza służebności | str. 257
2.1. Optymalne użytkowanie art. 224 § 2, art. 225 i 230 k.c. Na podstawie art. 352 § 2 k.c. | str. 259
2.2. Odrębność posiadania służebności od posiadania rzeczy/brak stosownego używania przepisów o roszczeniach uzupełniających w stosunku do posiadacza służebności | str. 265
3. Uzupełnienie actio negatoria | str. 271
4. Artykuł 151 k.c. | str. 276
5. Artykuł 231 k.c. | str. 278
6. Wpływ utraty prawa własności na skutek zasiedzenia lub zbycia tego prawa przez właściciela na zakres wykorzystania przepisów o roszczeniach uzupełniających | str. 279
7. Podsumowanie | str. 290
Rozdział VIII
Konkurencja norm prawnych stanowiących podstawę roszczeń uzupełniających rei vindicatio z normami prawnymi przewidującymi odrębne reżimy odpowiedzialności | str. 293
1. Uwagi wprowadzające | str. 293
2. Problem zasięgu ochrony interesu uprawnionego wskutek zakwalifikowania danego stanu faktycznego jako rodzącego roszczenia dopełniające a możliwość odmiennej kwalifikacji prawnej tego samego zdarzenia | str. 297
2.1. Roszczenia uzupełniające a roszczenia wynikające ze stosunku szczególnego | str. 298
2.2. Roszczenia uzupełniające a roszczenia wynikające z bezpodstawnego wzbogacenia | str. 300
2.3. Roszczenia dodatkowe a roszczenia odszkodowawcze | str. 302
3. Kryteria oceny istnienia zbiegu norm | str. 306
4. Ocena potencjalnego zbiegu norm dekodowanych z przepisów o roszczeniach uzupełniających z normami przewidującymi odrębny reżim odpowiedzialności | str. 308
5. Roszczenia z art. 18 ust. 1–3a u.o.p.l. A problem zbiegu z unormowaniem roszczeń uzupełniających rei vindicatio | str. 315
6. Podsumowanie | str. 325
Rozdział IX
Stosunki pomiędzy współwłaścicielami jako podstawa roszczenia o wynagrodzenie za nieuprawnione korzystanie z rzeczy wspólnej | str. 327
1. Uwagi wprowadzające | str. 327
2. Wprowadzenie do problematyki dotyczącej roszczenia współwłaściciela o wynagrodzenie z tytułu nieuprawnionego korzystania z rzeczy wspólnej | str. 329
3. Ustawowy model współposiadania i korzystania z rzeczy wspólnej (art. 206 k.c.) | str. 331
4. Podstawa prawna roszczenia o dopuszczenie do współposiadania i korzystania z rzeczy wspólnej | str. 339
5. Konstrukcja roszczenia współwłaściciela o zapłatę wynagrodzenia za nieuprawnione korzystanie z rzeczy wspólnej przez innego współwłaściciela | str. 349
5.1. Charakter prawny roszczenia – uwagi wstępne | str. 350
5.2. Przesłanki roszczenia | str. 352
5.2.1. Prawo współwłasności | str. 354
5.2.2. Nieuprawnione korzystanie z rzeczy wspólnej przez współwłaściciela | str. 356
5.2.3. Zła wiara współwłaściciela | str. 362
5.2.4. Wiedza współwłaściciela będącego w dobrej wierze o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o dopuszczenie do współposiadania i korzystania z rzeczy wspólnej albo o złożeniu wniosku o podział rzeczy wspólnej do korzystania | str. 364
6. Wysokość wynagrodzenia | str. 365
7. Relacja roszczenia współwłaściciela o zapłatę wynagrodzenia za nieuprawnione korzystanie z rzeczy wspólnej w stosunku do roszczenia o dopuszczenie do współposiadania tej rzeczy albo jej podziału do korzystania | str. 370
8. Podsumowanie | str. 377
Zakończenie | str. 379
Bibliografia | str. 391
Wykaz orzecznictwa | str. 403
