Tytuł VAT w transakcjach związanych z nieruchomościami Autorzy Paweł Barnik, Karolina Gierszewska, Piotr Kępisty Język polski Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska SA ISBN 978-83-8160-086-6 kolekcja Prawo w praktyce Rok wydania 2018 ilość stron 292 Format pdf Spis treści Wykaz skrótów.................................................................................. 11
Rozdział I. Sprzedaż nieruchomości................................................................. 13
1. Nieruchomość jako przedmiot opodatkowania VAT......... 13
1.1. Definicja na gruncie podatku od towarów i usług....... 13
1.1.1. Definicja wprowadzona w prawie unijnym........ 13
1.1.2. Używanie cywilistycznej definicji nieruchomości......................................................... 19
1.2. Nieruchomość jako przedmiot dostawy towarów........ 20
1.2.1. Definicja towaru i dostawy towarów............. 20
1.2.2. Przesyłka kilku działek objętych jedną księgą wieczystą...................................................... 21
1.2.3. Wysyłka działki zabudowanej kilkoma budynkami lub budowlami................................... 25
1.2.4. Wysyłka części budynku lub budowli.................. 27
1.2.5. Sprzedaż udziału w nieruchomości..................... 32
1.2.6. Przeniesienie prawa własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie................................. 34
1.2.7. Wysyłka nieruchomości w ramach umowy zamiany...................................................... 37
1.2.8. Nieruchomość jako przedmiot aportu................ 41
1.2.9. Dywidenda rzeczowa, której przedmiotem jest nieruchomość................................................... 49
1.2.10. Wycofanie nieruchomości z posiadajątku przedsiębiorstwa i przekazanie jej do majątku prywatnego............ 51
1.3. Prawa własnościowe związane z lokalami spółdzielczymi................................................ 52
1.4. Stosowanie wieczyste.................................................... 54
1.4.1. Wysyłka towaru czy świadczenie usług............... 54
1.4.2. Użytkowanie wieczyste ustanowione przed 1.05.2004 r..................................................... 55
1.4.3. Oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste......... 56
1.4.4. Oddanie w stosowanie wieczyste gruntu zabudowanego budynkiem lub budowlą............. 59
1.4.5. Zbycie prawa wykorzystywania wieczystego.............. 60
1.4.6. Sprzedaż gruntu oddanego w wieczyste stosowanie dotychczasowemu użytkownikowi wieczystemu........... 61
1.4.7. Przekształcenie prawa używania wieczystego w prawo własności............................ 62
1.4.8. Wywłaszczenie prawa wykorzystywania wieczystego.............................................................. 62
1.4.9. Zrzeczenie się prawa użytkowania wieczystego..... 64
1.5. Sprzedaż nieruchomości a działalność gospodarcza... 65
1.5.1. Dostawa nieruchomości poprzez osobę fizyczną... 65
1.5.2. Dostawa nieruchomości poprzez podatnika VAT a zwolnienie ze względu na obrót......................... 75
1.5.3. Sprzedaż nieruchomości poprzez współmałżonków, gdy tylko jedno z nich jest podatnikiem VAT............. 77
1.5.4. Sprzedaż nieruchomości w ramach czynności egzekucyjnych....................................... 78
2. Obowiązek podatkowy............................................................ 80
2.1. Moment dokonania dostawy nieruchomości................ 80
2.2. Umowa przedwstępna sprzedaży.................................... 81
2.3. Przedpłata przy dostawie nieruchomości (zaliczka, zadatek)............................................................. 82
2.3.1. Uwagi ogólne........................................................... 82
2.3.2. Wpłaty na mieszkaniowy rachunek powierniczy.............................................................. 83
2.3.3. Depozyt notarialny................................................. 84
3. Miejsce opodatkowania dostawy nieruchomości................ 85
4. Wysokość opodatkowania....................................................... 88
4.1. Zastosowanie zwolnienia z VAT..................................... 88
4.1.1. Wysyłka terenów niezabudowanych.................... 88
4.1.2. Przesyłka budynków, budowli albo ich części........ 94
4.1.3. Wysyłka nieruchomości a zwolnienie ze względu na wysokość obrotu............................ 122
4.2. Zastosowanie 8-procentowej stawki VAT...................... 125
4.2.1. Budynki mieszkalne............................................... 125
4.2.2. Garaż (w tym garaż podziemny) i miejsce postojowe........................................... 128
4.2.3. Budynki niemieszkalne.......................................... 129
4.2.4. Dostawa lokalu wraz z wyposażeniem (mieszkania pod klucz).......................................... 131
4.2.5. Powierzchnia użytkowa obiektu a preferencyjna stawka VAT.................................. 133
4.3. Zastosowanie 23-procentowej stawki VAT.................... 135
5. Podstawa opodatkowania........................................................ 136
5.1. Dostawa terenu niezabudowanego................................. 136
5.2. Dostawa budynków lub budowli..................................... 136
5.3. Wartość nieruchomości wyrażona w walucie obcej..... 137
5.4. Przesyłka nieruchomości między podmiotami powiązanymi............................................... 138
6. Wykazanie i rozliczenie podatku........................................... 140
7. Dokumentowanie dostawy nieruchomości.......................... 141
7.1. Faktura................................................................................ 141
7.1.1. Wysyłka nieruchomości zwolniona z VAT......... 141
7.1.2. Przesyłka nieruchomości opodatkowana odpowiednią stawką VAT...................................... 142
7.2. Obowiązek ewidencjonowania dostawy nieruchomości przy pomocy kasy rejestrującej................ 143
Rozdział II. Najem i dzierżawa nieruchomości................................................ 145
1. Pojęcie najmu i dzierżawy....................................................... 145
2. Najem i dzierżawa jako odpłatne świadczenie usług.......... 146
3. Najem i dzierżawa nieruchomości a działalność gospodarcza.............................................. 147
3.1. VAT przy najmie prywatnym.......................................... 147
3.2. VAT przy najmie świadczonym w ramach działalności gospodarczej................................................ 154
4. Obowiązek podatkowy przy najmie albo dzierżawie nieruchomości............................................... 155
4.1. Zasady powstawania obowiązku podatkowego przy najmie i dzierżawie nieruchomości........................ 155
4.2. Kaucja zabezpieczająca a VAT......................................... 164
5. Dokumentowanie najmu i dzierżawy nieruchomości........ 169
5.1. Najem, dzierżawa a obowiązek i termin wystawienia faktury.......................................................... 169
5.2. Ewidencjonowanie najmu albo dzierżawy przy pomocy kasy rejestrującej............................... 178
6. Sposób ustalania podstawy opodatkowania przy najmie lub dzierżawie nieruchomości............................. 181
6.1. Zasady ogólne.................................................................... 181
6.2. Przenoszenie kosztów podatków i opłat administracyjnych................................................ 183
6.3. Odsprzedaż mediów.......................................................... 187
6.4. Przenoszenie opłat za wywóz odpadów......................... 193
6.5. Obciążenie za media bez świadczenia usługi najmu.... 196
7. Miejsce opodatkowania najmu nieruchomości.................... 197
7.1. Obowiązek podatkowy..................................................... 206
7.2. Podstawa opodatkowania i kurs waluty.................. 209
8. Wysokość opodatkowania....................................................... 214
8.1. Stawka podstawowa (23%)................................................ 214
8.2. Stawka preferencyjna (8%)............................................... 214
8.3. Zwolnienie od podatku..................................................... 218
9. Przedterminowe rozwiązanie umowy najmu/dzierżawy... 222
10. Cesja umowy najmu............................................................... 228
11. Zwrot nakładów inwestycyjnych......................................... 230
12. Najem/dzierżawa a odliczenie podatku naliczonego........ 238
12.1. Moment odliczenia........................................................ 240
12.2. Odliczanie podatku naliczonego – wyłączenie dla usług noclegowych.............................. 241
12.3. Import usług a odliczenie podatku naliczonego....... 245
Rozdział III. Nabycie lub używanie nieruchomości.................................... 249
1. Prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem lub użytkowaniem nieruchomości............. 249
2. Stosowanie nieruchomości jednocześnie do celów realizowanej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niżeli działalność gospodarcza......................................................................................... 253
2.1. Sposób określenia prewskaźnika odliczenia podatku naliczonego................................................ 255
2.2. Korekta podatku odliczonego przy nabyciu nieruchomości............................................ 262
2.3. Korekta podatku odliczonego przy zmianie przeznaczenia............................................. 266
3. Używanie nieruchomości równocześnie w działalności gospodarczej i do celów osobistych............. 271
4. Używanie nieruchomości w działalności opodatkowanej i zwolnionej................................................... 274
4.1. Sposób określenia proporcji odliczenia podatku naliczonego........................................................... 275
4.2. Wysyłka nieruchomości jako element współczynnika proporcji odliczenia podatku naliczonego...................... 278
4.3. Korekta kwoty odliczonego podatku naliczonego....... 281
4.4. Korekta podatku odliczonego przy zmianie przeznaczenia............................................. 284
5. Zastosowanie nieruchomości jednocześnie w działalności poza VAT, jak i zwolnionej oraz opodatkowanej
tym podatkiem.......................................................................... 287
Autorzy................................................................................................ 291
Rozdział I. Sprzedaż nieruchomości................................................................. 13
1. Nieruchomość jako przedmiot opodatkowania VAT......... 13
1.1. Definicja na gruncie podatku od towarów i usług....... 13
1.1.1. Definicja wprowadzona w prawie unijnym........ 13
1.1.2. Używanie cywilistycznej definicji nieruchomości......................................................... 19
1.2. Nieruchomość jako przedmiot dostawy towarów........ 20
1.2.1. Definicja towaru i dostawy towarów............. 20
1.2.2. Przesyłka kilku działek objętych jedną księgą wieczystą...................................................... 21
1.2.3. Wysyłka działki zabudowanej kilkoma budynkami lub budowlami................................... 25
1.2.4. Wysyłka części budynku lub budowli.................. 27
1.2.5. Sprzedaż udziału w nieruchomości..................... 32
1.2.6. Przeniesienie prawa własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie................................. 34
1.2.7. Wysyłka nieruchomości w ramach umowy zamiany...................................................... 37
1.2.8. Nieruchomość jako przedmiot aportu................ 41
1.2.9. Dywidenda rzeczowa, której przedmiotem jest nieruchomość................................................... 49
1.2.10. Wycofanie nieruchomości z posiadajątku przedsiębiorstwa i przekazanie jej do majątku prywatnego............ 51
1.3. Prawa własnościowe związane z lokalami spółdzielczymi................................................ 52
1.4. Stosowanie wieczyste.................................................... 54
1.4.1. Wysyłka towaru czy świadczenie usług............... 54
1.4.2. Użytkowanie wieczyste ustanowione przed 1.05.2004 r..................................................... 55
1.4.3. Oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste......... 56
1.4.4. Oddanie w stosowanie wieczyste gruntu zabudowanego budynkiem lub budowlą............. 59
1.4.5. Zbycie prawa wykorzystywania wieczystego.............. 60
1.4.6. Sprzedaż gruntu oddanego w wieczyste stosowanie dotychczasowemu użytkownikowi wieczystemu........... 61
1.4.7. Przekształcenie prawa używania wieczystego w prawo własności............................ 62
1.4.8. Wywłaszczenie prawa wykorzystywania wieczystego.............................................................. 62
1.4.9. Zrzeczenie się prawa użytkowania wieczystego..... 64
1.5. Sprzedaż nieruchomości a działalność gospodarcza... 65
1.5.1. Dostawa nieruchomości poprzez osobę fizyczną... 65
1.5.2. Dostawa nieruchomości poprzez podatnika VAT a zwolnienie ze względu na obrót......................... 75
1.5.3. Sprzedaż nieruchomości poprzez współmałżonków, gdy tylko jedno z nich jest podatnikiem VAT............. 77
1.5.4. Sprzedaż nieruchomości w ramach czynności egzekucyjnych....................................... 78
2. Obowiązek podatkowy............................................................ 80
2.1. Moment dokonania dostawy nieruchomości................ 80
2.2. Umowa przedwstępna sprzedaży.................................... 81
2.3. Przedpłata przy dostawie nieruchomości (zaliczka, zadatek)............................................................. 82
2.3.1. Uwagi ogólne........................................................... 82
2.3.2. Wpłaty na mieszkaniowy rachunek powierniczy.............................................................. 83
2.3.3. Depozyt notarialny................................................. 84
3. Miejsce opodatkowania dostawy nieruchomości................ 85
4. Wysokość opodatkowania....................................................... 88
4.1. Zastosowanie zwolnienia z VAT..................................... 88
4.1.1. Wysyłka terenów niezabudowanych.................... 88
4.1.2. Przesyłka budynków, budowli albo ich części........ 94
4.1.3. Wysyłka nieruchomości a zwolnienie ze względu na wysokość obrotu............................ 122
4.2. Zastosowanie 8-procentowej stawki VAT...................... 125
4.2.1. Budynki mieszkalne............................................... 125
4.2.2. Garaż (w tym garaż podziemny) i miejsce postojowe........................................... 128
4.2.3. Budynki niemieszkalne.......................................... 129
4.2.4. Dostawa lokalu wraz z wyposażeniem (mieszkania pod klucz).......................................... 131
4.2.5. Powierzchnia użytkowa obiektu a preferencyjna stawka VAT.................................. 133
4.3. Zastosowanie 23-procentowej stawki VAT.................... 135
5. Podstawa opodatkowania........................................................ 136
5.1. Dostawa terenu niezabudowanego................................. 136
5.2. Dostawa budynków lub budowli..................................... 136
5.3. Wartość nieruchomości wyrażona w walucie obcej..... 137
5.4. Przesyłka nieruchomości między podmiotami powiązanymi............................................... 138
6. Wykazanie i rozliczenie podatku........................................... 140
7. Dokumentowanie dostawy nieruchomości.......................... 141
7.1. Faktura................................................................................ 141
7.1.1. Wysyłka nieruchomości zwolniona z VAT......... 141
7.1.2. Przesyłka nieruchomości opodatkowana odpowiednią stawką VAT...................................... 142
7.2. Obowiązek ewidencjonowania dostawy nieruchomości przy pomocy kasy rejestrującej................ 143
Rozdział II. Najem i dzierżawa nieruchomości................................................ 145
1. Pojęcie najmu i dzierżawy....................................................... 145
2. Najem i dzierżawa jako odpłatne świadczenie usług.......... 146
3. Najem i dzierżawa nieruchomości a działalność gospodarcza.............................................. 147
3.1. VAT przy najmie prywatnym.......................................... 147
3.2. VAT przy najmie świadczonym w ramach działalności gospodarczej................................................ 154
4. Obowiązek podatkowy przy najmie albo dzierżawie nieruchomości............................................... 155
4.1. Zasady powstawania obowiązku podatkowego przy najmie i dzierżawie nieruchomości........................ 155
4.2. Kaucja zabezpieczająca a VAT......................................... 164
5. Dokumentowanie najmu i dzierżawy nieruchomości........ 169
5.1. Najem, dzierżawa a obowiązek i termin wystawienia faktury.......................................................... 169
5.2. Ewidencjonowanie najmu albo dzierżawy przy pomocy kasy rejestrującej............................... 178
6. Sposób ustalania podstawy opodatkowania przy najmie lub dzierżawie nieruchomości............................. 181
6.1. Zasady ogólne.................................................................... 181
6.2. Przenoszenie kosztów podatków i opłat administracyjnych................................................ 183
6.3. Odsprzedaż mediów.......................................................... 187
6.4. Przenoszenie opłat za wywóz odpadów......................... 193
6.5. Obciążenie za media bez świadczenia usługi najmu.... 196
7. Miejsce opodatkowania najmu nieruchomości.................... 197
7.1. Obowiązek podatkowy..................................................... 206
7.2. Podstawa opodatkowania i kurs waluty.................. 209
8. Wysokość opodatkowania....................................................... 214
8.1. Stawka podstawowa (23%)................................................ 214
8.2. Stawka preferencyjna (8%)............................................... 214
8.3. Zwolnienie od podatku..................................................... 218
9. Przedterminowe rozwiązanie umowy najmu/dzierżawy... 222
10. Cesja umowy najmu............................................................... 228
11. Zwrot nakładów inwestycyjnych......................................... 230
12. Najem/dzierżawa a odliczenie podatku naliczonego........ 238
12.1. Moment odliczenia........................................................ 240
12.2. Odliczanie podatku naliczonego – wyłączenie dla usług noclegowych.............................. 241
12.3. Import usług a odliczenie podatku naliczonego....... 245
Rozdział III. Nabycie lub używanie nieruchomości.................................... 249
1. Prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem lub użytkowaniem nieruchomości............. 249
2. Stosowanie nieruchomości jednocześnie do celów realizowanej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niżeli działalność gospodarcza......................................................................................... 253
2.1. Sposób określenia prewskaźnika odliczenia podatku naliczonego................................................ 255
2.2. Korekta podatku odliczonego przy nabyciu nieruchomości............................................ 262
2.3. Korekta podatku odliczonego przy zmianie przeznaczenia............................................. 266
3. Używanie nieruchomości równocześnie w działalności gospodarczej i do celów osobistych............. 271
4. Używanie nieruchomości w działalności opodatkowanej i zwolnionej................................................... 274
4.1. Sposób określenia proporcji odliczenia podatku naliczonego........................................................... 275
4.2. Wysyłka nieruchomości jako element współczynnika proporcji odliczenia podatku naliczonego...................... 278
4.3. Korekta kwoty odliczonego podatku naliczonego....... 281
4.4. Korekta podatku odliczonego przy zmianie przeznaczenia............................................. 284
5. Zastosowanie nieruchomości jednocześnie w działalności poza VAT, jak i zwolnionej oraz opodatkowanej
tym podatkiem.......................................................................... 287
Autorzy................................................................................................ 291
