Tytuł Wokół kryzysu praworządności, demokracji i praw człowieka. Księga jubileuszowa Profesora Mirosława Wyrzykowskiego Autorzy Hanna Machińska, Piotr Kładoczny, Władysław Czapliński, Maciej Szpunar, Piotr Girdwoyń, Zbigniew Lasocik, Adam Zieliński, Jacek Jagielski, Krystyna Kowalik-Bańczyk, Stanisław Zabłocki, Mateusz Pilich, Mirosław Granat, Monika Płatek, Agnieszka Grzelak, Hanna Gronkiewicz-Waltz, Stanisław Biernat, Marek Zubik, Monika Florczak-Wątor, Jan Barcz, Adam Bodnar, Anna Śledzińska-Simon, Ewa Łętowska, Maciej Bernatt, Aleksandra Gliszczyńska-Grabias, Katarzyna Sękowska-Kozłowska, Roman Wieruszewski, Maciej Taborowski, Michał Balcerzak, Tomasz Tadeusz Koncewicz, Zdzisław Kędzia, Piotr Tuleja, Ryszard Piotrowski, Robert Rybski, Adam Ploszka, Marzena Laskowska, Robert Grzeszczak, Hanna Suchocka, Mirosław Wróblewski, Andrzej Drzemczewski, Barbara Grabowska-Moroz, Joanna Grygiel, Wojciech Hermeliński, Aleksander Jakubowski, Maria Kruk, Łukasz Marek Pisarczyk, Jan Pakulski, Jerzy Stępień, Stanisław Trociuk, Magdalena Wilczyńska, Jan Aleksander Zimmermann, Jacek Lang Język polski Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska SA Tłumaczenie Jacek Lang ISBN 978-83-8223-709-2 kolekcja Księgi Jubileuszowe Rok wydania 2020 liczba stron 908 Format pdf Spis treści Słowo wstępne / 5
Laudacja dla Profesora Mirosława Wyrzykowskiego z okazji wręczenia odznaki honorowej Rzecznika Praw Obywatelskich „Za zasługi dla praw człowieka”, wygłoszona 4.09.2020 r. / 7
Życiorys Profesora Mirosława Wyrzykowskiego / 17
Lista publikacji Profesora Mirosława Wyrzykowskiego (wybrane pozycje) / 21
CZĘŚĆ PIERWSZA
U ŹRÓDEŁ
Nadzieja, iluzja i manipulacja – uwagi o udatności konstytucjonalizacji „państwa prawa”
Ewa Łętowska / 39
Gdyby w PRL obowiązywała Konstytucja RP…?
Maria Kruk / 62
Zapomniana postać?
Jerzy Stępień / 80
O paradoksach i wrogach demokracji
Marek Zubik / 94
Rule of law – ewolucja negatywna?
Hanna Suchocka / 105
System polityczny Rzeczpospolitej Polskiej w świetle teorii konkurencyjnego autorytaryzmu
Adam Bodnar / 119
Polityczni liderzy, elity i instytucje we współczesnych falach populizmu
Jan Pakulski / 149
O potrzebie refleksji nad ekonomicznymi aspektami populizmu w dyskusji o kryzysie demokracji liberalnych
Maciej Bernatt / 160
Prawa człowieka a prawo administracyjne
Jan Zimmermann / 174
O obywatelstwie i prawie do obywatelstwa (kilka uwag i refleksji z perspektywy prawnoadministracyjnej)
Jacek Jagielski / 191
Prawo do wniosku – rodowód, rozwój, ochrona wnoszącego
Jacek Lang / 207
Po co naukowcom konstytucja?
Aleksander Jakubowski / 221
CZĘŚĆ DRUGA
NIEZALEŻNOŚĆ I NIEZAWISŁOŚĆ
Niezawisły, bezstronny, właściwy…
Adam Zieliński / 249
Wolne sądy, wolni ludzie
Stanisław Zabłocki / 270
Ex iniuria iudex non oritur. Uwagi o ustrojowym znaczeniu tożsamości konstytucyjnej Krajowej Rady Sądownictwa
Ryszard Piotrowski / 282
Powołanie (odmowa powołania) sędziego poprzez Prezydenta RP a Konstytucja
Stanisław Trociuk / 306
Granice udziału sędziów sądów powszechnych w debacie publicznej. Kanon strasburski a regulacja ustawowa
Adam Ploszka / 319
Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziego za wydane orzeczenie jako instrument naruszania sędziowskiej niezawisłości
Piotr Tuleja / 341
Wolność zrzeszania się sędziów w świetle tzw. Ustawy kagańcowej
Magdalena Wilczyńska / 351
Erozja praworządności i niezawisłości sądów w Polsce od 2015 r.: reakcja Rady Europy – za mało, za późno?
Andrzej Drzemczewski / 369
Systemowa kradzież konfliktu
Piotr Girdwoyń / 396
Nieposłuszeństwo sędziów jako problem filozofii prawa i konstytucjonalizmu porównawczego. Refleksje nad przypadkiem Polski
Mateusz Pilich / 411
podmiana kadr w demokracji populistycznej, czyli o rzeczywistych i pozornych celach ustawodawczych
Anna Śledzińska-Simon / 434
Granice swobody wypowiedzi prokuratora – lekcja dla Polski ze sprawy Kövesi przeciwko Rumunii
Agnieszka Grzelak, Mirosław Wróblewski / 455
CZĘŚĆ TRZECIA
WYZWANIA DLA OCHRONY PRAW CZŁOWIEKA
Czy nadal funkcjonują konstytucyjne gwarancje wolności i praw jednostki?
Roman Wieruszewski / 479
„Bezpieczna przystań” dla ofiar handlu ludźmi w Kolorado
Zbigniew Lasocik / 493
O karze dożywotniego pozbawienia wolności, dyskryminacji ze względu na płeć i wyborze „mniejszego zła”. Refleksje na tle wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Khamtokhu i Aksenchik przeciwko Rosji
Joanna Grygiel, Katarzyna Sękowska-Kozłowska / 508
Problem przewlekłości tymczasowego aresztowania w świetle orzecznictwa sądów polskich i organów międzynarodowych
Wojciech Hermeliński / 532
Wolności wypowiedzi pod rządami populistów
Aleksandra Gliszczyńska-Grabias / 542
Prawdziwość wypowiedzi a jej karalność
Piotr Kładoczny / 559
Komu służy małżeństwo?
Monika Płatek / 572
Ustawa o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych przed Trybunałem Konstytucyjnym. Wybrane aspekty proceduralne i merytoryczne
Mirosław Granat / 590
Praca w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej
Łukasz Pisarczyk / 609
O celach i funkcjach klauzuli derogacyjnej z art. 15 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w kontekście pandemii COVID-19
Michał Balcerzak / 627
Granice ingerencji państwa w wolność zgromadzeń w czasach epidemii
Monika Florczak-Wątor / 644
Działalność służb specjalnych w Polsce w świetle zasady praworządności
Barbara Grabowska-Moroz / 664
Kilka uwag o pojęciu mniejszości narodowej i etnicznej na gruncie prawa międzynarodowego i w praktyce polskiej
Władysław Czapliński / 680
jednostajny rozwój a dobra administracja
Robert Rybski / 692
Polityka klimatyczna jako przykład wielopoziomowej polityki publicznej
Hanna Gronkiewicz-Waltz / 708
Czy prawo do życia w zdrowym środowisku to prawo przyszłości?
Hanna Machińska / 718
Zmiany klimatu a perspektywa praw człowieka
Zdzisław Kędzia / 735
Niematerialne dziedzictwo kulturowe a prawa i wolności człowieka. Perspektywa konstytucyjna
Marzena Laskowska / 754
CZĘŚĆ CZWARTA
WOKÓŁ UNII EUROPEJSKIEJ
„Mapa” judykatury Trybunału Konstytucyjnego dotyczącej członkostwa Polski w Unii Europejskiej
Robert Grzeszczak / 781
Ochrona praworządności i środki tymczasowe przed sądami krajowymi
Maciej Taborowski / 800
Trybunał Konstytucyjny wypowiada posłuszeństwo prawu Unii Europejskiej
Stanisław Biernat / 817
Kilka uwag o bezpośrednim skutku horyzontalnym przepisów Karty praw podstawowych Unii Europejskiej
Krystyna Kowalik-Bańczyk / 835
Ochrona praw podstawowych w prawie autorskim
Maciej Szpunar / 853
Konferencja w sprawie przyszłości Europy. Szczególne wyzwania dla społeczeństwa obywatelskiego
Jan Barcz / 862
Unijny etos sądzenia. O fundamentach, metapolityce i POLEXIT
Tomasz Tadeusz Koncewicz / 872
Laudacja dla Profesora Mirosława Wyrzykowskiego z okazji wręczenia odznaki honorowej Rzecznika Praw Obywatelskich „Za zasługi dla praw człowieka”, wygłoszona 4.09.2020 r. / 7
Życiorys Profesora Mirosława Wyrzykowskiego / 17
Lista publikacji Profesora Mirosława Wyrzykowskiego (wybrane pozycje) / 21
CZĘŚĆ PIERWSZA
U ŹRÓDEŁ
Nadzieja, iluzja i manipulacja – uwagi o udatności konstytucjonalizacji „państwa prawa”
Ewa Łętowska / 39
Gdyby w PRL obowiązywała Konstytucja RP…?
Maria Kruk / 62
Zapomniana postać?
Jerzy Stępień / 80
O paradoksach i wrogach demokracji
Marek Zubik / 94
Rule of law – ewolucja negatywna?
Hanna Suchocka / 105
System polityczny Rzeczpospolitej Polskiej w świetle teorii konkurencyjnego autorytaryzmu
Adam Bodnar / 119
Polityczni liderzy, elity i instytucje we współczesnych falach populizmu
Jan Pakulski / 149
O potrzebie refleksji nad ekonomicznymi aspektami populizmu w dyskusji o kryzysie demokracji liberalnych
Maciej Bernatt / 160
Prawa człowieka a prawo administracyjne
Jan Zimmermann / 174
O obywatelstwie i prawie do obywatelstwa (kilka uwag i refleksji z perspektywy prawnoadministracyjnej)
Jacek Jagielski / 191
Prawo do wniosku – rodowód, rozwój, ochrona wnoszącego
Jacek Lang / 207
Po co naukowcom konstytucja?
Aleksander Jakubowski / 221
CZĘŚĆ DRUGA
NIEZALEŻNOŚĆ I NIEZAWISŁOŚĆ
Niezawisły, bezstronny, właściwy…
Adam Zieliński / 249
Wolne sądy, wolni ludzie
Stanisław Zabłocki / 270
Ex iniuria iudex non oritur. Uwagi o ustrojowym znaczeniu tożsamości konstytucyjnej Krajowej Rady Sądownictwa
Ryszard Piotrowski / 282
Powołanie (odmowa powołania) sędziego poprzez Prezydenta RP a Konstytucja
Stanisław Trociuk / 306
Granice udziału sędziów sądów powszechnych w debacie publicznej. Kanon strasburski a regulacja ustawowa
Adam Ploszka / 319
Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziego za wydane orzeczenie jako instrument naruszania sędziowskiej niezawisłości
Piotr Tuleja / 341
Wolność zrzeszania się sędziów w świetle tzw. Ustawy kagańcowej
Magdalena Wilczyńska / 351
Erozja praworządności i niezawisłości sądów w Polsce od 2015 r.: reakcja Rady Europy – za mało, za późno?
Andrzej Drzemczewski / 369
Systemowa kradzież konfliktu
Piotr Girdwoyń / 396
Nieposłuszeństwo sędziów jako problem filozofii prawa i konstytucjonalizmu porównawczego. Refleksje nad przypadkiem Polski
Mateusz Pilich / 411
podmiana kadr w demokracji populistycznej, czyli o rzeczywistych i pozornych celach ustawodawczych
Anna Śledzińska-Simon / 434
Granice swobody wypowiedzi prokuratora – lekcja dla Polski ze sprawy Kövesi przeciwko Rumunii
Agnieszka Grzelak, Mirosław Wróblewski / 455
CZĘŚĆ TRZECIA
WYZWANIA DLA OCHRONY PRAW CZŁOWIEKA
Czy nadal funkcjonują konstytucyjne gwarancje wolności i praw jednostki?
Roman Wieruszewski / 479
„Bezpieczna przystań” dla ofiar handlu ludźmi w Kolorado
Zbigniew Lasocik / 493
O karze dożywotniego pozbawienia wolności, dyskryminacji ze względu na płeć i wyborze „mniejszego zła”. Refleksje na tle wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Khamtokhu i Aksenchik przeciwko Rosji
Joanna Grygiel, Katarzyna Sękowska-Kozłowska / 508
Problem przewlekłości tymczasowego aresztowania w świetle orzecznictwa sądów polskich i organów międzynarodowych
Wojciech Hermeliński / 532
Wolności wypowiedzi pod rządami populistów
Aleksandra Gliszczyńska-Grabias / 542
Prawdziwość wypowiedzi a jej karalność
Piotr Kładoczny / 559
Komu służy małżeństwo?
Monika Płatek / 572
Ustawa o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych przed Trybunałem Konstytucyjnym. Wybrane aspekty proceduralne i merytoryczne
Mirosław Granat / 590
Praca w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej
Łukasz Pisarczyk / 609
O celach i funkcjach klauzuli derogacyjnej z art. 15 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w kontekście pandemii COVID-19
Michał Balcerzak / 627
Granice ingerencji państwa w wolność zgromadzeń w czasach epidemii
Monika Florczak-Wątor / 644
Działalność służb specjalnych w Polsce w świetle zasady praworządności
Barbara Grabowska-Moroz / 664
Kilka uwag o pojęciu mniejszości narodowej i etnicznej na gruncie prawa międzynarodowego i w praktyce polskiej
Władysław Czapliński / 680
jednostajny rozwój a dobra administracja
Robert Rybski / 692
Polityka klimatyczna jako przykład wielopoziomowej polityki publicznej
Hanna Gronkiewicz-Waltz / 708
Czy prawo do życia w zdrowym środowisku to prawo przyszłości?
Hanna Machińska / 718
Zmiany klimatu a perspektywa praw człowieka
Zdzisław Kędzia / 735
Niematerialne dziedzictwo kulturowe a prawa i wolności człowieka. Perspektywa konstytucyjna
Marzena Laskowska / 754
CZĘŚĆ CZWARTA
WOKÓŁ UNII EUROPEJSKIEJ
„Mapa” judykatury Trybunału Konstytucyjnego dotyczącej członkostwa Polski w Unii Europejskiej
Robert Grzeszczak / 781
Ochrona praworządności i środki tymczasowe przed sądami krajowymi
Maciej Taborowski / 800
Trybunał Konstytucyjny wypowiada posłuszeństwo prawu Unii Europejskiej
Stanisław Biernat / 817
Kilka uwag o bezpośrednim skutku horyzontalnym przepisów Karty praw podstawowych Unii Europejskiej
Krystyna Kowalik-Bańczyk / 835
Ochrona praw podstawowych w prawie autorskim
Maciej Szpunar / 853
Konferencja w sprawie przyszłości Europy. Szczególne wyzwania dla społeczeństwa obywatelskiego
Jan Barcz / 862
Unijny etos sądzenia. O fundamentach, metapolityce i POLEXIT
Tomasz Tadeusz Koncewicz / 872
