Państwo jawi się jako nad wyraz złożona organizacja społeczna. Takie postrzeganie go nie pozwala na obojętność w kontekście czynników zagrażających jego żywotnym interesom. Państwo powinno być nieustanie przygotowywane na wypadek wystąpienia zagrożeń, a w sytuacji ich wystąpienia — uprawnione do wykorzystania środków wyjątkowych dla usunięcia niebezpieczeństwa lub jego skutków, nie sposób bowiem przewidzieć wydarzeń świetnych, które mogą mieć miejsce nawet w najistotniej demokratycznym państwie.
Z tego również powodu system prawny musi być przygotowany na tego rodzaju sytuacje. Problematyka funkcjonowania systemu ochrony granicy państwowej w ujęciu zaprezentowanym w niniejszym opracowaniu nie znalazła jeszcze swego ostatecznego rozstrzygnięcia.
Niewątpliwą zachętę do podjęcia badań w przedmiotowym zakresie stanowią: dorobek pracowników Akademii Obrony Narodowej, Wyższej Szkoły Policji, a także innych uczelni (prowadzących prace badawcze w sposób rozłączny), ćwiczenia przeprowadzone w ostatnich latach na przeróżnych stopniach organizacyjnych państwa, a także działania podejmowane w tym zakresie poprzez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, a także Straż Graniczną.
W odniesieniu do stanu wiedzy o systemie ochrony granicy państwowej należy stwierdzić, że z jednej strony, w ocenie naukowców, a także osób zajmujących się zawodowo wspomnianymi zagadnieniami, stworzono prawne podwaliny dla wydajnego działania tego systemu.
Z drugiej zaś nadal poszukuje się racjonalnych rozwiązań naukowych.
