Celem niniejszej edycji źródłowej, obejmującej depesze Poselstwa Rzeczypospolitej Polskiej w Bernie, jest ukazanie zaangażowania i różnej pomocy niesionej przez tę placówkę w czasie II wojny światowej.
Na jej czele od 31 maja 1940 do lipca 1945 r. Stał Aleksander Ładoś. Był on kluczowym członkiem grupy polskich dyplomatów, a także działaczy żydowskich, którzy wspólnie opracowali system produkcji paszportów polegający na nielegalnym zakupie i sporządzaniu paszportów, a także poświadczeń obywatelstwa państw Ameryki Południowej i Ameryki Środkowej asygnowanych dla europejskich Żydów.
Usiłowali oni w ten sposób uchronić tysiące z nich od Holokaustu. Publikacja zawiera wszystkie depesze szyfrowane, w tym sekretowane, z lat 1940–1941. Ukazują one rozmaite wątki działalności placówki, między innymi: charakter i rytm pracy polskiej dyplomacji w Szwajcarii, kwestie ekonomiczne, logistyczne oraz humanitarne podczas II wojny światowej.
Tom ten jest pierwszym spośród czterech, w których zostaną skatalogowane wszystkie tego typu materiały z lat 1940–1945. Dzięki zebraniu ich w jednym miejscu i opatrzeniu naukowym komentarzem nareszcie te szczególnie ważne źródła staną sięprzystępne dla wszystkich badaczy oraz pasjonatów dziejów polskiej dyplomacji w czasie II wojny światowej.
Praca będzie niezwykle {pomocn|przydatn)a dla przyszłych badaczy tematu, nie tylko związanego z działalnością Poselstwa RP w Szwajcarii, ale również szerzej z działalnością polskiego rządu na uchodźstwie w zakresie niesienia pomocy obywatelom polskim zarówno w okupowanym kraju, jak i poza jego granicami.
Dzięki zachowanej korespondencji pokazane są kontakty między działającymi jeszcze polskimi placówkami dyplomatycznymi, a także kontakty z organizacjami żydowskimi. Dr Danuta Drywa
