CZYNNIKI PRODUKCJI WSPÓŁCZESNYCH PRZEDSIEBIORSTW Podstawowym problemem badawczym w ekonomii jest zjawisko rzadkości, czyli jak ludzie (jednostka i społeczeństwo) radzą sobie z ograniczonością zasobów, tzn.
jak dzielą zasoby na rozmaite cele, by zaspokajać zapotrzebowania przy pomocy wytworzonych dóbr i usług. Ekonomia jest zatem nauką o gospodarowaniu, która zmierza do wyznaczenia progresywnania oszczędnego i racjonalnego.
W literaturze przedmiotu uważa się, że można to robić w dwojaki sposób, a mianowicie uzyskiwać z posiadanego zasobu jak największe korzyści lub nowoczesnać tak, żeby zużyć jak najmniej zasobów do osiągnięcia danego celu.
bez wątpienia wyborów dokonuje się na przeróżnych płaszczyznach i podczas najróżniejszych procesów, m.in.: • produkcji – co i w jaki sposób produkować, • podziału – jak dzielić rezultaty produkcji pomiędzy członków społeczeństwa, czy czynniki produkcji (renta dla ziemi, płace dla pracy i zyski dla kapitału), • wymiany – od kogo kupować, komu sprzedawać i jak ustalić cenę, • konsumpcji – jakie zapotrzebowania zaspokajać i w jakiej kolejności.
U podstaw wszelkich tych wyborów leżą procesy produkcyjne i usługowe realizowane przy pomocy potencjału produkcyjnego jako siły wytwórczej, co jest tematem niniejszej monografii. Współcześnie występująca w większości państw ekonomia rynkowa podporządkowuje dokonywanie wyborów siłą popytu i podaży.
Problemy ekonomiczne można rozpatrywać z najróżniejszych punktów widzenia: z poziomu pojedynczych podmiotów gospodarczych albo z poziomu całego społeczeństwa, gospodarki. W celu zaspokojenia swoich potrzeb na dobra (tak konsumpcyjne jak i produkcyjne), człowiek przekształca w procesie produkcyjnym na nie dostępne mu zasoby.
Z ekonomicznego punktu widzenia wyróżniamy cztery podstawowe grupy zasobów: • zasoby naturalne (dobra informacje przez naturę, a nie stworzone przez człowieka), • zasoby rzeczowe (posiadajątek trwały i obrotowy produkowany poprzez człowieka), • zasoby ludzkie (ludzie wraz z ich umiejętnościami i doświadczeniem), • zasoby finansowe.
Zasoby te nie są jednak w prostym przełożeniu czynnikami produkcji. Takowymi są bowiem usługi tych zasobów. Z reguły spotykanym ujęciem wyróżnienia czynników produkcji jest ich konwencjonalny podział na trzy grupy usług: pracę, kapitał (rzeczowy i finansowy) i ziemię.
W praktyce ceny czynników produkcji są przeróżne, co ma charakter dynamiczny albo równowagowy. Oba te rodzaje zróżnicowań są ściśle ze sobą powiązane. Dynamiczne zróżnicowanie ma miejsce wówczas, gdy niektóre różnice w cenach odzwierciedlają czasowy stan nierównowagi i znamionują się samolikwidacją.
Jest to spowodowane w głównej mierze wzrostem jednych przemysłów, a ograniczaniem się innych. Różnice te ujawniając się wywołują jednocześnie procesy prowadzące do realokacji czynników i eliminacji zróżnicowań.
Natomiast równowagowe zróżnicowanie występuje w sytuacji, gdy zróżnicowanie cen pewnych czynników utrzymuje się bez generowania sił, które je eliminują. Różnice te są powiązane z różnicami w samych czynnikach ze względów jakościowych (zróżnicowane kwalifikacje, zróżnicowana urodzajność gruntów) i niepieniężnymi korzyściami.
Ceny czynników produkcji, podobnie jak ceny towarów konsumpcyjnych, są wyznaczane poprzez siły popytu i podaży. Natomiast popyt na czynniki produkcji zależy od istnienia popytu na dobra, które ten czynnik pozwala produkować.
Wynika to z faktu ich specyfiki, gdyż są towarem nabywanym nie dla nich samych, ale dla przekształcenia ich w nakłady dające nowy towar, który przynosi zysk. Oznacza to równocześnie, iż popyt na czynniki produkcji jest pochodny popytowi na dobra finalne.
W ślad za tym trzeba zauważyć, że popyt całkowity na dany czynnik jest sumą popytów na niego we wszystkich dziedzinach produkcji w których jest używany. Wzajemne powiązania i zależności między podmiotami powstają za pośrednictwem rynku dóbr i rynku czynników produkcji.
Każdy z podmiotów na rynku czynników produkcji poszukuje pozycji stosownej tzn. Dąży do optymalizacji korzyści z podjętych działalności. Powstające na rynku czynników produkcji relacje pomiędzy popytem, podażą i ceną uzależnione są od tego w jakich warunkach i pod wpływem jakiej konkurencji działają podmioty gospodarcze.
Producenci konkurują między sobą o jak najlepsze warunki zakupu czynników produkcji, zaś gospodarstwa domowe konkurują między sobą o jak najkorzystniejszą ich sprzedaż. W niniejszym rozdziale zostanie przedstawiona istota problemu rynków czynników produkcji, która wymaga przeanalizowania i określenia: • relacji między zasobami gospodarczymi, a czynnikami produkcji, • istoty rynku czynników produkcji i jego roli w gospodarce rynkowej, • wpływu czynników produkcji na kształtowanie konkurencyjności przedsiębiorstwa, • kształtowania się cen czynników produkcji pod wpływem sił popytu i podaży, • możliwości produkcyjnych pod wpływem rozszerzania potencjału produkcyjnego jako siły wytwórczej, • wpływu czynników produkcji na produktywność gospodarowania i wartość przedsiębiorstwa.
PERSPEKTYWY ROZWOJU HODOWLI BYDŁA MLECZNEGO W POLSCE Według informacji Głównego Urzędu Statystycznego w 2014r Pogłowie bydła mlecznego kształtowało się na poziomie 5659,5tyś. Sztuk, notując nie znaczny wzrost w skali całego roku o 1,2%.
powiększona liczebność stada ogółem wynikała ze wzrostu pogłowia cieląt o 1,8% i bydła młodego w przedziale wiekowym 12-22 miesięcy (o 3,8%). Liczebność pogłowia bydła w ostatnich miesiącach ubiegłego roku była wyższa o 69,6 tyś.
sztuk, czyli o 1,1% niż w roku ubiegłym, a w porównaniu z wielkością stad w maju 2014r., niższa o 262,2 tyś. Sztuk (o 13%) do poziomu 2414,7 tyś sztuk. Ograniczenie wielkości stada krów wynika ze zwiększonego brakowania krów, co było podyktowane redukcją produkcji poprzez rolników, którym zagrażało przekroczenie kwoty mlecznej.
W strukturze bydła ogółem udział poszczególnych grup wiekowych w grudniu 2014 roku wynosił: - młode bydło rzeźne i hodowlane w wieku 12-22 miesięcy – 25,0%, - cielęta w wieku poniżej 12 miesięcy 25,4%,- krowy - 42,5%, - pozostałe dorosłe bydło rzeźne i hodowlane w wieku 23 miesięcy i więcej 7,1% W porównaniu ze wielkością pogłowia bydła w ubiegłym roku wzrosło pogłowie cieląt oraz bydła młodego w przedziale wiekowym 12-24 miesięcy oraz pozostałego dorosłego bydła w wieku powyżej 24 miesięcy, natomiast zmalało pogłowie krów.
Wyniki przeprowadzonego w grudniu badania pogłowia bydła wskazały na stale utrzymujące się zainteresowanie hodowlą bydła jednocześnie mlecznego jak i mięsnego, co wynika z wzrostu pogłowia bydła młodego i cieląt.
Rok 2015 może przynieść zasadniczy wzrost pogłowia bydła, jak wynikać może z wzrostu produkcji mleka nieograniczonej kwotami mlecznymi. Okres udamawiania bydła przypadł na erę neolitu (ok 5-9 tyś. Lat p.
n. E.). Na przestrzeni tysięcy lat hodowli wykształciły się tysiące ras dobranych najróżniejszych warunków, a także potrzeb. Aktualnie z prowadzonej poprzez Organizację Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO) z ewidencji ras bydła wynika, że zidentyfikowano ok 1600 ras.
Lepiej znanych jest jedynie ok 350 a globalne znaczenie gospodarcze ma jedynie kilkadziesiąt wybranych. W przeszłości bydło zwykle było stosowane jako siła pociągowa. Dziś bydło hodowane jest dla produkcji mięsa o mleka, a w zależności jaki kierunek użytkowy dominuje można sklasyfikować je jako typy użytkowe przedstawiane poniżej: mięsny, mleczny, kombinowany (mleczno-mięsny).
W dzisiejszych czasach rolnicy zajmujący się hodowlą bydła mlecznego i produkcją mleka zwracają większą uwagę na opłacalność produkcji mleka, obecnie jest to realne poprzez zniesienie kwot mlecznych ograniczających produkcje mleka.
Hodowla bydła mlecznego, będącego konsekwencją długookresowej selekcji w kierunku wyższej mleczności i lepszej jakości przeważnie na bazie pasz objętościowych z dodatkiem wysoko białkowych pasz treściwych. CHARAKTERYSTYKA WYBRANYCH EUROPEJSKICH POŻYTKÓW PSZCZELICH Pszczoły są niewielkimi owadami nie tylko produkującymi miód i inne towarów o udowodnionym działaniu prozdrowotnym,także zapylaczami roślin.
W ostatnim czasie obserwuje się zwiększone wymieranie pszczół, niezwykle w Europie Zachodniej. Do przyczyn wymierania pszczół zalicza się: pestycydy wykorzystywane w czasie kwitnięcia roślin, organizmy modyfikowane genetycznie i zanikanie naturalnych pożytków.
Aby zapobiec sytuacji, w której zabraknie tych pożytecznych owadów powinno się sadzić rośliny miododajne, które stanowią dla nich źródło pożywienia. Albert Einstein napisał: „Kiedy pszczoła zniknie z powierzchni ziemi, to człowiekowi pozostaną już najwyżej cztery lata życia.
Nie będzie pszczół, to nie będzie zapylania, nie będzie zapylania, nie będzie roślin, nie będzie roślin, to nie będzie zwierząt…", a bez pszczół ludzkości zostanie mniej aniżeli 10 lat. Pszczoły mogą się poprawnie rozwijać i przynosić pszczelarzowi korzyści w postaci zbiorów miodu jedynie w warunkach odpowiedniej bazy pożytkowej.
Bazę tą zwaną jeszcze pastwiskiem pszczelim stanowi zasób minimalistycznców pochodzenia roślinnego służących pszczołom jako pokarm, występujących w najbliższej okolicy pasieki. Na wartość bazy pokarmowej wpływa nie tylko wystarczająca liczba przystępnego pożytku na pastwisku pszczelim będąca w zasięgu lotu pszczół, lecz także jego równomierne rozłożenie w czasie.
Nieodpowiednie rozłożenie pożytków przyczynia się do występowania okresów, w których pszczoły nie są w stanie wykorzystać znacznego pożytku, jak dodatkowo takich, w których pszczoły zjadają nagromadzone zapasy albo nawet głodują.
wyśmienita sytuacja pożytkowa jest wtedy, gdy zasoby pastwiska pszczelego są w stanie zaspokajać zapotrzebowania bytowe wszelkich rodzin pszczelich na tym pastwisku przez cały rok, a ponadto w niektórych okresach dać nadwyżkę bezkompromisowca, którą pszczelarz może odwirować w postaci miodu.
Celem rozdziału jest przedstawienie roślin i krzewów miododajnych występujących w krajach Unii Europejskiej. Praca powstała w oparciu o analizę dostępnej literatury i artykułów naukowych na temat lubianych pożytków pszczelich.
