Monografia charakteryzuje funkcje polskich konstrukcji formalnie narzędnikowych typu szybkim krokiem, donośnym głosem, które były realne do uchwycenia po ich zestawieniu z odpowiednikami w niemieckich tekstach równoległych w obu kierunkach tłumaczenia.
Przyjrzenie się ekwiwalentom quasi-narzędnikowego adwerbiale w niemieckich tekstach pozwoliło na postawienie na nowo pytania o jego rolę w systemie polszczyzny. „Obiektywność informacyjna" quasi-narzędnika powoduje,realne jest przeniesienie charakterystyki wyodrębnionego w wypowiedzeniu „narzędzia" (ktoku, głosu itd.) zarówno na cechy akcji, jak i agensa.
Formalne narzędniki zatem lepiej aniżeli przysłówki i przymiotniki nadają się do pełnienia funkcji predykatów sekundarnych. Ich wielosylabowość powoduje też, iż to one, a nie leksykalne przysłówki, są preferowane w pozycjach rematycznych.
Rozprawa ma charakter interdyscyplinarny: przekładoznawczy, językoznawczy i metaleksykograficzny.
