Tytuł Kategoria wolności w ujęciu wybranych kierunków myśli ekonomicznej Język polski Wydawnictwo Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach ISBN 978-83-7875-321-6 Rok wydania 2016 Katowice Wydanie 1 ilość stron 189 Format pdf Spis treści Wstęp 9
Rozdział I. Kategoria wolności w myśli starożytnej i średniowieczu (Helena Przybyła)
1. O zakresie pojęcia wolności 13
2. Wolność jako pojęcie społeczno-filozoficzne 14
3. Heraklit z Efezu – filozof wiecznej zmienności oraz walki przeciwieństw 17
4. Wolność osobista jako sfera indywidualnej niezależności u sofistów 18
5. Sokrates, Platon i Arystoteles o wolności 21
5.1. Wolność jako szukanie drogi do panowania nad sobą − Sokrates 21
5.2. Droga przez logos i mythos do wolności u Platona 24
5.3. Teoria wyboru i wolność międzyosobowa u Arystotelesa 26
6. Wolność jako rozpoznanie granicy własnego i cudzego u stoików 30
7. Koncepcja wolności Aureliusza Augustyna i Tomasza z Akwinu 33
7.1. Wolność jako wolna wola w wersji augustyńskiej 33
7.2. Wolność jako zdolność wyboru naturą człowieka u Tomasza 36
7.3. Interpretacja wolnej woli: Augustyn − Tomasz 39
Rozdział II. Idea wolności w poglądach merkantylistów i w porządku fizjokratycznym (Renata Pęciak)
1. Doktryna merkantylna jako antyteza wolności 43
1.1. Protekcjonizm ograniczeniem wolności 43
1.2. Merkantylna praktyka gospodarcza na przykładzie kolbertyzmu we Francji 46
1.3. Merkantylna praktyka gospodarcza w Anglii 49
2. Wolność w poglądach prekursorów ekonomii tradycyjnej 51
2.1. Koncepcja wolności w poglądach Johna Locke’a 51
2.2. Rozważania krytyków merkantylizmu dotyczące wolności 52
2.3. Wolności i swoboda w poglądach prekursorów leseferyzmu na gruncie ekonomii francuskiej 54
3. Wolność w porządku fizjokratycznym 57
3.1. Fizjokratyzm jako antyteza merkantylizmu 57
3.2. Zasady porządku fizjokratycznego 59
3.3. Idea wolności i zasada leseferyzmu gospodarczego 61
3.4. Obrona luźnej wymiany, wolny handel i interes osobisty 64
3.5. Idea państwa i lesefertystyczna praktyka gospodarcza fizjokratów 68
Rozdział III. Wolność w ujęciu ekonomii tradycyjnej (Urszula Zagóra-Jonszta)
1. Sytuacja ekonomiczna i polityczna epoki 72
2. Wolność gospodarcza w rozumienia Adama Smitha 75
3. Ricardiańskie ujęcie wolności 79
4. James Mill senior, Thomas Malthus i John McCulloch o wolności 81
4.1. Jamesa Milla poglądy na wolność 81
4.2. Thomas Malthus o wolności 83
4.3. Wolność gospodarcza w poglądach Johna McCullocha 84
5. Idea wolności w teorii Jeana-Baptiste’a Saya i Claude’a Frédérica Bastiata 85
5.1. Jean-Baptiste Say – wielki propagator wolności 85
5.2. Apoteoza wolności w pracach Frédérica Bastiata 88
6. Jean-Charles Léonard Simonde de Sismondi – zwolennik interwencjonizmu państwowego 92
7. Epigon ekonomii konwencjonalnej John Stuart Mill o wolności 96
Rozdział IV. Wolność w poglądach przedstawicieli socjalizmu utopijnego i socjalizmu naukowego (Barbara Danowska-Prokop)
1. Poglądy socjalistów utopijnych na wolność 102
2. Wolność w poglądach przedstawicieli socjalizmu utopijnego w II połowie XIX wieku 109
3. Marksizm a problem wolności 117
Rozdział V. Kategoria wolności gospodarowania przez pryzmat nauczania katolickiej nauki społecznej (KNS) (Mateusz Rolski)
1. „Drapieżny kapitalizm" a poglądy Leona XIII (papież w latach 1878-1903) 126
2. Regres liberalizmu w okresie zwierzchnictwa Piusa XI (1922-1939) 129
3. Wolność gospodarowania w poglądach papieży Soboru Watykańskiego II – Jana XXIII (1958-1963), a także Pawła VI (1963-1978) 131
3.1. Jan XXIII – „tak" dla liberalizmu z udziałem państwa 131
3.2. Paweł VI – nieskrępowany liberalizm rodzi nierówności 133
4. Zwycięstwo demokracji nad komunizmem. Rozważania nad liberalizmem gospodarczym papieża „przełomu wieków" – Jana Pawła II (1978-2005) 136
4.1. „Tak" dla stabilnej wolności gospodarczej 136
4.2. Rola państwa w gospodarce 138
5. Kategoria wolności w interpretacji papieży XXI wieku – Benedykta XVI (2005-2013) oraz Franciszka (od 2013 roku) 140
5.1. Benedykt XVI – „tak" dla wolności w połączeniu z etyką gospodarczą 140
5.2. Papież Franciszek – wolność źródłem skażenia planety 142
Rozdział VI. Wolność w ujęciu myśli niemieckiej – historyzm i ordoliberalizm (Artur Grabowski)
1. Wolność w ujęciu Friedricha Lista i Adama Heinricha Müllera 145
2. Wolność w ujęciu starszej szkoły historycznej 148
3. Wolność w ujęciu młodszej szkoły historycznej 149
4. Kategoria wolności w ujęciu przedstawicieli ordoliberalizmu 153
4.1. Wolność w interpretacji Waltera Euckena 153
4.2. Wolność w ujęciu Wilhelma Röpkego 156
4.3. Wolność w interpretacji Alfreda Müllera-Armacka i Ludwiga Erharda 162
4.4. Wolność w interpretacji Alexandra Rüstowa 166
4.5. Franz Böhm i Leonhard Miksch 169
Zakończenie 173
Bibliografia 177
Informacja o autorach 189
Rozdział I. Kategoria wolności w myśli starożytnej i średniowieczu (Helena Przybyła)
1. O zakresie pojęcia wolności 13
2. Wolność jako pojęcie społeczno-filozoficzne 14
3. Heraklit z Efezu – filozof wiecznej zmienności oraz walki przeciwieństw 17
4. Wolność osobista jako sfera indywidualnej niezależności u sofistów 18
5. Sokrates, Platon i Arystoteles o wolności 21
5.1. Wolność jako szukanie drogi do panowania nad sobą − Sokrates 21
5.2. Droga przez logos i mythos do wolności u Platona 24
5.3. Teoria wyboru i wolność międzyosobowa u Arystotelesa 26
6. Wolność jako rozpoznanie granicy własnego i cudzego u stoików 30
7. Koncepcja wolności Aureliusza Augustyna i Tomasza z Akwinu 33
7.1. Wolność jako wolna wola w wersji augustyńskiej 33
7.2. Wolność jako zdolność wyboru naturą człowieka u Tomasza 36
7.3. Interpretacja wolnej woli: Augustyn − Tomasz 39
Rozdział II. Idea wolności w poglądach merkantylistów i w porządku fizjokratycznym (Renata Pęciak)
1. Doktryna merkantylna jako antyteza wolności 43
1.1. Protekcjonizm ograniczeniem wolności 43
1.2. Merkantylna praktyka gospodarcza na przykładzie kolbertyzmu we Francji 46
1.3. Merkantylna praktyka gospodarcza w Anglii 49
2. Wolność w poglądach prekursorów ekonomii tradycyjnej 51
2.1. Koncepcja wolności w poglądach Johna Locke’a 51
2.2. Rozważania krytyków merkantylizmu dotyczące wolności 52
2.3. Wolności i swoboda w poglądach prekursorów leseferyzmu na gruncie ekonomii francuskiej 54
3. Wolność w porządku fizjokratycznym 57
3.1. Fizjokratyzm jako antyteza merkantylizmu 57
3.2. Zasady porządku fizjokratycznego 59
3.3. Idea wolności i zasada leseferyzmu gospodarczego 61
3.4. Obrona luźnej wymiany, wolny handel i interes osobisty 64
3.5. Idea państwa i lesefertystyczna praktyka gospodarcza fizjokratów 68
Rozdział III. Wolność w ujęciu ekonomii tradycyjnej (Urszula Zagóra-Jonszta)
1. Sytuacja ekonomiczna i polityczna epoki 72
2. Wolność gospodarcza w rozumienia Adama Smitha 75
3. Ricardiańskie ujęcie wolności 79
4. James Mill senior, Thomas Malthus i John McCulloch o wolności 81
4.1. Jamesa Milla poglądy na wolność 81
4.2. Thomas Malthus o wolności 83
4.3. Wolność gospodarcza w poglądach Johna McCullocha 84
5. Idea wolności w teorii Jeana-Baptiste’a Saya i Claude’a Frédérica Bastiata 85
5.1. Jean-Baptiste Say – wielki propagator wolności 85
5.2. Apoteoza wolności w pracach Frédérica Bastiata 88
6. Jean-Charles Léonard Simonde de Sismondi – zwolennik interwencjonizmu państwowego 92
7. Epigon ekonomii konwencjonalnej John Stuart Mill o wolności 96
Rozdział IV. Wolność w poglądach przedstawicieli socjalizmu utopijnego i socjalizmu naukowego (Barbara Danowska-Prokop)
1. Poglądy socjalistów utopijnych na wolność 102
2. Wolność w poglądach przedstawicieli socjalizmu utopijnego w II połowie XIX wieku 109
3. Marksizm a problem wolności 117
Rozdział V. Kategoria wolności gospodarowania przez pryzmat nauczania katolickiej nauki społecznej (KNS) (Mateusz Rolski)
1. „Drapieżny kapitalizm" a poglądy Leona XIII (papież w latach 1878-1903) 126
2. Regres liberalizmu w okresie zwierzchnictwa Piusa XI (1922-1939) 129
3. Wolność gospodarowania w poglądach papieży Soboru Watykańskiego II – Jana XXIII (1958-1963), a także Pawła VI (1963-1978) 131
3.1. Jan XXIII – „tak" dla liberalizmu z udziałem państwa 131
3.2. Paweł VI – nieskrępowany liberalizm rodzi nierówności 133
4. Zwycięstwo demokracji nad komunizmem. Rozważania nad liberalizmem gospodarczym papieża „przełomu wieków" – Jana Pawła II (1978-2005) 136
4.1. „Tak" dla stabilnej wolności gospodarczej 136
4.2. Rola państwa w gospodarce 138
5. Kategoria wolności w interpretacji papieży XXI wieku – Benedykta XVI (2005-2013) oraz Franciszka (od 2013 roku) 140
5.1. Benedykt XVI – „tak" dla wolności w połączeniu z etyką gospodarczą 140
5.2. Papież Franciszek – wolność źródłem skażenia planety 142
Rozdział VI. Wolność w ujęciu myśli niemieckiej – historyzm i ordoliberalizm (Artur Grabowski)
1. Wolność w ujęciu Friedricha Lista i Adama Heinricha Müllera 145
2. Wolność w ujęciu starszej szkoły historycznej 148
3. Wolność w ujęciu młodszej szkoły historycznej 149
4. Kategoria wolności w ujęciu przedstawicieli ordoliberalizmu 153
4.1. Wolność w interpretacji Waltera Euckena 153
4.2. Wolność w ujęciu Wilhelma Röpkego 156
4.3. Wolność w interpretacji Alfreda Müllera-Armacka i Ludwiga Erharda 162
4.4. Wolność w interpretacji Alexandra Rüstowa 166
4.5. Franz Böhm i Leonhard Miksch 169
Zakończenie 173
Bibliografia 177
Informacja o autorach 189
